Menntamál - 01.12.1964, Side 20

162
MENNTAMÁL
að fræðslukerfi og þau og atvinnulífi okkar svipar meira
til atvinnulífs þessara landa en annarra.
í þessari grein mun ég ræða nokkuð markmið og fram-
kvæmd starfsfræðslunnar og segja frá skipan þessara mála
hjá nokkrum þjóðum og rekja í stórum dráttum nokkur
atriði úr sögu og þróun starfsfræðslu.
Um eiginlega og kerfisbundna starfsfræðslu virðist ekki
vera að ræða fyrr en eftir síðustu aldamót. Á fyrsta tug
þessarar aldar hefjast tilraunir á nokkrum stciðum í Evrópu
og Bandaríkjunum í því að leiðbeina unglingum um stöðu-
val.
Þörfin fyrir þessar leiðbeiningar kemur vegna stóraukn-
ingar iðnaðarins. Unglingurinn hefur nú um fleiri störf
að velja en áður var, og hæfileikar hvers og eins ráða nú
meiru við starfsvalið en áður, meðan atvinnulíf landanna
var fábreyttara. Miirgum verður, þegar hér er komið sögu,
vandrötuð leiðin frá skólanum út í atvinnulífið.
Samfara aukningu iðnaðarins áttu sér stað framfarir í
sálarfræði og stöðuvalskiinnun (psykoteknik), og stuðlar
þetta líka að því, að starfsfræðla hefst.
Talið er, að starfsfræðsla hefjist fyrst í Munchen í Þýzka-
landi og í Sviss árið 1902, er hún þá í sambandi við vinnu-
miðlunarskrifstofur. Sex árum síðar eru mynduð samtök
rnanna í Boston og New York í sama skyni.
í Ameríku voru það einstaklingar, er að þessu stóðu.
Sérstaklega vakti starfsemin í Boston fljótt mikla athygli, en
aðalmaðurinn þar hét Frank Parson. Framlag lrans til
fræðilegrar uppbyggingar starfsfræðslu var mikið, svo og
til annarra þátta hennar.
England er fyrsta landið, sem fær lög um starfsfræðslu
— og þau fremur tvenn en ein.
Skólarnir þar hófu l'yrst tilraunir með starfsfræðslu, en
fyrstu lögin um starfsfræðslu komu árið 1909 sem liður í laga-
bálki um vinnumiðlun. Eftir lögunum er vinnumiðlunar-