Morgunblaðið - 10.04.1986, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. APRÍL1986
27
Undir stórri sviðsmynd: Síg'aunakonan Azucena.
mig inn í hlutverkið. Mér fínnst
ákveðinn styrkur í því fólginn að
vera tvær um hlutverkið. Við getum
borið okkur saman þó svo að við
túlkum hlutverkið ekki eins.“
— Á óperan erindi til íslend-
inga?
„Já, alveg tvímælalaust. Tónlist-
in er stórkostleg. í henni eru fjöl-
margar laglínur sem allir kunna eða
muna frá því einhvem tíma. Verdi
getur haldið athygli áhorfenda
vakandi í langan tíma. Hann sleppir
ekki hendinni af áhorfandanum frá
því að sýningin hefst þar til tjaldið
fellur."
„Söngvarinn veröur
að hafa auðugt
ímyndunarafl“
„Þetta hlutverk er geysilega erf-
itt en um leið stórkostlegt tækifæri.
Ung manneskja héldi það ekki út
að syngja þetta hlutverk frá upphafi
til enda. Þetta er hlutverk átaka,
bæði fyrir röddina og líkamann. Ég
held að söngvarinn verði að búa
yfír nokkurri lífsreynslu til að þola
hlutverkið," segir Hrönn Hafliða-
dóttir, en hún leikur sígaunakonuna
Azucenu á móti Sigríði Ellu Magn-
úsdóttur.
„Hlutverk á borð við þetta hefur
gífurlegt gildi fyrir söngvarann.
Segjum til dæmis að hann sé að
leita fyrir sér erlendis, þá er stór-
kostlegt að geta látið fylgja að hann
hafí sungið hlutverk Azucenu í II
Trovatore. Það getur opnað dyr.“
— Hvaða skoðun hefur þú á
Azucenu?
„Hlutverkið er sem slíkt alveg
stórkostlegt. Mér finnst ég hafa átt
nokkuð gott með að setja mig inn
í það og þetta umhverfi, sem það
á heima í. Þó er nauðsynlegt að
hafa auðugt ímyndunarafl til að
geta komið því til skila til áhorf-
enda. Ég gæti vel ímyndað mér sí-
gaunakerlingu á 15. öld.
Azucena virkar sem gömul nom.
Ég held að það sé rangt. Hún er
ekki nom, heldur gömul kona sem
hefur þurft að bera þungan kross
alla sína ævi, mikla byrði. Hún sá
móður sinni kastað á bál og á það
sama bál fleygir hún óvart bami
sínu. Þetta leyndarmál ber hún
innra með sér.“
— Náið þið að setja saman
heilsteypta óperu?
„Já, það held ég tvímælalaust og
ég er mjög ánægð með árangurinn.
Eg held að leikendurnir hafi náð
mjög góðu sambandi sín á milli. Ég
veit að fólk á eftir að njóta þessarar
sýningar. Aríumar eru margar
hveijar gullfallegar og mjög vel
þekktar. Sama má segja um sam-
sönginn og kórana. Jú, það er vel
þess virði að koma í Óperuna."
„Verulega ánægður“
„Ég kem fram í byijun og fer
með hlutverk hálfgerðs sögumanns,
sem segir sögu síðustu 20 til 30
ára og býr þannig til þann gmnn
sem óperan byggir á,“ segir Viðar
Gunnarsson, en hann leikur Ferr-
ando. Þetta er fyrsta meiriháttar
hlutverk Viðars í óperu.
„Það er verulega gaman að tak-
ast á við þetta hlutverk, gaman að
fá svona stórt tækifæri. Ég hef
sungið sem gestasöngvari í Carmen
og síðan í Grímudansleik. En þetta
er fyrsta stóra hlutverkið sem ég
fæ. Ég kom hingað úr óperuskólan-
um í Stokkhólmi 1984."
— Telur þú að II Trovatore nái
til íslendinga?
„Á því er nú enginn vafi. Fjöl-
margir eiga að kannast við einhvem
hluta tónlistarinnar og þeir sem
hafa almennt áhuga á tónlist kunna
að meta þessa óperu."
„Miklar rann-
sóknir að baki“
„Ég þurfti að leggja í nokkrar
rannsóknir á spænskum aðstæðum
til að getað unnið sannfærandi
sviðsmynd og búninga. Ég hafði
þó frekar lítinn tíma til stefnu, því
um jólin var ákveðið að ég tæki að
mér búninga og leiktjöld," sagði
Englendingurinn Una Collins, sem
sér um gerð leiktjalda og búninga.
Collins hefur starfað nokkuð hér á
landi. Hún hefur hannað leikmynd
og búninga fyrir Leikfélag Akur-
eyrar, Þjóðleikhúsið og Islensku
óperana, t.d. Carmen og Leður-
blökuna.
Una er talin mjög fær í sinni
grein. Til dæmis má nefna að þeir
sem til þekkja hafa spurt hvort
leikmynd og búningar komi erlendis
frá, en því er aldeilis ekki að heilsa,
því hvort tveggja er að langmestu
leyti hannað og unnið hér á landi. .
„Það er nokkuð erfitt að vinna
fyrir svona lítið svið eins og er í
íslensku óperanni. Atriðin era _8,
öll með mismunandi sviðsmynd. Ég
hef komið því þannig fyrir að leik-
myndina er hægt að færa til án
mikilla erfiðleika. Það auðveldar
sviðsbreytingar milli atriða.
En þetta er 19. aldar ópera,
byggð á þeim hugmyndum sem
menn höfðu á miðöldum á þeim
tíma. Þær hugmyndir mótuðust af
ljósrauðum rómantískum bjarma.
Þetta er því 19. aldar tilbúningur
á atburðum frá 15. öld.“
„Ég hef unnið mikið og náið með
Þórhildi Þorleifsdóttur leikstjóra og
David Walters ljósahönnuði. Ég
fékk mjög fljótlega hugmynd um
hvemig leikmyndin ætti að vera.
Tónlistina þekkti ég vel, en samt
hef ég_ aldrei séð óperana flutta á
sviði. Ég gerði svo uppköst og Þór-
hildur gerði sínar athugasemdir við
þau. Þá var ég í Englandi og Þór-
hildur hér á íslandi.
Mér finnst ég verða að þekkja
fólkið og hlutverk þeirra áður en ég
ákveð búninga þess. Ég hef lært
að vinna á þennan hátt. Aðrir bún-
ingahönnuðir vinna á annan hátt,
en það get ég ekki.
Hulda Kristín Magnúsdóttir
starfar með mér að búningagerð.
Ég teikna mínar hugmyndir og hún
tekur við þeim og lýkur við hönnun-
ina og sér um að stjóma saumastof-
unni. Þar starfa fimm saumakonur,
aldeilis frábærar. Þær þekkja fólkið
og hafa verið mjög hjálplegar."
„Sjálftæður listamaður
„Ljósahönnuður er sjálfstæður
listamaður sem vinnur að gerð
leiktjalda með leiktjaldahönnuði og
að sjálfsögðu leikstjóra. Vinnan við
II Trovatore hófst í janúar. Ég vildi
vera með frá byijun, en það tel ég
vera ákaflega mikilvægt. Una Colí-
ins var í Englandi og sendi reglu-
lega skissur og uppástungur um
leiktjöld og við Þórhildur fóram
yfir þær og ég mótaði smám saman
hugmyndir um lýsinguna, sem
gegnir miklu hlutverki í sýning-
unni,“ sagði David Walters, ljósa-
hönnuður.
„Sögulega séð er starf ljósa-
meistara ákaflega stutt. Fyrir 100
áram ákvað leikstjórinn leiktjölkd
og smávægilega lýsingu rétt fyrir
frumsýningu. Sama var þegar raf-
magnið kom til sögunnar; á síðustu
stundu var kallað á rafvirkja til að
setja upp ljós. Nú er annað upp á
teningnum. Ljósin skipta gífurlega
miklu máli og vinnur ljósahönnuður
mjögnáið með leiktjaldahönnuði.
Það er mjög erfitt að vinna við
ljósin í þessari sýningu. Sviðið er
lítið, frekar flatt. Það hefur enga
dýpt og fyrir vikið er erfitt að
greina fólk og leikmynd með ljósum.
Þess vegna varð að vinna leikmynd-
ina á þann hátt að sviðið nýttist
að fullu."
— Ert þú ánægður með þitt
starf að þessari sýningu?
„Bæði og. Eftir á sér maður alltaf
eitthvað sem mátti betur fara.
Efniviður leikmyndarinnar er
óvenjulegur og gefur mikla mögu-
leika. Sviðið er bara svo lítið. Óll
óperasvið í sögunni hafa verið stór
og fyrir stór svið era flestar óper-
umar skrifaðar. Þannig á það að
vera að mínu mati.“
Sáttafundur með starfs-
fólki á veitingahúsum
SÁTTASEMJARI reynir nú að
miðla málum í deilu þriggja laun-
þegafélaga. Eitt þeirra hefur
boðað til verkfalls á hádegi á
föstudag.
Guðlaugur Þorvaldsson, ríkis-
sáttasemjari, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að í dag klukkan 13
yrði fundur með starfsfólki á veit-
ingahúsum, en það hefði boðað
verkfall á föstudag. Klukkan 9.30
á föstudag yrði síðan fundpr með
Skipstjórafélagi íslands. Á þriðju-
dag hefði verið fundur með bfl-
stjórafélaginu Sleipni og annar
fundur yrði ekki fyrr en eftir helgi.
Hvoragt síðamefndu félaganna
hefði boðað til verkfalls.
Ra
ÐSTEFNA UM
VANDA ÍSLENSKRAR
TUNGUÁ VORUM
DÖGUM
Vísindafélag íslendinga gengst fyrir ráðstefnu um
vanda íslenskrar tungu á vorum dögum laugardag-
inn 12. apríl 1986. Ráðstefnan verður haldin í
Norræna húsinu og hefsi kl. 9.00 að morgni og .
stendur fram eftir degi.
f> J\ G S §C Ft Á :
FYRIR HADEGI:
Ráðstefnan sett.
Höskuldur Þráinsson prófessor: Málrannsóknir og málvöndun.
Baldur Jónsson prófessor: (slenska stafrófið.
Gyða Sigvaldadóttir fóstra: Hvað geta dagvistarheimili gert til
að örva málþroska og málskilning barna?
Guðmundur B. Kristmundsson kennari: Móðurmálskennsla á
krossgötum.
Þórhallur Guttormsson cand. mag.: Hugleiðingarum móðurmáls-
kennslu íframhaldsskóla.
Indriði Gíslason lektor: Hvaða kröfur þarf að gera til móðurmáls-
kennara?
Margrét Jónsdóttirfréttamaður: Menntun og málfarfréttamanna.
Kristín Þorkelsdóttirauglýsingateiknari: Nýburarog innflytjendur.
EFTIR HÁDEGI:
Þórarinn Eldjárn skáld: Að yrkja á íslensku.
Helgi Hálfdanarson þýðandi: Um þýðingar.
Ólafur Halldórsson handritafræðingur: Hvað getum við lært af
málfari á bókmenntum fyrri alda?
Halldór Halldórsson pröfessor: Þörf á nýyrðum og sigurlíkur
þeirra.
Guðrún Kvaran orðabókarritstjóri: íslenskar nafngiftir síðustu
áratuga.
Þórhallur Vilmundarson prófessor: Fyrirtækjanöfn.
Að erindum loknum verða frjálsar umræður. Fundarstjóri
verður Stefán Karlsson handritafræðingur.
Ráðstefnan er öllum opin.
IBM System / 36
QUERY/36
Query/36 er gagnasafnskerfi hannaö fyrir
tölvur af geröinni IBM System/36. Meö
Query getur notandi unnið meö sín gagna-
söfn sjálfur án aðstoðar kerfisfræðinga.
Notandinn getur bæöi búið til fyrirspurnir,
eöa útbúiö prentlista og jafnvel breytt
skrám þeim sem geymdar eru á diskum
tölvunnar.
Markmið: Tilgangur þessa námskeiðs er
aö kenna notkun Query/36 þannig aö þátt-
takendur geti að námskeiði loknu unnið
hvers konar fyrirspurnir á skrám þeim sem
þeir hafa aðgang að.
Efni:
- Skráakerfi S/36
- Uppbygging skráa
- Grundvallaratriði
Query/36
- Skipanir í Query
- Tengsl við IDDU K í 1
- Fyrirspurnir
- Utprentun
- Uppfærsla á skrám
Leiðb.: Ragna Sigurðard.
Guðjohnsen
Pátttakendur: Námskeiöiö er ætlaö notendum Syst-
em/36 sem áhuga hafa á aö kynnast og notfæra sér þaö
mikla hagræði sem notkun gagnasafnskerfa hefur í för
með sér.
Tími: 14.-16. apríl kl. 13.30-17.30
A, Stjórnunarfélag íslands
JEESEKK. Ánanaustum 15 • Sími: 6210 66_