Fróðskaparrit - 01.01.1959, Side 42

48
Føroyanavnið eina ferð enn
av uppskoti Brøggers, at Hjalt* (ella Hjat*) verður ilt
at greiða burtur úr norrønum máltilfari.
Tá ið vit koma at Føroyanavninum, liggur fremst hjá
norrønum málfrøðingi at spyrja: Hví skuldi ikki navnið
Færey(j)ar verið norrønt? Vit vita í dag meira um hitt
sjáldsama orðið fær (seyður), enn Brøgger helt seg vita.
Vit hava oyggjanøvn í Noregi, í Orknoyggjum og í Suður=
oyggjum, sum eftir øllum líkindum eru samansett við hesum
orði. Tað er mest sum líkt til, at *fær<ey var eitt sam<
nevni (appellativ) nýtt um oyggj, sum seyður gekk á, eitt
samansett orð, sum má hava verið til tíðliga í víkingatíðini.
í Orknoyggjum eru tvær smáoyggjar, Faray (o. u. 1380:
Fareay, o. u. 1600 — hjá Peder Claussøn —: Færøi) og
Fara (1492: Faray), og fær navnið av fyrstu tíð her illa
verið annað enn *Færey (Marwick 1952, bls. 52 og 186).
Merkingin »seyðasoyggj« hóskar væl her. Sama er at siga
um Fiaray,1) norðanvert við Barra, í Suðuroyggjum. Ann*
ars eita har suðuri ofta smáoyggjar og hólmar Soay, t. e.
Sauð = ey (sbr. ísl. Sauðeyjar).2) Eisini við vesturstrendur
Noregs, og tað hevur ikki minni at týða, er til í fleiri støð*
um oyggjarnavnið Færøy, har merkingin »seyða=oyggj«
hóskar sera væl (Norske Gaardnavnc XI, bls. 50).
So statt fær landsnavnið Færeyjar frálíka væl verið
fleirtal av navninum Færey, sum her er nevnt. Týðingin
í »Historia Norwegiæ« Insulæ Ovium var helst ikki
tikin burtur úr ongum, um ár 1200 vistu menn, hvat ið
navnið týddi. Einki býður okkum tí at leita burtur í onnur
máløki til tess at finna høpi í navninum.
Tað orðið, sum er í landsnavni okkara, fær, n., er ikki
funnið í germonskum málum uttan fyri Norðurlanda gátt.
Frumsniðið var helst *f ahaz, sum er skylt við griskt pókos
>) Fearaidh er geliska sniðið, sí Borgstrøm í »The Book of Barra«
(ed. John Lorne Campbell, London 1936), bls. 291, framborið [fiaraj].
2) Eg hugsi mær, at Saui=ey (Soay) er yngri navn enn Fær=ey, men
at merkingin er tann sama.