Menntamál - 01.12.1964, Síða 62

204
MENNTAMÁL
um nokkuð það, er- þau langar til á augnablikinu. Nú er
það umdeilt mál, hvort þessi skapgerðargalli sé beinlínis
meðfæddur eða uppeldisáhrif, svo sem eftirlæti foreldra
eða óreiðukennt og festulaust uppeldi eigi mestan þátt í
þróun hans. En hvað sem því líður, rekumst við á skóla-
börn, sem greinilega hafa þessa veilu. Námsárangur þeirra
er jafnan mjög lítill, þrátt fyrir góða hæfileika, vegna þess
að þau leggja aldrei neitt teljandi á sig við nám. Auka-
kennsla eða önnur aðstoð við nám verður þeim sjaldnast
að liði, vegna þess að þau fást ógjarnan til að vinna utan
þess tíma, sem beinlínis er setið yfir þeim. Eina kunna að-
ferðin til að bæta úr þessu er þó viðleitni til að þjálfa
þessi börn í að neita sér um eitthvað og leggja á sig nokkra
fyrirhöfn.
Þetta verður að nægja um hinar alvarlegri geðtruflanir,
sem liindrað geta námsárangur.
En önnur vandkvæði geðræns eðlis eru algengari. Við
köllum þau taugaveiklun eða hugsýki. Hún er jafnan fólg-
in í innri huglægri baráttu, sem hinum taugaveiklaða hef-
ur ekki tekizt að finna viðhlítandi lausn á. Þessi barátta
veldur mismunandi ytri einkennum og hegðun eftir því,
hver líkamleg og andleg gerð einstaklingsins er.
Hjá einum veldur hún spennu og ókyrrð, öðrum hlé-
drægni, ótta við erfiði eða átök, þeim þriðja stöðugri þreytu,
framtaksleysi o. s. frv. Hinar ýmsu myndir taugaveiklunar
eru oftast nokkuð á reiki hjá börnum, og oft er óljóst,
hvort um fast mótaða hugsýkisgerð er að ræða eða aðeins
tímabundna erfiðleika vegna ágalla á heimilislífi, rangrar
skipulagningar námsins eða óheppilegrar venjumyndunar.
Taugaveiklun þarf ekki alltaf að verða til hindrunar við
nám. Þetta ákvarðast af gerð hennar og því á hversu háu
stigi hún er.
Nokkur kvíði eða spenna getur t. d. haft jákvæð áhrif á
námið. Ef kvíði er aftur á móti á mjög háu stigi, svo að barn-
ið hafi ekki hugarró til að einbeita sér við námið eða þori