Morgunblaðið - 18.12.1985, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR18. DESEMBER
9
loftið
Sigtúni 3
XjtÆ^w V> • * °Ú. 7 6°-
s°^Va'
ts/VaV^ w\e^ rTeNf£^?\
sö*^*' 490
íW
\\cO' t v VcSf ’' yt. “* ’., i o\i?-
r V-e^tAVai
\töetI
é&-
Heitt ka££i
ákönnunni
Greiðslukortaþjónusta
VÖRULOFTIÐ HF.
Sigtúni 3
í ati og önnum þingsins
Þaö hefur verið mikiö um aö vera á Alþingi síöustu vikur, eftir
hægagang framan af vetri. Auk heföbundinna verkefna hefur
nokkur viðamikil mál rekiö á fjörur þingsins af ólgusjó þjóölífs-
ins. Þar ber hæst samskiptamál Útvegsbanka og Hafskips.
Staksteinar glugga í dag í tvær þingræöur um þau mál, sem
fluttar vóru í útvarpsumræðum í fyrri viku, ræöur þeirra Birgis
ísleifs Gunnarssonar (S-Rvk) og Halldórs Blöndal (S-Ne).
Viðvarandi
þungaskattur
Alþýðubanda-
lags
Birgir Lsleifur Gunnars-
son, þingmaöur Sjálfstæð-
isflokks fyrir Reykjavíkur-
kjördæmi, sagði mjög mik-
ilvagt, að fram færí skjót-
virk og marktæk rannsókn
á Hafskipsmálum. Þess-
vegna hafi ríkisstjómin
beitt sér fyrir margvísleg-
um aðgerðum í því skyni
að uppKsa málið. Reynslan
hafi hinsvegar sýnt að sér-
stakar rannsóknarnefndir
þingmanna hafi ekki gefið
góða raun. „í tfmans rás“,
sagði Birgir ísleifur, „hafa
allir stjórnmálaflokkar
komizt að þeirrí niðurstöðu
að þetta sé hvorki örugg
né virk rannsóknarað-
ferð.“
Birgir vék sérstaklega
að tillögu Alþýðubanda-
lagsins um kjör fjórtán
þingmanna nefndar, sem
haldi fundi í heyranda
hljóði, væntanlega í Há-
skólabíói eða Þjóðleikhúsi,
og skila eigi mánaðarleg-
um skýrslum til Alþingis,
til þess að hægt sé að
tryggja pólitíska umræðu
þar jafn ofL Þetta erfiða
og viðkvæma mál þarfnast
ekki rannsóknar af slíku
tagi.
Alþýðubandalaginu er
tfðrætt um sérstakan Haf-
skipsskatt og hér skal ekki
lítið gert úr vanda þessa
máls alls. Birgir ísíeifur
Gunnarsson vakti hinsveg-
ar réttilega athygli á því að
Alþýðubandalagið hafi
skilið eftir sig erlendar
skuldir sem svarí til 28
milljarða króna á gengi
dagsins í dag. „Þeir skildu
eftir sig erlenda skulda-
bagga upp á meira en 100
þúsund krónur fyrir hvert
mannsbarn í landinu, eða
400 þúsund krónur fyrir
hverja fjögurra manna fjöL
skyldu. Þetta er þunga-
skatturinn sem veldur er-
fiðleikum í íslenzku þjóð-
félagi í dag.“
Ahættusamur
atvinnurekstur
„Aðdragandi þessa
gjaldþrots og gjaldþrotið
sjálft eru eingöngu við-
skiptalegs eðlis," sagði
Halldór Blöndal. „Sigling-
ar á alheimsmarkaði eru
áhættusamur atvinnurekst-
ur, meira að segja mjög
áhættusamur, eins og þeir
vita sem til þekkja. Mörg
skipafélög í Noregi og Svf-
þjóð standa nú höllum fæti
og sum þegar gjaldþrota.
Gleggsta dæmið er máske
japanska skipafélagið
Sanko, eitt stærsta skipa-
félag í heimi, en það lagði
upp laupana fyrr á þessu
ári.“
„Engin skilji orð mín
svo að ég sé að bera f
bætifláka fyrir gjaldþrot
Hafskips," sagði Halldór.
„Þvert á móti tel ég aö eitt
hið allra fyrsta, sem
skiptarétturinn hljóti að
taka til meðferðar, sé ein-
mitt þetta atriði, hvers
vegna stjórnendur Haf-
skips gáfu ekki bú sitt upp
til gjaldþrotaskipta fyrr,
eða um leið og þeir sáu
fram á að þeir myndu ekki
að fullu geta staðið í skil-
um við lánardrottna sína.
En sú skylda er ótvíræð
samkvæmt gjaldþrotalög-
um.“
„Kjarni málsins er aö
skaðinn er orðinn og aðal-
atriðið aö kanna til hlítar
hvernig á honum stendur
og hvort hér sé um víð-
tækarí meinsemd í fjár-
málalífi okkar að ræða en
við höfum áöur gert okkur
grein fyrir. Og leiðir maður
þá ósjálfrátt hugann að
okurmálinu svonefnda og
þeirri fjármálaspillingu
sem því er tengt"
Halldór vék einnig aö
öðrum málum, vegna
ummæla Páls Péturssonar:
„Hvar er gjaldþrotamál
endurtryggingarfélags
Samvinnutrygginga á vegi
statt? Um hversu háar fjár-
hæðir er þar að tefla? Og
hvaða tengsl eru á milli
Samvinnuhreyfingarínnar
og Framsóknarfiokksins?"
„Eins og meðferð Matt-
híasar Bjarnasonar á Haf-
skipsmálinu ber með sér
sættir Sjálfstæðisfiokkur-
inn sig ekki við annað en
að öll viðskipti Útvegs-
bankans við Hafskip verði
könnuð ofan í kjölinn.
Líka það hvort bankinn
hafi vísvitandi blekkt við-
skiptaráðherra og þar með
Alþingi, eins og Guðmund-
ur Einarsson ýjaði að hér
áðan. Ég er sammála
stjórnarandstöðunni um að
til þess að eyða tortryggni
og kveða niður sögusagnir
og rógburð sé nauðsynlegt
að þessi rannsókn sé í
höndum hlutlauss og óvil-
halls aðila, sem er óháður
framkvæmdavaldinu."
Rökvillur
Halldór Blöndal benti á
nokkrar rökvilhir og stað-
hæfingaárekstra, sem
hann taldi í málflutningi
þingmanna Alþýðubanda-
lags:
• Þeir gagntýndu Sjálf-
stæðisflokkinn annarsveg-
ar fyrir það að vera sér-
staka brjóstvörn Eimskipa-
félagsins og vilja efia það
til að knésetja Hafskip.
Hinsvegar telji þeir á
stundum Sjálfstæðisflokk-
inn og Hafskip eitt og hið
sama.
• Þeir gagnrýna Sjálf-
stæðisflokkinn fyrir það að
Albert Guðmundsson hafi
um tíma setið bæöi sem
formaður bankaráðs Út-
vegsbankans og stjórnar-
formaður Hafskips. Það
var fyrir daga þessarar
ríkisstjórnar. Það var fyrri
ríkisstjórn, og þar á meðal
ráðherrar Alþýðubanda-
lags, sem gengu á eftir
Albert um að taka að sér
formennsku í bankastjórn
á meðan hann var stjóm-
arformaður Hafskips.
• Opinberír sjóðir hafa
tapað fé, sem mælt verður
í hundruðum milljóna,
vegna lánafyrirgreiöslu við
fyrirtæki hér á landi sem
lent hafa í rekstrarörðug-
leikum. „Það skyldi þó
aldrei vera að einhver sem
þar kemur við sögu sé í
flokksfélagi, í fulltrúaráði,
í kjördæmaráði eða jafnvel
framboði fyrir Alþýðu-
bandalag?"
En þetta sérstaka mál
þarf að rannsaka í botn til
að leiða sannleikann í Ijós,
eyða sögusögnum og
hreinsa andrúmsloftiö.