Morgunblaðið - 14.12.1986, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 14.12.1986, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 1986 dætur, sem ég man vel eftir, enda mynd af þeim í skrifstofu dr. Val- týs, og einn son, hinn kunna prest, dr. Finn Tulinius. Þórarinn var allra manna glað- astur og skemmtilegastur í við- kynningu. Annars staðar er getið um bróður hans, Otto Tulinius, sem ég þekkti vel frá Akureyri. Annar bróðir hans var Axel V. Tulinius sýslumaður, sem síðar varð for- stjóri Sjóvátryggingafélags íslands, en er þó kunnari sem hvort tveggja, fyrsti forseti ÍSÍ og fyrsti skáta- höfðinginn. Honum kynntist ég aidrei, en faðir minn og Axel voru góðir vinir. Jakob Gunnlögsson rak mikils- háttar verslunarfyrirtæki, sem ég kann ekki skil á. Hann var talinn maður stórauðugur og hafði brotist úr litlum efnum af miklum dugn- aði. Hann þótti snarráður vel og orðheppinn. Sú saga gekk um Jakob Gunnlögsson, að hann hefði ungur að árum leitað eftir samtali við kunnan kaupsýslumann, sem vissi vel af sér. Þetta viðtal fékkst, og á tilsettum tíma birtist Jakob. Við- mælandi hans sagði, þegar þeir höfðu heilsast: „Undskyld, jeg har kun ti Minutter!" Þá svaraði Jakob að bragði: „Spiller ingen Rolle, jeg har kun fem!“ Ég ætla, að einn frægasti arki- tekt Dana nú á dögum, Halldor Gunnlögsson, prófessor við Aka- demíuna, sé sonarsonur Jakobs. Af nemendum dr. Valtýs, sem komu á heimili hans, meðan ég dvaldist þar, eru mér tveir sérstak- lega minnisstæðir, dr. Jón Helgason prófessor og dr. Björn Karel Þór- ólfsson. Dr. Valtýr hafði ákaflega mikið álit á Jóni og hafði oft orð á því, hvílíkur námsmaður hann væri og hve mikils mætti af honum vænta. Hann sagði það einstaklega ánægjulegt að fá tækifæri til að leiðbeina slíkum manni. Jón var hár vexti, grannur og ögn lotinn í herð- um, en allur hinn mennilegasti. Björn var aftur gerólíkur Jóni, rúm- lega meðalmaður, nokkuð gildvax- inn og ákaflega svifaseinn. Hann var hinn besti drengur og gerðist ungur að árum þjóðsagnapersóna meðal íslenskra stúdenta í Kaup- mannahöfn. Dr. Valtýr hafði einnig mætur á honum, enda reyndist Bjöm honum vel. A þessum árum held ég, að fáir hafi vitað um skáldgáfu Jóns. Að minnsta kosti heyrði ég þá aldrei um hana getið, og sjálfur var hann manna ólíklegastur til þess að hampa henni, því að mér fannst hann mjög hlédrægur auk þess sem hann var einstaklega kurteis í allri framgöngu. Þótt þessara tveggja sé aðeins getið, komu þó ýmsir aðrir stúdent- ar í heimsókn, sem ég man eftir. Að sjálfsögðu komu þeir til þess að hitta dr. Valtý, bæði til þess að ræða við hann og leita aðstoðar hans á ýmsum sviðum. Sumum hefur sjálfsagt verið nokkurt. áhugamál jafnframt þessu að kom- ast að matborði fröken Dalsgaard. íslenskir stúdentar í Kaupmanna- höfn höfðu vissulega ekki úr miklu að spila á þessum tíma fremur en oft áður. Valtýr var þá fjárhalds- maður margra íslendinga; feður þeirra trúðu engum betur fyrir fjár- málum þeirra. En það voru ekki aðeins stúdent- ar og kunnir framámenn, sem heimsóttu dr. Valtý. Alltaf öðm hveiju birtust ýmsir, sem minna máttu sín og töldu sig ekki hafa í önnur hús að venda, þótt ekki þekktu þeir hann hið minnsta. Mér þykir rétt að nefna hér eitt dæmi af mörgum. Á hveijum fimmtudegi kom í heimsókn kona, sem Stefanía hét og var Guðmunds- dóttir. Upphaf þess, að hún fór að venja komur sínar til dr. Valtýs, var nokkuð óvenjulegt. Stefanía var frá Vestmannaeyjum. Ung að árum hafði hún kynnst dönskum sjó- manni sem þar bar að garði, og er ekki að orðlengja það, að þau trúlof- uðust. Varð það að samkomulagi með þeim, að hún færi til Kaup- mannahafnar með tilteknu skipi á ákveðnum tíma. Þegar þangað kæmi, skyldu þau síðan ganga í heilagt hjónaband. Nú er ekki að orðlengja það, að á tilsettum tíma kemur Stefanía til Kaupmanna- hafnar. Jú, kærastinn stendur á hafnarbakkanum, en eitthvað virð- ist hann kindarlegur á svipinn. Þegar þau hafa heilsast og fara að okkar á kæliskápum í desember 1 hurð 240 lítra. Verð aðeins kr. 17.900,-. 2 hurðir 330 lítra. Verð aðeins kr. 24.900,-. RHILCOBS Heimilistækí hf HAFNARSTRÆTI 3 - 20455- SÆTÚNI 8- S. 27500 tala saman, ganga viðræður heldur stirðlega, og svo býður hann henni upp á kaffi og vínarbrauð, en ekki ganga viðræður betur að heldur. Svo segir hann allt í einu, að það sé best, að hún fari til foreldra hans, sem búi á Norður-Sjálandi, og fái að dveljast þar fyrst um sinn. Hann fylgir henni á járnbrautar- stöðina, en síðan heldur hún ein síns liðs til Holbæk, þar sem hann hafði sagt, að foreldrar hans byggju. Þegar þangað kemur, er enginn til að taka á móti henni. Hún hafði ritað hjá sér á miða heim- ilisfang foreldranna. Og það tókst henni að finna með aðstoð lögreglu- þjóns. En nú var orðið áliðið kvölds og auk þess dimmt í húsinu, svo að hún áræddi ekki að kveðja dyra, heldur bjó um sig á útidyrapallinum og lét þar fyrirberast um nóttina. Þegar roða tók af degi, varð hún brátt vör mannaferða í húsinu, og þá gerði hún vart við sig. Og þetta dæmi gekk að því leyti upp, að þarna bjuggu foreldrar kærastans. Þegar það var ljóst orð- ið, tók hún að gera þeim grein fyrir sér og ferðum sínum með þeirri dönskukunnáttu, sem hún hafði aflað sér. En nú tók ekki betra við. Foreldr- arnir urðu sem steini lostnir. Loks tókst öðru hvoru þeirra að stynja því upp, að hér hlyti einhver skelfi- legur misskilningur að vera á ferðinni; sonur þeirra væri kvæntur fjölskyldumaður í Kaupmannahöfn. Nú blés ekki byrlega fyrir Stef- aníu. Þama stóð hún uppi vegalaus, félaus, atvinnulaus og naumlega, að hún gæti tjáð sig á dönsku. Þótt foreldrar „kærastans" vildu greiða götu hennar, virtist harla erfitt að ráða fram úr þessum vanda. Þegar ráðslagað hafði verið góða stund, þóttist Stefanía minnast þess, að hún ætti einhvern frænda í Kaupmannahöfn, sem eitt sinn hefði verið þingmaður Vest- mannaeyinga, og héti sá Valtýr Guðmundsson. Nú var farið að leita í símaskrá. Jú, mikið rétt! Þama fannst nafn frændans ásamt heimil- isfangi. Og nú var haldið til baka sömu leið, og að lokum náði hún að dyrum frænda síns. Fröken Dalsgaard kom til dyra og bauð henni inn fyrir. Og hún var leidd fyrir frænda sinn. Hún lýsti því skilmerkilega, í hveijar ógöngur hún hefði ratað, en eftir að hrakfallsögu var lokið tóku þau dr. Valtýr og fröken Dalsgaard málið í sínar hendur. Henni var boðið að dveljast hjá frændanum, uns viðunandi lausn væri fengin. Fljótlega tókst að útvega henni vist hjá þýskri „etasráðsinnu" úti á Friðriksbergi. Og þar var Stefanía, meðan sú þýska lifði, og fór vel á með þeim. Þá fluttist Stefanía til íslands og bjó um tíma í Reykjavík, en festi hér ekki yndi og fluttist aftur til Kaupmannahafnar. Þar lést hún einhvern tíma um 1960. Ég hitti hana síðast í Kaupmannahöfn 1946. Að sjálfsögðu kynntist ég Stef- aníu, því að hún kom undantekning- arlaust að kalla á hveijum einasta t'immtudegi í heimsókn til dr. Val- týs — áratugum saman, en fimmtu- dagseftirmiðdagar voiu sem kunnugt er hinn vikulegi frítími stúlkna, sem í vistum voru. Ég býst nú ekki við, að nokkur gestur hafi verið jafn tíður á heim- ili dr. Valtýs og Stefanía, en þeir munu hafa verið ærið margir, Is- lendingarnir, sem nutu fyrirgreiðslu hans í einu eða öðru formi, svo og gestrisni hans. Dr. Valtýr mun hafa unað vist- inni vel í Kaupmannahöfn, og það þykir mér í meira lagi ósennilegt, að nokkurn tíma hafi hvarflað að honum að flytjast til íslands, enda var þar að engu að hverfa. Eins og áður er fram komið var dr. Valtýr mjög sparsamur við sjálf- an sig. Hinn eini munaður, ef svo má kalla, sem hann leyfði sér eigin- lega, var að fara í leikhús. Um langt skeið leigði hann sér að sumri til sumarbústað í Ordrup í útjaðri Kaupmannahafnar, og þar dvöldust þau fröken Dalsgaard töluvert. Þá fóru þau oft í skógarferðir út í Frederiksberg Have, Dyrehaven og Eremitagen. Dr. Valtýr hafði um skeið verið vel efnaður, enda útsjónarsamur í ijármálum. Ég held að hann hafi haft dálítinn áhuga á kauphallar- braski, og eitthvað mun hann hafa grætt á slíku. Hann hafði þá bjarg- föstu trú, að Þjóðvetjar mundu sigra í heimsstyijöldinni fyrri. Fyrir vikið festi hann töluveit af fé í þýskum mörkum, sem urðu harla lítils virði, svo sem alkunnugt er. Eigi að síður var hann þó alla ævi vel bjargálna, þótt þýsku mörkin yrðu honum dýr. Þau hjón, Anna og Valtýr, voru barnlaus. Hann varð eins og áður hefur komið fram ekkjumaður eftir fremur stutt hjónaband. Hann átti enga nákomna ættingja, og varð það úr, að hann arfleiddi fröken Dalsgaard að eigum sínum fyrir langa og dygga þjónustu. Fór vel á því. Einhvern tíma hafði hann haft orð á því við hana, að best færi á því, að þau rugluðu saman reytum sínurn, en hún leiddi þá hugmynd hjá sér. Fimmta prentun Ly fj abókarinnar BÓKAÚTGÁFAN Vaka-Helgafell hefur sent frá sér fimmtu prentun íslensku lyfjabókarinnar eftir læknana dr. Helga Kristbjarnar- son og dr. Magnús Jóhannsson og Bessa Gíslason lyfjafræðing og segir í fréttatilkynningu frá Vöku-Helgafelli að bókin hafi selst í yfir 10.000 eintökum og sé eftirspurn stöðug. í kynningu útgefandans segir m.a: „I inngangskafla er almennur fróðleikur um lyfin og líkamann. Þar er fjallað um inntöku lyfja, lyfja- skammta, áhrif matar á lyfjatöku og á hvern hátt áfengi getur valdið hættulegum aukaverkunum sé þess neytt samtímis töku ýmissa lyfja. Þá er rætt um víxlverkun lyfja. Meginuppistaða bókarinnar er lyfjaskrá í stafrófsröð með ítarlegum skýringum á eiginleikum hvers lyfs. Við hvert lyf er þess getið, hvort það fæst með eða án lyfseðils, hver sé framleiðandi og í hvaða formi lyfið er selt. Getið er helstu auka- verkana og hvort lyfið sé vanabind- andi eða á annan hátt varasamt í notkun. Þá er þess getið hvort lyfið geti haft áhrif á fóstur eða barn á bijósti. I viðbæti er fjallað nánar um cin- ISIJUJLJPi ið^jnihAA staka ly^aflokka og eiginleika þeirra, um verkun og aukaverkanir." íslenska lyfjabókin er 336 blað- síðna pappírskilja í stóru broti og er prentuð á vandaðan pappír í Prentstofu G. Benediktssonar í Kópavogi. Bókfell hf. annaðist bók- band.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.