Félagsrit KRON - 15.12.1947, Page 85

fjár er í bókum, og má taka það út
fyrirvaralaust, en nokkuð er á inn-
lánsskírteinum, þar sem krafizt er
nokkurs uppsagnarfrests. Frá sjónar-
iniði félagsins verður því að líta á
þennan lið sem lán til skamms tíma.
Frá því að innlánsdeildin kemur
l'yrst fram í reikningunum árið 1938
og fram til ársins 1943, er um mjög
öran vöxt innlánsfjár að ræða, bæði
að upphæð og hlutfallslega miðað
við allar eignir, eða úr 6.300 kr. og
0.8% í 1.156.500 kr. og 25.3%.
Stafar þessi aukning að sjálfsögðu
fyrst og fremst af hinni almennu,
gífurlegu aukningu sparifjár, sem
verður á stríðsárunum. Árin 1944
og 1945 er síðan um mjög litla
aukningu og hlutfallslega lækkun
að ræða, og árið 1946 um talsverða
lækkun einnig að krónutölu, eða
ofan í 972.800 kr. og 18.1%. Er
þetta einnig spegilmynd almennrar
þróunnar, hinnar miklu neyzlu-
aukningar og fjárfestingar þessara
ára, sem leiðir fyrst til stöðnunar og
síðan til gífurlegrar minnkunar
hinna erlendu innstæðna.
5. Fasteignaveðslán. Þessi liður
er föst, trygg lán til lengri tíma. Þessi
lán ná hámarki sínu hlutfallslega
árið 1939, um 150.000 kr. og 18.9%,
en fara síðan hlutfallslega yfirleitt
heldur lækkandi, og er það afleiðing
sams konar þróunar fasteignanna.
Um talsverða hækkun er þó að ræða
árið 1942, og stendur það í sam-
bandi við byggingar og fasteigna-
kaup félagsins þetta ár og árið á
undan. Frá 1941 er þessi liður frá
3—5% af skuldunum, en kemst ofan
í 1.6% síðastliðið ár.
6. Skuldabréf. Hér er einnig unr
að ræða föst, löng lán með tryggingu
í eignum félagsins. Fram til 1942
eru þessi lán aðallega hjá félags-
mönnunr og SÍS, og þá til þess að
gera mjög lítil, eða í kringum og
innan við 10.000 kr. og frá 0.3% til
1.3% af skuldunum. Árin 1942 og
1943 vaxa þessi lán mjög verulega,
eða upp í 259.000 kr. og 5.7%, og
eru þá aðallega tekin í bönkum.
Voru þessar lántökur einn liður í
því að koma fjárhag félagsins á fast-
ari grundvöll. Síðan fara þessi lán
aftur lækkandi ofan í 169.000 kr. og
3.1% árið 1946.
7. Tryggingarsjóður starfsmanna.
Þessi sjóður kenrur aðeins fram í
reikningunum árin 1940—41, en var
síðan fluttur til SÍS. Frá sjónarmiði
félagsins er hér um lán til langs
tíma að ræða, en liðurinn er svo
lítill, að hann skiptir engu máli,
innan við 1%.
8. Varasjóður innlánsdeildar.
Þessi sjóður var stofnaður 1939.
Hann er yfirleitt stöðugt vaxandi
og kemst upp í 67.000 kr. og 1.3%
af skuldunum árið 1946.
9. Varasjóður. í þennan sjóð
rennur eins og kunnugt er 1% af
viðskiptaveltu, en ennfremur hefur
hér verið til hans talin öll árin eign
í stofnsjóði SÍS, enda þótt hún sé
sum árin talin sem sérstakur skulda-
liður í reikningum félagsins. Vara-
sjóðurinn er stöðugt vaxandi, eða
úr 21.000 kr. og 2.6% af skuldun-
Félagsrit KRON
115