Morgunblaðið - 18.12.1985, Blaðsíða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR18. DESEMBER1985
Ég fæddist ekki
fyrr en 28 ára
— segir Magnús Þór Sigmundsson, sem nú er „heimavinnandi húsmóðir“
og sendi nýlega frá sér tvær hljómplötur, Crossroads og Óla prik
Magnús Þór Sigmundsson hef-
ur sent frá sér nýja hljómplötu,
sem hann kallar „Crossroads“, en
á henni eru níu lög eftir Magnús.
Ljóð meó tveimur laganna eru
eftir gamlan vin Magnúsar, John
O’Connors. Tónlistarmennirnir
sem leika á plötunni eru Ásgeir
Óskarsson, Skúli Sverrisson, Þor-
steinn Jónsson, Þórður Árnason
og Vilhjálmur Guðjónsson. Auk
„Crossroads” hefur Magnús einn-
ig samið lög á nýja Óla prik-plötu
sem nýkomin er á markaðinn.
Börnin þarfnast
foreldranna
Magnús Þór fann sér stund
aflögu í siðustu viku til að spjalla
við blaðamann, en að hans sögn
hefur mikið verið að gera undan-
farna daga auk þess sem hann
sér alfarið um börn og bú á
meðan eiginkonan, Sjöfn Páls-
dóttir, stundar nám í fósturskól-
anum. „Ég er þeirrar skoðunar
að börn og foreldrar þurfi að
byggja sitt sérstaka samband
upp á meðan börnin eru ung og
þarfnast foreldranna hvað mest
og er aldurinn frá eins til þriggja
ára hvað viðkvæmastur fyrir
börnin hvað þetta snertir." Þau
Magnús og Sjöfn eiga þriggja ára
son, Baldvin Þór, og tveggja ára
dóttur, Þórunni, en Magnús á
einnig tvær unglingsstúlkur frá
fyrra hjónabandi, þær Lindu og
Ónnu Thelmu.
Fyrsta sólóplatan
í tíu ár
Magnús sagðist ekki hafa gefið
út sólóplötu síðan platan „Álfar“
kom út 1976. „Fjölskyldulífið
hefur skipt mig miklu meira máli
undanfarið heldur en að lifa í
eigin tónlistarheimi. Mig hefur
oft langað til að gera plötu og
oft gert tilraunir til þess en þær
gengu einfaldlega ekki upp. Þó
hef ég unnið mikið barnaefni
síðustu árin með barnauppeld-
inu.
Maður fær auövitað leið á
krökkunum og þau á mér stöku
sinnum, en þá tek ég gjarnan upp
gítarinn og hverf inn í tónlistina.
Eg umbreyti leiða og pirringi
yfir í tóna og er þá um leið
kominn með ákveðið form á reið-
ina, jafnvel fallegt barnalag.
Húsmóðurstarfið er geysilega
erfitt. Þó hefur mér veist auðvelt
að fara inn í minn eigin hugar-
heim þótt börnin séu jafnvel
prílandi upp á mér. Ég held það
hljóti að vera afskaplega erfitt
fyrir heimavinnandi „húsmæð-
ur“ að standa í slíkum aðstæðum
ef þær hafa engin áhugamál að
hverfa til.“
Hassneysla gerir
engum gott
Magnús Þór er nú 37 ára
gamall. Hann var búsettur ásamt
fyrri konu sinni og börnum í
London um fimm ára skeið en
fluttist aftur heim árið 1979 og
skildu þau hjónin fljótlega þá.
„Sambandsleysið milli okkar var
orðið það mikið að víð réðum
ekki við það auk þess sem áfeng-
is- og hassneysla spiluðu inn í.
Mér fannst ég aldrei langt sokk-
inn og í raun tók það ekki langan
tíma að hætta við lyfin. Öðru
máli gegndi með að breyta hugs-
unarhættinum, sem tók a.m.k.
þrjúár.
f raun fæddist ég ekki fyrir
alvöru fyrr en 28 ára gamall. Ég
var ofsalegur „egóisti" fram að
þeim tíma og upptekinn af tómri
vitleysu — hassneyslu og draum-
órum. Tónlistin hjálpaði mér
auðvitað að miklu leyti við að
yfirstíga þann vanda sem ég
hafði sjálfur skapað mér og er ég
hugsa til þessa tímabils, finnst
mér það eins og óskýr draumur.
Maður dofnar smám saman fyrir
mannlegum samskiptum. Mér
fannst mjög þægilegt að geta
lokað mig inni í eigin hugarheimi
og samið tónlist mánuðum sam-
an, en þegar ég ætlaði að opna
aftur og líta til baka, hafði fennt
í sporin og ég rataði einfaldlega
Magnús Þór Sigmundsson
ekki aftur. Ég held að margir
listamenn reki sig á að þegar
listin er farin að skipta meira
máli en lífið sjálft, hlýtur það
að leiða til ills. Menn þurfa raun-
verulega snertingu við annað
fólk, fjölskyldu og vini, en eitur-
lyfin eru lítið annað en sjálfs-
blekking.
í fari flestra er yfirleitt eitt-
hvert ósætti við sjálfa sig. Ég
var ósáttur við sjálfa mig á þess-
um tíma og kveið framtíðinni. Ég
vil benda ungum krökkum á að
hass er mjög hættulegt efni —
miklu hættulegra en fólk ímynd-
ar sér. Það er lítið spennandi að
standa allt í einu upp eftir nokk-
urra ára neyslu og ráða jafnvel
ekki við ákveðnar miðstöðvar í
taugakerfinu."
Krakkar eru harðir
dómarar
Magnús sagði að sér þætti
erfitt að tjá sig öðruvísi en í
gegnum tónlist og væru til dæmis
barnalögin sem hann hefur verið
að fást við að undanförnu ákveð-
inn tjáningamiðill milli hans og
barnanna. „Krakkarnir eru harð-
ir dómarar og tek ég mikið tillit
til gagnrýni þeirra við val laga
á plöturnar. Ég lét son minn, 3
ára, t.d. velja lögin á „Óla prik“
úr 20-30 lögum sem ég hafði
samið áður.“
„Crossroads" eða „Vegamót"
kallast nýja plata Magnúsar og
er nafnið vel við hæfi þar sem
hann hefur breytt sínu fyrra lífs-
mynstri yfir í betra horf að eigin
áliti. „Á plötunni kemur fram
sorg, ákveðin reiði og ýmsar
truflandi tilfinningar. Ég á erfitt
með að gleyma, en þó fannst mér
ég orðinn það öruggur með sjálf-
an mig að ég gæti farið út í þessa
plötugerð. Eg held ég hafi verið
hræddastur við að brjótast út úr
skelinni og byrja upp á nýtt.
Falskt öryggi fylgir því að vera
einn. í dag finnst mér ég vera
hamingjusamur maður. Tónlist-
in er mér gleði sem ég auðvitað
fæ hundleið á annað slagið —
stundum held ég jafnvel að ég
sé búinn að missa þá innri hvöt
sem fylgir því að semja tónlist,
en hún kemur alltaf aftur og
aftur."
Magnús Þór var nú farinn að
ókyrrast í sæti sínu enda klukkan
að nálgast 23.00 og löng nótt
framundan. Taka átti upp mynd-
band með honum þar sem hann
ætlaði að syngja eitt laga sinna,
um kvikmyndagoðið Marilyn
Monroe. „Dóttir mín, Linda,
ætlar að koma og mála mig fyrir
upptökuna en hún er sífellt að
tala um hvað ég sé hallærislegur
svo ég dreif mig í bæinn í dag
og fataði mig upp fyrir upptök-
una.“
Texti: Jóhanna Ingvarsdóttir
Myndir: Júlíus Sigurjónsson
Margt gerist á sæ
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Jón Steingrímsson: KOLAKLÁFAR
OG KAFBÁTAR. 186 bls. Vaka —
Helgafell. Reykjavík, 1985.
Ef gert er ráð fyrir að ritleikni
sé ættgeng á Jón Steingrímsson
að geta komið fyrir sig orði. Matt-
hías Jochumsson var afi hans en
Jón Thoroddsen langafi. Faðir
Jóns, Steingrímur Matthíasson
læknir á Akureyri, sendi líka frá
sér bækur þótt aldrei teldist hann
neinn atvinnurithöfundur.
Að sjálfsögðu átti læknissonur-
inn að ganga menntaveginn. En í
stað þess að ljúka prófi upp úr 2.
bekk réðst Jón í siglingar. Þar með
var framtíð hans ráðin. Starfsvett-
vangur hans varð síðan á heims-
höfunum. Margt gerist á sæ. En
kannski þó fleira í höfnum. Hafn-
Bókmenntir
Jóhann Hjálmarsson
Anne-Marie Villefranche:
Sælustundir í París.
Erótískar minningar frá þriðja ára-
tugnum.
María Gunnarsdóttir íslenskaði.
Forlagið 1985.
Anne-Marie Willefranche hefur
verið líkt við Anais Nin og er sú
samlíking ekki út í bláinn. Eins
og undirtitill Sælustunda í París
gefur til kynna er hér um að ræða
minningar frá þriðja áratugnum.
Frá tilkomu minninganna skýrir
Jane Purcell í Forsögu að ósæmi-
arborg býður sjómanni hvaðeina
falt — fyrir peninga! Þar bíða líka
hættur ef geyst er farið og varúðar
ekki gætt. Eitt sinn mátti skips-
höfn Jóns horfa upp á einn félaga
sinn rekinn í gegn með hnífi.
Skipsfélaganum hafði orðið það á
að egna ódæðismann.
Styrjaldarárin voru hættutími á
sjó — og raunar einnig í landi þar
sem ófriður geisaði. Sjómenn nutu
þá áhættuþóknunar sem stjórn-
málamaður nokkur hafði fundið
upp á að kalla »hræðslupeninga«.
Þegar styrjöldinni lauk féllu þessir
hræðslupeningar niður og sjómenn
vöknuðu allt í einu upp við þann
vonda draum að þeir voru orðnir
láglaunastétt. Þá var tekið til við
það sem Jón kallar »aukabúgrein-
ina drjúgu«. Gert var út á whiský,
sígarettur og spíra. Hlutafélög
voru stofnuð um borð með ríkri
samkennd og ábyrgðartilfinningu
þar sem hugsanleg áhætta var líka
legri bók, en hún er dótturdóttir
bókarhöfundar, hinnar erótísku
konu. Orðið erótík er notað í ís-
lensku máli, en til eru á því margar
þýðingar, sumar góðar. Að vera
kynríkur kæmi til greina.
Það skal aftur á móti tekið fram
að þýðing Maríu Gunnarsdóttur
er lipur og læsileg og ekki klaufsk
eins og dæmi eru um þegar þýð-
endur glíma við álíka texta.
Það verður ekki sagt um texta.
Sælustundir í París að í henni sé
mikill siðaboðskapur. Jafnréttis-
baráttan virðist til dæmis í nokkr-
um fjarska. En hér ræður fyrst
og fremst gleði andartaksins, gleð-
in yfir því að njóta kynlífs. Um
leið er þó ýmislegt sagt sem gæti
tekin með í dæmið. Og nú var
hættan ekki lengur yfirvofandi á
hafi úti eins og í stríðinu heldur á
hafnarbakkanum. Smyglið kostaði
kænsku, hugvit og varúð. Þó það
væri hvergi skráð í kjarasamning-
um var samið með þá staðreynd í
huga, nánast, að menn yrðu að
bjarga sér með þessum hætti. Það
er að vísu ekki fyrr en í síðustu
köflum þessarar bókar að Jón fer
að segja frá smyglinu. En hann
lofar að segja meira næst: »Frá
þeim ævintýrum mun ég greina í
síðari hluta þessara sjóferðaminn-
inga.«
Jón Steingrímsson kynnir sig
sem áræðinn mann og skjótráðan.
Fremst í bókinni eru nokkrar
prakkarasögur frá Akureyri. Jón
var snemmagefinn fyrir uppátæki
og tilbreytingu. Maður, sem fetar
í spor Jóns, má ekki vera of heima-
kær. Jón var strax í æsku gæddur
nægilegu óþoli og útþrá til að verða
farmaður.
Það er svo undir manngerð
komið hvað farmaður sér og heyr-
ir. Og Jón hefur ekki aðeins verið
átt rétt á sér í vandamálabókum
samtímans. En það er ekki sagt
með þrasgjörnum hætti. Anne-
Marie Villefranche endurlifir
minningar sínar í bókinni og er
algjörlega á valdi þess frelsis sem
holdið heimtar. Vissulega andinn
líka.
Sælustundir í París var á sínum
tíma talin ósæmileg bók, en er nú
sjálfsögð. Hún er lofsöngur til lífs-
ins, gleðinnar að fá að njóta þess
sem það hefur upp á að bjóða.
Frakkar eiga góða hefð í ritun
kynríkra sagna. Ánne-Marie Ville-
franche er trú þessari hefð, en
virðist hafa lært af öðrum höfund-
um, ekki síst Anais Nin. Það er
samt engan veginn ljóst. Og líklega
þarf að fletta nokkuð vel upp í
Jane Purcell í London til þess að
komast að hinu sanna um ritverk
ömmunnar.
Jón Steingrímsson.
skjótur að taka ákvarðanir. Hann
hefur líka verið röskleikamaður í
eftirtekt. Honum er lagið að gera
jafnvel hversdagslegustu atvik að
viðburðum. Frásögn hans er hröð
og andstutt. Og stundum hættir
hann frásögn í miðju kafi svo les-
andinn geti botnað. Gjarna endar
hann sögu á einhverju hnyttiyrði
SNÆFUGL SU landaói samtals
172,6 lestum í Bremerhaven á mánu-
dag og þriðjudag og fékk fyrir aflann
8.875.000 kr., eða að meðaltali 51,41
kr. á kfló. Meðalverð á þorski á
brezka markaðnum er heldur lægra.
Aflinn er blandaður, karfi, ufsi,
grálúða og þorskur. Á mánudaginn
seldi Vöttur SU 49,3 lestir í Grims-
by. Heildarverð var 2.273.600 krón-
ur, meðalverð 46,02. Hrungnir GK
seldi 85,1 lest í Hull á mánudag.
Heildarverð var 4.113.700 krónur,
sem einhver hefur einhvern tíma
látið sér um munn fara. En vilji
svo til að ekkert gerist fyllir hann
upp í tómið: »Við sigldum fulla
ferð á glóðvolgu hafinu fram hjá
flugfiskum, hákörlum, sverðfisk-
um og hvölum, en fátt gerðist títt
fyrr en fór að nálgast miðbaug að
sunnan.«
Miðað við sína kynslóð hlýtur
Jón að teljast nokkuð opinskár og
berorður. Líka er hann í takt við
jafnaldra í þvi að tala sparlega um
nánustu einkamál. Frá giftingar-
athöfn, sem var þó nokkuð söguleg,
er til að mynda sagt á hálfri blað-
síðu. Hjónaefnin urðu samskipa,
hann skipverji — hún farþegi, og
skruppu í land í Vestmannaeyjum
til að fá vígslu hjá fógeta. Síðan
borðuðu ungu hjónin »frammi í
lúkar, það hitti svo vel á að það
var laugardagur og á borðum var
kæst skata og vellingur.*
Allmargar myndir eru í bókinni,
þar með taldar nokkrar skipa-
myndir, gamlar. Það eru tilþrif í
þessari bók, fjör og hraði. Jón
Steingrímsson getur vel talist hafa
verið ævintýramaður. Þarna er
lýst þeim frjálslegu lifnaðarhátt-
um sem sjómenn hafa löngum
tamið sér. Þetta eru sjóferðasögur
í orðsins fyllstu merkingu.
meðalverð 48,34.
Skafti SK seldi 135 lestir í Grims-
by í gærmorgun. Heildarverð var
6.361.900 kr., eða sem svarar 47,13
kr. á kíló. Þorri SU landaði einnig
f Grimsby í gærmorgun og seldi
46,9 lestir fyrir 2.119.700 kr. Meðal-
verð á kíló var 45.16 kr. Sólborg
SU seldi 40,3 lestir í Hull. Heildar-
verð var 1.689.600, sem gerir 41,91
kr. á kíló. Kambaröst SU seldi 145,6
lestir í Hull, fékk fyrir aflann
7.049,700, eða 48,41 kr. á kíló.
Holdleg gleði
Snæfugl SU seldi
vel í Bremerhaven