Félagsrit KRON - 15.12.1947, Page 87

félagsins, sem efnahagsreikningarnir
sýna, hafa eignaliðirnir í eftirfar-
andi töflu verið færðir saman í þrjá
flokka og skuldaliðirnir sömuieiðis.
Við þá flokkun hefur verið farið
eftir því sjónarmiði, hvort féð í
eignunum er handbært eða fest til
skamms eða langs tíma, og hvort
skuldirnar eru lán til skamms eða
langs tíma, eða eigið fé. Samanburð-
ur á milli þessara flökka gefur síðan
yfirlit um fjárhagslega aðstöðu fé-
lagsins. Fer hér á eftir upptalning
á þeim eigna- og skuldaliðum, sem
taldir hafa verið til hvers flokks.
EIGNALIÐfR. Flokkurl. Hand-
bært jé. Til þessa flokks er aðeins
talinn liður 1, bankainneignir og
peningar í sjóði.
Flokkur II. Fé bundið til skamms
tíma. Til þessa flokks hafa verið
taldir liðirnir 2 og 3, útistandandi
skuldir og vörubirgðir. Hvorir
tveggja eru þetta liðir, sem smám-
saman eiga að breytast í handbært
fé á nokkrum mánuðum, eða í hæsta
lagi á einu ári, ef vel á að vera.
Flokkur III. Fé bundið til langs
tírna. Til þessa flokks hafa verið
taldir liðirnir 4—8, verðbréf, fyrir-
frarn greiddur kostnaður, áhöld og
innréttingar, stofnsjóðsinneign hjá
SIS og fasteignir. Allt eru þetta eign-
ir, sem nauðsynlegt er að fé sé bund-
ið í til langs tíma vegna reksturs fé-
lagsins. Fyrirfram greiddur kostn-
aður er talinn hér nreð, vegna jress
að þar er fyrst og fremst um að ræða
liúsaleigu greidda fyrirfram til
margra ára.
SKULDALFÐIR. Flokkur I. Lán
til skamms tima. Til þessa flokks
eru taldir liðir 1—4, inneignir við-
skiptamanna, víxlar og reiknings-
lán, ógreidd gjöld og innlánsdeild.
Allt saman eru þetta liðir, sem
munu falla eða geta fallið til
greiðslu með mjög stuttum fyrir-
vara.
Flokkur II. Lán til langs tíma.
Til þessa flokks eru taldir liðir 5—7,
fasteignaveðslán, skuldabréf og
tryggingarsjóður starfsmanna. Allt
saman eru þetta föst lán til lengri
tíma, eða má skoða svo.
Flokkur III. Eigið fé. Til þessa
flokks eru taldir liðirnir 8—13, vara-
sjóður innlánsdeildar, varasjóður,
arðj öfnunars j óður, stofnsj óður,
fasteignasjóður og hrein eign. Þessi
flokkun getur orkað nolckuð tví-
mælis. Þannig er að vissu leyti rétt-
ara að líta á stofnsjóðinn sem lán
til langs tíma. Þó skiptir það sér-
staklega máli, að ekki er fyllilega
rétt að telja allan tekjuafganginn,
sem hér er nefndur hrein eign, með
eigin fé, eða ekki þann hluta hans,
sem borgaður verður út sem arður.
í reikningunum er ekki hægt að
gera greinarmun á þeim hluta arðs,
sem borgaður er út, og þeim, sem
greiddur er í stofnsjóð, og þess
vegna hefur ekki verið gerð hér
nein tilraun til að leiðrétta upp-
hæð eigin fjár sem þessu nemur,
enda er það fyrir mestu við saman-
burð á milli ára, að reiknað sé á
sama grundvelli öll árin.
Félagsrit KRON
117