Morgunblaðið - 08.04.1993, Blaðsíða 72

Morgunblaðið - 08.04.1993, Blaðsíða 72
872 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 1993 LISTA- KONAN Á SELLÁTRUM Texti og myndir: Róbert Schmidt. Á SELLÁTRUM í Tálknafirði býr kona, Guðrún Einarsdótt- ir að nafni. Hún býr ein í litlu húsi sem stendur norðan megin við Tálknafjörð. þangað eru 12 kílómetrar frá kaup- túninu. Guðrún er landsþekkt listakona á sínu sviði. Húsið hennar er eins konar listasafn. Innandyra má sjá margvís- leg listaverk eftir þessa hagleikskonu, sem orðin er 75 ára gömul. Þar er að finna málverk, vefnað, leirmuni, þurrkuð blóm í plastplöttum, listaverk úr skeljum og öðru sjó- fangi, íslensku grjóti og fleira. Vefstóllinn stóri í svefnherbergi Guðrúnar. Oft þurfti hún að flytja hann út í fjárhúsin til að skapa rými fyrir sveitabörnin á sumrin, en fyrir utan börnin hennar 11 komu 7 börn til hennar í sveit. Á þessum stað eru plattarnir hitaðir og fullkláraðir. Eins og sjá má eru nokkrir plattar í mótum undir lampanum á glerborðinu. Guðrún Einarsdóttir fæddist 5. janúar 1917. Hún hefur alla tíð búið á Sell- átrum. Börn henn- ar eru átta, en hún á einnig þrjú stjúp- börn. Fjgur börn átti hún með Ólafi Finnbogasyni í fyrra hjónabandi og önnur fjögur með Davíð Davíðssyni í því seinna. Börnin voru því 11 talsins á heimili hennar fyrir utan sjö börn sem voru þar í sveit yfir sumartímann. Það hefur því verið þröngt um manninn á Sellátrum á sinni tíð. Síðan 1981 hefur listakonan búið ein í litla húsinu sínu, sem stendur undir háu Sellátrafjalli. Þar ríkir þögnin daga langa en þar er ekki setið auðum höndum. Frá bæjarhlaðinu blasir hafið við. Tálkninn sést beint á móti handan fjarðarins og Blakk- nesið líka. Kópanes er yst norðan megin í mynni Tálknafjarðar og þar stendur skipbrotsmannaskýli og viti i Kóavík, sem Guðrún á Sellátrum á heiðurinn að. Annað slíkt skýli er að finna í Krossadal. Bæði þessi skýli eru þarna fyrir tilstuðlan Guðrúnar. Hún hefur margsinnis horft á báta og skip berjast við hafið. Stundum kom það fyrir að bátar fórust á þessu svæði. Þegar bátur fórst með tveimur mönnum út af Kópanesi lét Guðrún ekki stað- ar numið fyrr en búið var að reisa tvö skipbrotsmannaskýli og vita á svæðinu. Það er margt gott sem hún hefur komið til leiðar á lífsleiðinni. Guðrún átti stóran þátt í að koma á fót tónkennslu við Grunnskólann á Tálknafírði og efla áhuga fólks á skógrækt á staðnum. Margt fleira væri hægt að tína til, en við látum hér staðar numið, því ætlunin er að forvitnast um listsköpun Guð- rúnar á þessum afskekkta stað. EINVERAN í SKAMMDEGINU Ég byrja á að spyija Guðrúnu hvernig sé að búa ein í svartasta skammdeginu? „Ég finn ekki svo ýkja mikið fyrir einmanaleikanum hér. Það hefur alltaf verið góður andi í þessu húsi. Ég var hér ein um síðustu jól og eldaði mat fyrir 10 manns þrátt fyrir það. Mér hefur liðið ágætlega á þessum stað. Myrkfælni finn ég ekki fyrir núna, en ég var alltaf hálf hrædd hér áður fyrr. Núna er þetta alveg horfið.“ - Leiðist þér aldrei? „Það er enginn tími til að láta sér leiðast. Ég skapa mér alltaf ein- hveija vitleysu og má því ekkert vera mikið á ferðinni ef ég á að geta sinnt því sem ég hef fyrir stafni.“ - Lestu blöð og fylgistu með fréttum? „Já, ég fylgist vel með fréttum bæði í útvarpi og sjónvarpi. En blöð kaupi ég ekki. Hann Davíð heitinn var áskrifandi að Þjóðviljanum á sinni tíð, en þeir héldu alltaf áfram að senda mér blaðið. Þannig að hér er nóg af Þjóðviljanum," segir Guð- rún og hlær. VEFSTÓLLINN1 FJÁRHÚSUNUM Þegar komið er upp á efri hæð hússins blasir við risastór vefstóll í svefnherbergi Guðrúnar. Fyrir utan vefstólinn er hjónarúmið og lítið annað, enda um að ræða tvær stór- ar mublur. Sagan á bak við vefstól- inn stóra er þannig að þegar Guðrún var í húsmæðraskólanum á Staðar- felli fékkst hún mikið við vefnað og gekk vel. Forstöðukonan lét smíða vefstól fyrir sig í Völundi og hringdi síðan í Guðrúnu þegar hún hætti starfi sínu á Staðarfelli og bauð henni vefstól að gjöf, sem er sams- konar og hún lét smíða. „Ég fékk stólinn haustið 1939 og hann hefur ýmist verið hér eða í fjárhúsunum. Áður en börnin komu til mín í sveit- ina þurfti að koma stólnum fyrir einhvers staðar til að skapa pláss fyrir börnin. Það var mikið verk að drösla honum út. Stundum var hann í flárhúsunum eða í hlöðunni. í gamla bænum, þeim sem brann, var stóllinn niðri og það var rétt hægt að skríða á bak við hann til að kom- ast í rúmið. Stóllinn hefur verið hér í þessu herbergi síðan 1973. Ég hef lítið átt við vefnað eftir að ég bytjaði með blómaplattana." SÍMASKRÁR í STÆÐUM Það vekur forvitni að sjá heilu stæðurnar af símaskrám á efri ganginum. „Ég hef sankað þessum símaskrám að mér til þess að pressa og geyma blóm og plöntur. Þær koma sér ágætlega til þess brúks, og ég nota líka Þjóðviljann. Samt er mjög óaðgengilegt að finna ákveðnar plöntur sem til þarf hveiju sinni.“ - Er þá engin regla á þessu hjá þér? „Nei, það er ekkert vit í þessu. Það fer mikill tími í leitir en ég hef ekki betri tök á að hafa þetta að- gengilegra. Það er engin regla á neinu hérna. Ég verð að leita að öllu,“ segir Guðrún með vonleysis- legum tón, en virðist vera löngu búin að sætta sig við það. - Hér er símaskrá frá 1969? „Já, ég hlýt að hafa stolið henni einhvers staðar,“ segir listakonan og brosir. „Ég hef reynt að koma reglu á þetta en alltaf skal það ruglast aftur og aftur. „í bókahillunum má sjá fræðibækur af ýmsum toga. Þar er að finna m.a. bækur um hunda, steina, fugla og ótal bækur um blóm og plöntur. í neðstu hillunni eru ígulker og kórallar. „Ég hef fengið ígulkerin gefins frá sjómönnum hér á staðnum." Guðrún dregur nú fram stórar litskrúðugar myndir af blóm- um. Myndirnar málaði hún með tauþrykkilitum. Hún segist vera lengi að mála hveija mynd, jafnvel margar vikur. PLASTPLATTARNIR Aðal viðfangsefni Guðrúnar er plattagerð úr plexigleri. „Ég fæ plastið í fljótandi formi í 25 lítra tunnum einu sinni á ári, og það tek- ur mig 3-4 mánuði að vinna úr því.“ Guðrún fær fjórar 25 lítra tunnur á ári sem kosta 80 þúsund krónur. Það er fyrirtækið AKRON í Reykja- vík sem flytur plexiglerið sérstak- lega inn fyrir Guðrúnu. Lyktin af þessu efni er yfirþyrmandi sterk. Hún er svo sterk að fyrir þann sem andar henni að sér í fyrsta sinn er það nærri óbærilegt. Maður grípur andann á lofti og á erfitt með að tala eðlilega í þó nokkurn tíma. „Ég fæ aldrei hausverk af þessu efni. Þeir segja mér að skaðleg efni séu ekki í því, aðeins tijákvoða. Ég var með annars konar plast hér áður og ég náði aldrei að venjast óþefnum af því.“ Plexiglerið notar Guðrún til að búa til platta og notar hún blóm og sjávargróður til skreytingar. Fyrst hellir hún plast- inu í glermót. Hellt er aðeins botnfylli í mótið og það látið harðna undir perum sem notaðar eru í ljósabekki. Þegar botninn er orðinn harður er blómunum raðað fallega á hann og síðan
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.