Morgunblaðið - 18.12.1985, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR18. DESEMBER1985
t

I

Kaldhæðni
örlaganna
— eftirJónas
Elíasson
Það er kaldhæðni örlaganna að
einmitt nú, þegar liggur fyrir
Alþingi tillaga til þingsályktunar
um sjö manna rannsóknarnefnd á
„stærsta gjaldþrotamáli í sögu lýð-
veldisins" eins og segir í greinar-
gerð, þá er einn af flutningsmönn-
um sjálfur aðili að gjaldþrotamáli
sem er sex sinnum stærra. Það er
kaldhæðni örlaganna að einmitt
þegar þingnefnd á að greiða úr
gjaldþroti einkafyrirtækis, þá
stendur þingnefnd fyrir sexföldu
gjaldþroti á vegum ríkisins. Það
er kaldhæðni örlaganna, að einn
aðalmaðurinn í þessu stendur nú
fyrir pólitískri ofsókn á hendur
Sjálfstæðisfélögunum í Reykjavík
í nafni ráðdeildar í meðferð opin-
berra fjármuna.
Gjaldþrot Hafskips
Hafskip var á sínum tíma boð-
beri nýrrar tækni í flutningum
landsmanna. Þeir innleiddu ný
skip og nýja tækni sem síðar hefur
rutt hinni eldri úr vegi. Gámaskip
og ekjuskip eru nú alls ráðandi í
stykkjavöruflutningum og sú
tækni sem þeim fylgir er risin
miklu hærra en Hafskip nokkurn-
tíma komst, en þeir áttu visst
frumkvæði, sem ekki ber að lasta.
En þeim tókst aldrei að greiða
niður skip sín og nú eru þau úrelt
og félagið gjaldþrota.
Að Islendingar geri út flota af
úreltum skipum í topp lagi er
ekkert nýtt. Þannig var Eimskip
þar til fyrir nokkrum árum og
þannig verða þeir sjálfsagt aftur
eftir nokkur ár. íslendingum er
nú einu sinni betur gefið að fara
með lýsingar þjóðskálda á glæst-
um skipum en gera þau út. Það
var löngu orðið Ijóst, bæði hérlend-
is og erlendis, að þeir sem fjárfestu
í gámatækninni gátu ekki lifað
allir. Þeir eru nú að fara á hausinn,
hér og erlendis. Og það er útaf
fyrir sig betra að leyfa fyrirtækj-
unum að fara á hausinn, en nota
hina alkunnu íslensku vinstri-
stjórnaraðferð, að láta sjóðakerfið
velta þeim áfram, meira dauðum
en lifandi.
Gjaldþrot sem segir sex
Bjartsýni á nýja tækni er ekkert
nýtt. í þingskjali 684/1978 segir
svo:
„Á árinu 1974 ríkti mikil bjart-
sýni á að hægt væri að reisa jarð-
gufuaflsstöð, er gæfi verulega
lægra orkuverð en vatnsaflsstöðv-
ar gefa..." Bjartsýnin var alls-
staðar, en böðulgangurinn sem á
eftir kom var óhugsandi nema í
skjóli Alþingis og ríkisvalds. í
hartnær tíu ár var haldið áfram
að ausa milljörðum í þetta fyrir-
tæki, sem náttúran sjálf sannaði
vonlaust með svo áþreifanlegum
hætti, að senda eldgos upp í gegn-
um jarðskorpuna á virkjunarsvæð-
Jónas Elíasson
„Þad er kaldhæðni ör-
laganna aö einmitt þegar
þingnefnd á að greiða úr
gjaldþroti einkafyrir-
tækis, þá stendur þing-
nefnd fyrir sexföldu
gjaldþroti á vegum ríkis-
ins.“
inu sjálfu árið 1975, aðeins einu
ári á eftir bjartsýninni. Hafa ekki
aðrir bjartsýnismenn í annan tíma
fengið aðra eins viðvörun.
Nú er þessi Jarðgufuaflsstöð,
er gæfi verulega lægra orkuverð
en vatnsaflstöðvar gefa,“ komin til
gjaldþrotaskipta. Gjaldþrotamálið
annast ekki skiptaráðandi, heldur
Alþingi sjálft. Fyrir liggur kaup-
tilboð í eignir þrotabúsins, ekki
frá Eimskip, heldur Landsvirkjun.
Skuldir umfram eignir eru hins-
vegar á þriðja milljarð, og falla
allar á ríkissjóð. Aukaskattur á
hvert heimili í landinu er 50.000—
60.000 krónur. Sexfalt Hafskip.
Hver stendur nú fyrir þessu? Það
er þingnefnd sem heitir Kröflu-
nefnd. Hverjir voru í henni? Einn
af þeim var Ragnar Arnalds, þing-
maður Alþýðubandalagsins og
meðflutningsmaður á þingsálykt-
unartillögu sem nú skal lýst.
Rannsókn á Hafskip eða
ofsóknir á Sjálf-
stæðisflokkinn?
í 3. grein þingsályktunartillögu
Alþýðubandalagsins segir svo,
orðrétt, um verkefni sjö manna
rannsóknarnefndarinnar, sem
gerð er tillaga um að Alþingi skipi:
„Að rannsaka öll afskipti ráð-
herra, alþingismanna og annarra
forustumanna í stjórnmálum, svo
sem fyrrum starfsmanna fulltrúa-
ráða og formanna flokksfélaga og
kjördæmissambanda, af málefnum
Hafskips á liðnum árum í því skyni
að leiða í ljós hvort sannar eru
ásakanir um hvort fyrirtækið hafi
á beinan eða óbeinan hátt notið
velvildar og fyrirgreiðslu póli-
tískra áhrifaaðila."
Sjái menn nú í anda þessa sýn:
Ólafur Ragnar Grímsson stendur
bísperrtur á sjónvarpsskerminum,
en sakborningurinn situr hniprað-
ur á stól fyrir neðan. Og Ólafur
Ragnar orgar á sakborninginn: 1
hvaða fulltrúaráði starfaðir þú?
Var það í fulltrúaráði Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavík? í hvaða
flokksfélagi varst þú formaður?
Var það í flokksfélagi Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavík? Það er
óþarfi að taka það fram, hvað
Alþingi setur niður sem stofnun,
þegar svona draumur birtist í til-
lögum þjóðkjörinna þingmanna,
þó ekki verði hún samþykkt. Og
það er óþarfi að taka það fram,
hvern hug, eitt þúsund meðlimir
fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélaganna
í Reykjavík bera til þessa tillögu-
flutnings. Sjálfstæðismenn í
Reykjavík bera hlýjan hug til
sinna flokksfélaga og fulltrúaráðs-
ins i Reykjavík, sem er ein af
traustustu og áhrifamestu stofn-
unum flokksins. Að draga nöfn
þessara félagssamtaka inn í gjald-
þrotamál hjá litlu skipafélagi og
flytja tillögu um pólitíska ofsókn
á hendur þeim á Alþingi, það er
ekki bara pólitísk blinda og of-
sóknarbrjálæði. Það er yfirþyrm-
andi ótrúleg heimska. Það er ekki
bara sjálfsagt að rannsaka Haf-
skipsmálið, það er lagaleg skylda
skiptaréttar, sem er ein af virtum
stofnunum hins íslenska réttar-
kerfis. Ofangreind tillaga, er svo
gagnsæ tilraun til að snúa þeirri
rannsókn upp í ofsókn á hendur
Sjálfstæðisflokknum að jafnvel
andstæðingar hans á þingi fá ekki
orða bundist. Og fyrir þessu stend-
ur einn af höfuðpaurunum í sex-
földu gjaldþrotamáli, það er kald-
hæðni örlaganna.
Höíundur er prófessor og verk-
fræóingur, hann á sæti í stjórn
fulltrúaráós sjálfstæðisfélaganna í
Kevkjarík.
Olíuverslun Islands:
Hluthöfum boð-
in hlutabréf
Olís til sölu
STTJÓRN Olíuverzlunar íslands
ákvaö fyrr í haust aö bjóöa öðrum
hluthöfum í fyrirtækinu forkaupsrétt
á þeim 10% hlutabréfa, sem Olís á
sjálf. Aöspuröur sagði Þóröur Ás-
geirsson, forstjóri Olís, aö sala þess-
ara hlutabréfa til Olíufélagsins og
eöa Skeljungs hefði ekki verið rædd
af hálfu stjórnarinnar.
Þórður Ásgeirsson sagði að hlut-
hafar væru ekki enn farnir að nýta
sér þann rétt. Stjórn Olís hefði
ekkert annað ákveðið í þessu sam-
bandi, en hvað aðrir hluthafar
hugsuðu sér vissi hann ekki. Engin
stjórnarsamþykkt lægi fyrir um
sölu hlutabréfa til Olíufélagsins eða
Skeljungs og engar viðræður á því
stigi hefðu átt sér stað.
Þýska sjón-
varpið gerir
mynd um
Nonna
ÞÝSKA sjónvarpsstöðin ZDF hefur
ráðgert að hefja næsta sumar tökur
á framhaldsmyndaflokki sem
byggöur er á sögum Jóns Sveinsson-
ar (Nonna). Myndin veröur tekin
bæöi hér á landi og í Þýskalandi.
Leikstjóri myndaflokksins er Radu
Gabrea og hefur hann nokkrum
sinnum komið hingað til lands til
að undirbúa handrit o.fl. Radu
Gabrea er m.a. þekktur fyrir að
hafa gert kvikmyndina Ein Mann
Wie Eva (Maður eins og Eva) sem
sýnd var hér á Kvikmyndahátíð í
vor.
Svalbarðseyri:
Kartöfluverk-
smiðjan í gang
á nýjan leik
Akureyri, 16. desember.
FRAMLEIÐSLA á frönskum kartöfl-
um er nú hafin að nýju í kartöflu-
verksmiðju Kaupfélags Svalbarðs-
eyrar á Svalbaröseyri eftir nokkurra
daga hlé vegna hráefnisskorts.
„Það er allt í fullum gangi hjá
okkur núna og framleiðslan geng-
ur vel,“ sagði Sævar Hallgrímsson,
framleiðslustjóri, í samtali við
Morgunblaðið í dag. Verksmiðjan
fær kartöflur af Suðurlandi á bíl-
um, „og nú erum við líka farnir
að fá örlítið héðan af svæðinu
aftur,“ sagði Sævar. Hann sagði
unnið úr 8—10 tonnum af kartöfl-
um á dag um þessar mundir."
Þettaer sjötta bókin um látna bændahöfðingja. Bækurnareru allar sjálfstæð-
ar og spanna nú frásagnir af yfir 60 góðbændum úr öllum landshlutum.
Hér er sagat frá 12 bændum og eru þættimir skrifaðir af fólki sem þekkti vel
til þessara manna og búskapar þeirra.
Þeir eru: Þórarinn Georg Jónsson á Reynistað í Skerjafirði, Gísli Magnússon
í Eyhildarholti, Hafliði Guðmundsson í Búð, Jóhann Eyjólfsson íSveinatungu,
Jón Guðmundsson á Ytri-Veðraá í Önundarfirði, Pétur Þorsteinsson Miðfoss-
um, Jóhann Baldvinsson, Eiríkur Stefánsson og Sigþór Jónsson allir bændur á
nyrsta býli landsins, Rifi á Sléttu, Valdemar Pálsson Mtiðruvöllum í Eyjafirði,
Þorbjörn Guðjónsson (Tobbi) á Kirkjubæ í Vestmannaeyjurn og Þorsteinn
Stefánsson Þverhamri.
Allar bækurnar hafa verið undir ritstjóm Guðmundar Jónssonar fyrrv. skóla-
stjóra á Hvanneyri.
Þessar bækur gefa glögga lýsingu á búskaparháttum í landinu á fyrri hluta
þessarar aldar. Þæreigaerindi við þásem viljaþekkjasögu íslensks landbúnað-
ar.
Verðkr. 1288
lTTTiTTij