Morgunblaðið - 08.04.1993, Blaðsíða 74

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1993
74
Minning
*
Aróra Heiðbjörg
Sigursteinsdóttír
Sólin skein í heiði og Skagafjörð-
urinn skartaði sínu fegursta að
morgni 1. apríl þegar Haukur
hringdi í mig og tilkynnti mér lát
eiginkonu sinnar og vinkonu minnar,
Áróru, að kvöldi 31. mars. Eg hugs-
aði með mér, nú er morgunsólin
hans Hauks hnigin til viðar í hinsta
sinn. Þá var mér hugsað tii baka
og minningarnar hrönnuðust upp,
og þá vissi ég að morgunsólin myndi
halda áfram að ylja og lýsa okkur
fram á við, því bjartar og fallegar
minningar tekur enginn frá okkur,
og þær eru svo sannarlega fallegar
og jgóðar minningarnar um Áróru.
Eg kynntist Áróru í upphafi árs
1976, þegar hún hóf störf í gömlu
góðu kjörbúðinni hjá Sveini. Ég hafði
oft afgreitt hana og spurði sam-
starfsfólk mitt hver hún væri þessi
glæsilega kona, „þetta er hún Áróra
hans Hauks í Bæ“ var mér svarað.
Seinna komst ég að því að þau voru
alltaf nefnd bæði í einu ef um þau
var rætt, það var þá Áróra Hauks
eða öfugt, Haukur Áróru, og höfum
við oft haft gaman af því. Þegar ég
hugsa til baka til áranna í kjörbúð-
inni fínnst mér að þar hafí ráðið ríkj-
um glens og gaman og alltaf var
mikið fjör, við vorum á besta aldri
að okkur fannst, því okkar einkunn-
arorð voru, að við værum ekki degi
eldri en við vildum vera. Við höfðum
engar áhyggjur og lítilfjörlegustu
hlutir gátu vakið hlátur og kátínu
hjá okkur. Ég minnist kalkúnaveislu
hjá Áróru í Brennihlíðinni. Það var
milli jóla og nýárs, Áróra og Haukur
voru nýlega flutt í sitt glæsilega hús
í Brennihlíð 9. Þá bauð Áróra okkur
öllum, samstarfsfólkinu, til veislu.
Að lokinni ríkulegri máltíð, settumst
við öll fyrir framan arininn, sem
skíðlogaði í, Áróra greip gítarinn
sem aldrei var langt undan ef gleðin
ríkti. Skyndilega fór rafmagnið af
en við vorum örugg inni með kerta-
Ijós og arineld, og sungum fram eft-
ir nóttu starfsfélagamir og Haukur,
áður en við kvöddum sungum við
með Áróru sálminn, sem hún hafði
sjálf samið svo fallegt lag við. Það
eru svona perlur úr minningastokk
mínum um Áróru, sem svo ljúft er
að rifja upp. Dásamleg ferð að Bif-
röst í Borgarfirði í bústað til Áróru
og Hauks. Veðrið var dásamlegt í
rökkrinu um kvöldið og var gítarinn
gripinn og byijað að syngja, því
Áróra og ijölskylda elskuðu söng.
Söngurinn ómaði um allt hverfíð og
fólk úr næstu bústöðum bankaði
uppá og spurði hvort það mætti
syngja með, og var það auðvitað
sjálfsagt. Svona var Áróra, alltaf
gleði og söngur í kringum hana og
hún var ekki spör á að gefa öðrum
af sinni gleði og væntumþykju.
Áróra var afburða bílstjóri, en
þótti stundum aka heldur geyst, það
var aldrei nein lognmolla í kringum
hana. Það var svo skrýtið með mig,
að eins og ég er bílhrædd var ég
aldrei hrædd í bíl hjá Áróru, mér
fannst ég alltaf svo örugg ef ég var
með henni. Við fórum margar ferðir
saman í gamla góða bílnum hennar
K-186. Eina fræga ferð fórum við
til Akureyrar með Kaffon, hundinn
hennar, með okkur. Við vorum með
hundinn í keðju og ætluðum að labba
með hann í bæinn í góða veðrinu.
En hundurinn var svo stór og sterk-
ur að hann dró okkur áfram og við
fengum margar skrýtnar augnagot-
ur, tvær konur hlaupandi á eftir
hundi í bandi, svo við drifum okkur
hið fyrsta heim. Á leiðinni úr bænum
segir Áróra: „Eigum við ekki að
fara fyrir Ólafsfjarðarmúlann", þá
fór að fara um mig, því ég hafði
aldrei fyrir Múlann farið nema með
lokuð augun því svo hrædd var ég
við þessa hrikalegu leið. En nú brá
svo við að í bílnum hjá Áróru var
ég ekki hrædd og naut nú í fyrsta
skipti hins fagra útsýnis yfír Éyja-
fjörðinn úr Múlanum. Eina góða ferð
fórum við í Borgarfjörðinn til beija,
og sögðu allir að við værum bilaðar
að ætla til beija suður í Borgarfjörð
og það í húðarrigningu. Við létum
það ekki á okkur fá og klæddum
okkur í svarta plastpoka og týndum
ókjör af beijum daginn þann. Á
heimleið vildi Áróra sýna mér falleg-
asta staðinn í Borgarfirði að hennar
mati og ókum við nú niður að Stekk
við Norðurá, það hafði stytt upp og
sólin braust fram úr skýjunum.
Þarna sátum við vinkonurnar og
nutum fegurðarinnar, aðeins niður-
inn í ánni heyrðist í kyrrðinni. Svona
augnablik úr lífínu er gott að geta
yljað sér við og vil ég þakka Áróru
fyrir að hafa gefíð mér.
Ef eitthvað bjátaði á hjá mér var
gott að hlaupa niður í Brennihlíð til
Áróru og setjast niður og drekka
sterkasta kaffí sem hægt var að fá,
því kaffið hennar var svo sterkt og
gott, að það sveif á mann, og alltaf
gat Áróra stappað í mig stálinu og
ég fór glaðari og hressari af hennar
fundi, hún hafði svo mikið að gefa,
ekki bara elskulegum eiginmanni,
sonum og fjölskyldum þeirra, heldur
líka okkur vinunum hennar.
Áróru var margt til lista lagt, hún
hafði gaman af að mála og er mikið
til af fallegum myndum eftir hana.
Hún var saumakona af guðs náð og
ef hún ætlaði á mannamót, var hún
ekki lengi að sauma á sig kjól og
var hún þá oftast glæsilegust og fín-
ust af öllum í sínum heimasaumaða
kjól. Garðurinn þeirra Hauks og
Áróru í Brennihlíðinni ber vott um
frábæra smekkvísi Áróru í garð-
rækt, það lifnuðu allar jurtir í hönd-
um hennar og döfnuðu vel, og hafði
hún unun af að vera í garðinum og
rækta hann.
Áróra var svo sannarlega hetja
hversdagslífsins, hún tók öllum áföll-
um í lífinu með stillingu og æðru-
leysi, einnig sjúkdómnum illvíga sem
hún barðist við í 6 ár. Hún gafst
aldrei upp, og þegar ég heimsótti
hana fársjúka á sjúkrahúsið í síðasta
skiptið, tók hún á móti mér með
bros á vör og sagði mér gamansögur
af strákunum sínum og sagði svo:
„Þetta fer nú bráðum að lagast“,
og ég fór hressari og sterkari af
hennar fundi eins og venjulega.
Ég hef nú týnt fram nokkrar perl-
ur úr minningastokk mínum um
Áróru, en þær eru margar fleiri, sem
ég ætla að geyma i hjarta mínu, og
eiga þær eftir að ylja með um ókom-
in ár.
Ég vil senda innilegar samúðar-
kveðjur til móður Áróru sem býr á
Hofsósi, einnig til Emils, Siggu,
Gunna og Inga og barnabarnanna
sem hún elskaði svo heitt; Og elsku
Haukur, við þig vil ég segja „minn-
ingin lifir“.
Ég ætla að ljúka þessari grein
með bæninni, sem Áróru þótti svo
vænt um, og við sungum svo oft
saman:
Guð ég bið um gjöf eina,
meðal grasa og steina,
undir lælq'amiði
að fá að lifa í friði.
Guð ég bið um gjafir tvær,
lát mig ei einan,
lít þú mér nær,
áður en það er orðið um seinan.
Megi Áróra hvíla í guðs friði.
Guðbjörg Bjarman.
Á laugardaginn kveðjum við
elskulega vinkonu okkar, Áróru H.
Sigursteinsdóttur. Hún Iést að kvöldi
31. mars á Sjúkrahúsi Sauðárkróks.
Andlát hennar kom okkur ekki á
óvart þar sem hún var búin að beij-
ast við illvígan sjúkdóm í nokkur ár.
Síðastliðið ár fór svo að halla veru-
lega undan fæti og smám saman
náði krabbameinið yfirhöndinni, uns
yfir lauk.
Áróra var mjög sterkur persónu-
leiki, ákveðin en mikill vinur vina
sinna. Það eru margar stundirnar
sem við áttum saman með þeim hjón-
um Hauki og Áróru. Minnisstæðar
eru allar ferðirnar út í Drangey,
þegar við stunduðum lundaveiði þar.
Allt tilstandið í kringum þessar ferð-
ir við að útbúa nestið og passa upp
á að ekkert vantaði. Þar var Áróra
á heimavelli. Margar eru stundirnar
út í Litla Bæ, þar sem fjölskyldan
hittist árlega, bæði í vorverkum og
líka á haustin. Þar var einn þáttur
sem_ átti sinn fasta sess og var það
að Áróra spilaði á gítarinn sinn og
söng. Hún hafði svo faliega og sér-
staka rödd. Áróra var mjög ljóðelsk
og hafði næmt eyra fyrir kveðskap.
Einu sinni sagði hún við mig, þegar
við vorum eitthvað að bralla með
vísur. „Konni, hefur þú komist í
bækurnar hennar Þórunnar frá
Hellulandi? Þar getur þú séð fyrsta
fiokks kveðskap." Hún dáði vísurnar
hennar Þórunnar.
Ein ferð er okkur hjónum sérstak-
lega minnisstæð, en það var ferðin
út í Málmey fyrir allnokkrum árum.
Við fengum far með hraðbáti og
tjölduðum í eynni yfir helgi. Þar
naut Áróra sín vel. Nóg af rekaviðar-
spýtum og skrítnum steinum alls
staðar. Hún skynjaði náttúruna á
sinn hátt og bar garður þeirra hjóna
þess glöggt vinti. Síðastliðið sumar
fór ég með syni mínum út í Mál-
mey. Vorum við þar yfir helgi. Þeg-
ar náð var í okkur í eyna, kom bát-
ur frá Hofsósi og þar um borð voru
Áróra og Haukur til að taka á móti
okkur. Hana langaði að sjá eyjuna
aftur og festi hún allt á myndband
og talaði sjáf inn á. Hún var að
kveðja eyjuna sína, Þórðarhöfðann
og allt það tröllslega landslag sem
við blasti og hún elskaði svo mjög.
Þetta varð hennar síðasta sjóferð,
enda orðin mjög veik þá um sumar-
ið. Þau hjónin ferðuðust þetta sumar
um landið okkar fagra. Hún vildi sjá
sem mest af landinu áður en hún
yrði alveg rúmföst.
Elsku Haukur minn og fjölskylda,
missir ykkar er mikill. Nú er Áróra
í góðum höndum Guðs og líður vel.
Við eigum öll eftir að hitta hana
aftur einhvern tíma seinna. Guð veri
með þér og styrki þig í þinni sorg.
Konráð.'Guðríður og börn.
Mmning
Jónas Pétursson
Fæddur 20. maí 1905
Dáinn 2. april 1993
Mætur maður er fallinn frá og
enda þótt kvöld væri komið kemur
andlátsfregn góðs vinar ætíð á óvart.
Sumir samferðamenn okkar verða
ótvírætt eftirminnilegri en aðrir og
skilja eftir sig spor í framtíðinni sem
ekki verða afmáð. Einn af þeim var
Jónas Jónsson Pétursson sem nú er
kvaddur hinstu kveðju.
Hann var fæddur 20. maí 1905
að Brekkubæ í Ólafsvík. Foreldrar
hans voru Kristín Jónsdóttir og Pét-
ur Finnsson. Hann flutti níu ára
gamall með móður sinni og manni
hennar Guðlaugi Halldórssyni að
Amarstapa, ásamt þremur hálf-
systkinum sínum, Kristbimi sem nú
er látinn og Sölva Lárusi og Jennýju.
Þar ólst Jónas upp og átti heima
lengstan hluta ævi sinnar og byijaði
snemma að vinna við hin algengu
störf til sjávar og sveita. 15 ára
gamall fer hann fyrst á vertíð til
Hellissands og reri þar á árabátum.
Seinna stundaði hann svo sjó frá
Suðurnesjum og Vestmannaeyjum.
Árið 1933 byijaði hann búskap
með eiginkonu sinni Lydíu Kristó-
fersdóttur frá Skjaldartröð og
bjuggu þau að Hellnum þar til að
hann kaupir jörðina Sjónarhól á
Amarstapa. Jafnframt landbúskap
stundaði hann sjósókn og voru þeir
bræður með eigin útgerð um árabil.
Þóttu þeir bræður miklir sjósóknarar
og sýndi Jónas þá ótvíræða forystu-
hæfíleika. Það var sama til hvaða
verka hann gekk og er mér enn í
fersku minni hversu stjórnunarhæfi-
leikar hans komu skýrt fram t.d. við
vikurútflutningana sem fóru fram
við hafnlausa og grýtta strönd við
frumstæð skilyrði oft í haustmyrkri
og stormi. Aldrei heyrðust frá hon-
um æðruorð, það var sama á hveiju
gekk, en samfara dirfsku hans og
áræði átti hann yfir að búa íhygli
og aðgát sem kom sér vel þegar
þurfti að taka skyndiákvarðanir.
Þótt sjósókn og sjóvinna félli honum
best var hann velvirkur, hvað svo
sem hann tók sér fyrir hendur. Með-
an hann bjó á Sjónarhóli átti hann
jafnan snoturt bú, sem hann sinnti
af alúð og vandvirkni, einkum átti
hann góða hesta sem á fyrri árum
voru aðal samgöngutækið áður en
akvegirnir komu. Þau hjón voru
samvaldar dugnaðarmanneskjur,
sem skilja eftir sig langt og gott
dagsverk. En þrátt fyrir mikla vinnu
gáfu þau sér jafnan tíma til félags-
málastarfa og studdu unga fólkið til
félagslegra dáða. Var heimili þeirra
á Sjónarhól ætíð opið ungu fólki og
veittu því holl og góð ráð. Enn eru
í fersku minni gleðistundirnar á því
heimili. Jónas tók mikinn þátt í störf-
um ungmennafélagshreyfingarinanr
og hvatti ætíð’til góðra verka. Hann
var einn af stofnendum Málfundafé-
lags í hreppnum, sem nokkrir bænd-
ur aðallega frá Stapa og Hellnu
mynduðu með sér og lét margt gott
af sér leiða, gaf m.a. út fjölritað
blað um árabil.
Jónas var mikill maður að vallar-
sýn og hraustmenni hið mesta.
Hreinskiptinn og heiðarlegur í allri
framgöngu sinni, stefnufastur og fór
ekki leynt með sínar grundvallar-
skoðanir. Hann þótti stundum hijúf-
ur og harður en undir niðri var hann
hlýr og einlægur. Hann var glaður
á góðum stundum og átti auðvelt
með að Iífga upp sitt nánasta um-
hverfí, það geislaði jafnan af honum
lífskrafturinn. Verða manni ógleym-
anlegar samverustundirnar frá þess-
um dögum þegar sól var í hádegis-
stað í byggðinni okkar kæru.
Árið 1963 flytja þau hjón til
Ólafsvíkur og kaupa sér íbúð í Hjarð-
artúni 2 og hafa átt þar heima síð-
an. Þeim Jónasi og Lydíu varð
þriggja barna auðið sem öll eru á
lífi. Þau eru: Anna, gift Rafni Þórð-
arsyni, þau eiga 3 börn, Kristófer,
kvæntur Auði Böðvarsdóttur, þau
eiga 4 börn, og Arndís sem giftist
Sigurði Bjarnasyni, þau slitu sam-
vistir og eignuðust 4 böm, sambýlis-
maður hennar er Kristján Þorleifs-
son. Afkomendur Jónasar og Lydíu
em orðnir 35.
Eftir að þau hjón fluttu til Ólafs-
víkur, unnu þau á meðan heilsa og
kraftar leyfðu, aðallega hjá Hrað-
frystihúsi Ólafsvíkur. Sama gest-
risnin og glaðværðin fylgdi þeim á
heimili þeirra í Ólafsvík eins og
meðan þau bjuggu á Sjónarhóli.
Þaðan fór maður af fundi þeirra öllu
glaðari og ríkari, en þegar maður
kom. Þeim hjónum lét það svo vel
að gleðja aðra með gestrisni sinni
og gæsku.
Um leið og hugurinn hvarflar aft-
ur til liðnu áranna, þakkar maður
fyrir að hafa átt þau að vinum. Ég
votta Lydíu frændkonu minni og
börnum þeirra hjóna dýpstu samúð
mína.
Kristinn Kristjánsson.
Jónas Pétursson verkamaður og
fyrmm sjómaður og bóndi, Hjarðart-
úni 2, Ólafsvík, lést á sjúkrahúsinu
á Akranesi 2. apríl sl. Jónas fæddist
í Ólafsvík 20. maí 1905, sonur Krist-
ínar Jónsdóttur og Péturs Finnsson-
ar. Hann fluttist ungur með móður
sinni og fósturföður, Guðlaugi Hall-
dórssyni, að Amarstapa á Snæfells-
nesi þar sem hann ólst upp og hóf
þar síðar búskap.
Ungur hóf Jónas sjósókn og mun
hann hafa verið 15 ára er hann fór
fyrst á vertíð frá Hellissandi og reri
þar á árabátum. Fer þeim nú fækk-
andi hetjunum sem stunduðu sjóinn
á árabátum fyrri hluta þessarar ald-
ar. Síðar stundaði Jónas sjóinn frá
Suðurnesjum og Vestmannaeyjum.
Jónas var mikill dugnaðarforkur,
áræðinn og hraustur. Mun ekki hafa
veitt af við sjómennsku og önnur
störf sem hann þurfti að takast á
við á sinni lífsgöngu, sem varð löng
og farsæl.
Eftirlifandi eiginkona Jónasar er
Lydía Kristófersdóttir frá Skjaldar-
tröð á Hellnum. Árið 1934 festu þau
kaup á jörðinni Sjónarhól á Arnar-
stapa þar sem þau bjuggu til ársins
1963 er þau brugðu búi og fluttust
til Ólafsvíkur þar sem Jónas starfaði
við fiskvinnslu, lengst af hjá Hróa hf.
Kynni mín af Jónasi hófust er þau
Lydía bjuggu á Sjónarhóli og ég
dvaldist hjá þeim eitt vor um sauð-
burðinn til þess að létta undir, en
þá stundaði Jónas einnig róðra á
trillu frá Amarstapa. Dvölin á Sjón-
arhóli gaf mér tækifæri til þess að
kynnast mannlífinu á Arnarstapa
undir Jökli sem þá var, eins og fleiri
sveitir, að byija að taka þeim miklu
breytingum með fækkun íbúa og
breyttum atvinnuháttum. Stórfeng-
leg náttúrufegurðin og nálægðin við
Jökulinn hefur áhrif á alla sem kynn-
ast því umhverfi.
Jónas og Lydía vom sérstaklega
samhent hjón og það var gott að
dveljast hjá þeim og eignast vináttu
þeirra. Jónas var ræðinn, oft glettinn
og gamansamur en umfram allt
traustur og fastur fyrir og rasaði
ekki um ráð fram. Mátti glöggt sjá
í fari hans fyrirhyggju sjómannsins,
sem sótti sjóinn á opnum árabáti og
mátti hafa í heiðri mátt náttúruaf-
lanna og bera .virðingu fyrir þeim
án þess að hræðast þau eða bugast.
Jónas og Lydía eignuðust þijú
börn sem öll eru á lífi. Anna er þeirra
elst, búsett í Ólafsvík, gift Rafni
Þórðarsyni og eiga þau þijú börn;
Kristófer, búsettur í Olafsvík,
kvæntur Auði Böðvarsdóttur og eiga
þau fjögur börn; Arndís, búsett í
Hafnarfirði, giftist Sigurði Bjarna-
syni og eignuðust þau fjögur börn.
Þau slitu samvistir. Sambýlismaður
hennar er Kristján Þorleifsson.
Eftir langan og farsælan starfs-
dag verður Jónas kvaddur hinstu
kveðju frá Ólafsvíkurkirkju nk. laug-
ardag. Ég og fjölskylda mín sendum
Lydíu og aðstandendum öllum sam-
úðarkveðjur og minnumst Jónasar
með virðingu.
Sturla Böðvarsson.