Morgunblaðið - 10.12.1988, Qupperneq 76

76
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1988
„Vié e-rum búnir ai5 setjix. allcc þd-tónlisi
£em he-fijr lcomiS utd plötuip, d. spóLU
■fyrir 3oo Kr. "
Því kemur maturinn fyrst
núna, þegar þú segist hafa
verið að fást við mat áður en
ég var orðinn þurr bak við
eyrun...?
Pabbi á ég að segja þér eina
tvíræða sögu núna eða þegar
ég er orðinn eldri...?
HÖGNI HREKKVÍSI
Siðferðislega erum við í hættu

HEILRÆÐI
Hjólreiða- og bifhjólamenn
Hafið öryggisbúnað hjólanna í fullkomnu lagi. Munið ljósabúnaðinn
og endurskinsmerkin. Klæðist ávallt yfírhöfnum í áberandi lit með
endurskinsmerkjum.
hættulegu ívafi. Takið eftir auglýs-
ingum skemmtistaðanna. Þar er
bara hálfsögð sagan og mér er í
minni frásögn vinar míns leigubíl-
stjórans sem ók fallegu pari í sínu
fegursta pússi á skemmtistað og
þegar hann svo ók þeim til baka
um nóttina. Hvernig fegurðin af-
skræmdist. Fallegi kjóllinn og fal-
legu fötin virtust allt önnur og út-
lit þeirra sem í fötunum voru er
óskemmtilegasta lýsing sem við
blasir. Það vantar ekki að flöskur
áfengisverslana og hótela séu
skrautlegar og ginnandi. Og auðvit-
að til að fólk „falli í freistni“ þeirri
sem Kristur varar við. Og ölið og
bjórinn. Sveitast ekki bruggarar og
innflytjendur í blóðinu til að hafa
sem mest upp úr sinni „vinnu“? Og
auðvitað að freista sem flestra. Og
það eru fórnarlömbin sem borga
og blæða og jafnvel fórna lífsham-
ingju sinni fyrir mjöðinn. En hvað
varðar „freistarann“ um það ef
þeir geta grætt. Þá er ekki verið
að spytja um hvort mölur eða ryð
grandi þeim illa fengna gróða og
lítið minnst á eilífðarverðmæti. Og
jafnvel þeir sem eiga að vera í
fremstu fylkingu Krists í fagnaðar-
boðinu, taka við freistingum hvað
svo sem kostar. Það er því miður
oft að haltar leiðir blindan.
Við höfum óneitanlega verið
minnt á það undanfarið hvemig
spillingin og freistingar grafa und-
an siðferði og heiðarleika fólksins
í landinu. Hvemig sá siðferðis-
gmnnur sem Kristur lagði með lífi
sínu og dauða er ekki aðeins í
hættu, heldur kominn langt frá sínu
upphafi í meðferð „postula" hans.
Og hversu mikið mark menn taka
á kirkjunni í dag speglar sig
kannski ömurlegast í þjóðlifinu. Sið-
ferðislega emm við í hættu. Og ef
við áttum okkur ekki á því fyrr en
seinna, heldur sorinn fram á fleygi-
ferð og að lokum verður við ekkert
ráðið.
Er ekki kominn tími til að taka
kenningar frelsarans alvarlega og
breyta eftir þeim? Getum við gert
Iandi okkar og þjóð nokkuð betra?
Árni Helgason
Kæri Velvakandi.
„Eigi leið þú oss í freistni," segir í
bæninni sem Kristur kenndi og á
að vera okkur leiðarljós á hálum
heimsbrautum og hjálp þegar mest
ríður á. Því kemur mér þetta í hug
þegar fólk í hrönnum fellur fyrir
allskonar freistingum og mér verð-
ur hugsað til allra „freistaranna" í
jafnvel okkar ástkæra landi.
Við horfum á auglýsingarnar
sem alls staðar em á ferðinni bæði
í blöðunum og öðmm fjölmiðlum.
Allar eiga þær það sameiginlegt að
vekja áhuga. Og svo em kostir þess
sem em á boðstólum oft vafðir
Víkverji skrifar
Víkveiji heyrði um daginn á tal
manna um mismunandi stöðu
fullorðins fólks, sem hefur greitt
sambærileg iðgöld í lífeyrissjóði í
þijá til fjóra áratugi, eftir því hvort
viðkomendur hafa varið starfsævi
sinni við opinber skrifborð eða t.d.
framleiðsluatvinnuvegina.
Greiðslur í lífeyrissjóði em lög-
bundinn sparnaður. Gott og vel.
En tveir einstaklingar, sem keypt
hafa lífeyrisrétt á sama verði, með
sömu mánaðarlegu 10% greiðslun-
um af launum sínum í 30 til 40 ár,
standa ólíkt að vígi í lok starfsæv-
innar. Annar, opinberi starfsmaður-
inn, stendur uppi með fullverð-
tryggðan lífeyri. Hinn, sjómaður-
inn, verkamaðurinn, verzlunarmað-
urinn o.s.frv., sem starfað hefur á
svokölluðum frjálsum vinnumark-
aði, stendur uppi með verulega rýr-
ari kaupmátt lífeyris.
Lífeyrir hins opinbera starfs-
manns er bæði umsaminn og lög-
bundinn. Við þau ákvæði verður
auðvitað að standa. I fmmvarpi
fjármálaráðherra að fjárlögum
1989 em hundmð milijóna í við-
bótargreiðslur til opinberra lífeyris-
sjóða, til að standa við samnings-
bundinn rétt að þessu leyti. Þessar
milljónir em sóttar með einum eða
öðmm hætti í vasa skattborgara,
sem margir hveijir verða að sætta
sig við verulega rýrari lífeyrishlut,
þrátt fyrir sömu iðgjaldagreiðslur í
lífeyrissjóði.
Víkveiji spyr. Er þetta réttlátt?
Var nokkur að tala um jafnrétti og
félagshyggju?
XXX
að er stundum talað um að
höfuðborgarsvæðið skipi hinn
lægri sess í verðmætasköpun þjóð-
arbúsins. Og rétt er að framleiðslu-
atvinnuvegirnir hafa lægra hlutfall
vinnuafls á þessu svæði en aðrir
landshlutar. En verðmæti verða til
í flestum störfum. Hvað t.d. um
verðmæti þekkingar í fræðslukerf-
inu?
Víkveiji sá hinsvegar í svari við-
skiptaráðherra við fyrirspurn frá.
Ola Þ. Guðbjartssyni, alþingis-
manni, að ekki er allt sem sýnist í
þessum efnum. Ráðherra tíundaði
hlutfallslega skiptingu aflaverð-
mætis eftir landshlutum. Hæsta
hlutfallið féll á landanir erlendis
20,3%. Fimmti hver fiskur fór þá
leiðina, fram hjá vinnslu hér á landi.
En næst kom Reykjavík-Reykja-
nes-svæðið með 19,4% eða nærri
fimmta hvern fisk. Þá kom Norður-
land eystra með 14,6%, Austurland
með 10,7%, Vestfírðir með 9,2%,
Vesturland og Norðurland vestra
með 8,6% hvort og Suðurland með
8,4%.
Sjálfsagt breytast þessi hlutföll,
höfuðborgarsvæði í óhag, þegar
samanburður er gerður á útflutn-
ingsverðmætum sjávarvöru í stað
aflaverðmætis, þar eð stór hluti
aflans fer ferskur til neyzlu hér í
fjölmenninu. Víkveiji gat samt sem
áður ekki stillt sig um að tíunda
þessar tölur, svo sjá megi, að héðan
er enn sóttur sjór og verðmæti dreg-
in á landi.
xxx
Hvaða reglur gilda um afhend-
ingu áfengis frá ÁTVR á
kostnaðarverði til stofnana og ein-
staklinga? Hveijir hafa slík fríðindi
og hvers vegna?
Þessum tveim spurningum hefur
Guðrún Agnarsdóttir, alþingsmað-
ur, beint til Ólafs Ragnars
Grímssonar, fjármálaráðherra, en
undir hann heyrir ÁTVR. Hann er
ráðherra vörudreifingar að þessu
leyti.
Þetta eru spurningar, sem marg-
ur hefur spurt síðustu vikurnar.
Lekinn úr ATVR er ekki bundinn
við eitt hólf í kerfinu, heldur segir
víða til sín.
Víkveiji hefði gjarnan viljað sjá
þriðju spurninguna hjá Kvennalista-
konunni: Ætlar ráðherrann og
ríkisstjórnin að afnema strax og
undanbragðalaust hverskonar sér-
réttindi til áfengiskaupa?
Ef fulltrúar kerfisins þurfa að
halda veizlur með veigum frá
ÁTVR, sem heyrir undir fjármála-
ráðherrann, þá kaupir ríkisbúskap;
urinn áfengið af ríkisbúskapnum. í
ljósi þessa eru sérréttindin rugl.