Læknaneminn - 01.04.2018, Side 44

Fr
óð
le
ik
ur
44
er heilabjúgur ekki klínískt marktækur. Þá er
mikil hætta á osmósuafmýlingarheilkenni ef
leiðrétting er of hröð.
Mikilvægt er að stöðva ónauðsynlega vökva­
gjöf og lyf og leiðrétta aðra þætti sem geta
valdið blóðnatríumlækkun. Hefja skal
greiningar vinnu sem fyrst og greiningar­
sértæka meðferð ef unnt er. Hins vegar er
ekki mælt með því að meðhöndla væga
blóðnatríum lækkun án einkenna ef mark­
miðið er aðeins að hækka s­Na+. Ef ekki
tekst að leiðrétta blóðnatríumlækkun skal
endurskoða greiningarferla og leita eftir
ráðum sérfræðinga.
Greiningarsértæk meðferð
Í þessum kafla verður ekki fjallað ítarlega um
allar þær greiningarsértæku með ferðir sem
í boði eru en helstu ástæður blóðnatríum­
lækkunar og meðferð þeirra verða nefndar.
Lyf
Mikilvægt er að yfirfara lyfjalista sjúklinga
og stöðva lyf sem mögulega geta valdið
blóðnatríumlækkun ef unnt er. Þíazíð
þvagræsi lyf eru algengustu lyfin sem valda
blóðnatríum lækkun en sértækir serótónín
endurupptöku hemlar (e. selective serotonin
reuptake inhibitors, SSRI) geta einnig haft
áhrif. Ef þíazíð þvagræsilyf eru stöðvuð
þarf einnig að bæta upp vökvatap en hvort
tveggja getur valdið hröðum útskilnaði vatns
Blóðnatríumlækkun
samkvæmt skilgreiningu
Blóðnatríumlækkun með blóðsykurhækkun
TURP heilkenni
Óvirk osmól
Sýndarblóðnatríumlækkun
sjá einnig umfjöllun um óvirk osmól
Vanþrýstin
blóðnatríumlækkun
Bráð blóðnatríumlækkun
Áráttu vatnsdrykkja
Léleg inntaka
Langvarandi bjórþamb
Hjartabilun
Skorpulifur
Nýrungaheilkenni
Uppköst og niðurgangur
Þvagræsilyf
Tilfærsla vökva
(bruni, brisbólga, garnastífla)
Þvagræsilyf
Nýrnasjúkdómur
SIAD
Afleidd nýrnahettubilun
Skjaldvakabrestur
Leynd notkun þvagræsilyfja
Uppköst
Frumkomin nýrnahettubilun
Tap á salti um nýru
Leynd notkun þvagræsilyfja
Bráðameðferð
Jafnþrýstin
eða ofþrýstin
Svæsin eða
meðalsvæsin einkenni
Osmólaþéttni í þvagi
Natríumþéttni í þvagi
Utanfrumuvökvi
Utanfrumuvökvi
Þvagræsilyf eða
nýrnasjúkdómur
JÁ
NEI
NEI
NEI
JÁ
JÁ >10 MMÓL/L
≤100 mOsm/kg
≤30 mmól/l
NeiAukinn
Eðlilegur
>100 mOsm/kg
>30 mmól/l
JáMinnkaður
Minnkaður
Mynd 1. Flæðirit yfir greiningu á blóðnatríumlækkun