Morgunblaðið - 18.03.1997, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
-
FRÉTTIR
Áfrýjunamefnd staðfestir ákvörðun Samkeppnisráðs
Þróunarsjóður á marga tugi smábáta
Tveir stjórnarmenn
OLÍS þurfa að víkja
Islendingar mega
ekki kaupa báta
ÁFRÝJUNARNEFND samkeppnis-
mála hefur staðfest ákvörðun Sam-
keppnisráðs um að stjómar- og
starfsmönnum Olíufélagsins og
dótturfélaga sé óheimilt að sitja í
stjóm Olíuverslunar íslands. Olíufé-
lagið kærði ákvörðun Samkeppnis-
ráðs 23. janúar sl. og felldi áftýjun-
amefndin úrskurð sinn sl. föstudag.
Sagðist Geir Magnússon, for-
stjóri Olíufélagsins, gera ráð fyrir
því að Ólafur Ólafsson og Kristinn
Hallgrímsson fæm úr stjóm Olíu-
verslunar íslands en aðalfundur
fyrirtækisins verður haldinn á
fímmtudag. Ólafur er forstjóri Sam-
skipa en í því á Olíufélagið tæplega
1% og Kristinn hefur annast lög-
fræðileg málefni fyrir Olíufélagið.
Þetta mál hefur verið Iengi til
meðferðar hjá samkeppnisyfírvöld-
um en upphaf málsins em kaup
Olíufélagsins hf. og Hydro Texaco
A/S á hlutum í Olíuverslun íslands
hf. og stofnun Olíudreifíngar ehf.
sem olíufélögin tvö eiga í samein-
ingu. Samkeppnisráð leit á þessi
kaup sem sammna og setti skil-
yrði, m.a. að stjómarmenn og
starfsmenn Olíufélagsins hf. „eða
þeir sem í störfum sínum em vem-
lega háðir Olíufélaginu hf. og
stjómarmenn eða starfsmenn dótt-
urfélaga, stjómarmenn og starfs-
menn félaga sem Olíufélagið hf. á
meira en 1% hlut í svo og stjómar-
menn og starfsmenn félaga sem
eiga meira en 1% hlut í Olíufélaginu
hf. skulu ekki sitja í stjóm Olíu-
verslunar íslands hf.“
Síðari ákvörðun staðfest
Samkeppnisráð beindi þeim fyrir-
mælum til Olíufélagsins hf. og
Hydro Texaco A/S að sjá til þess
að Ólafur Ólafsson og Kristinn
Hallgrímsson fæm úr stjóm OLÍS
og var þeim úrskurði áfrýjað. Áfrýj-
unamefndin vísaði áfrýjuninni frá
og felldi ákvörðun Samkeppnisráðs
úr gildi þar sem ákvörðunarorð í
fyrstu ákvörðuninni þóttu ekki nógu
skýr. Ný ákvörðun Samkeppnisráðs
lá fyrir 20. desember 1996 og telur
áfrýjunamefndin skilyrði sem þar
koma fram nægilega skýr og er sú
ákvörðun því staðfest.
Jafnræði alls staðar virt?
Geir Magnússon sagðist gera ráð
fyrir að þessum tveimur mönnum
yrði skipt út - nóg væri af fólki.
Það yrði síðan athugað gaumgæfí-
lega hvort farið yrði með málið fyr-
ir dómstóla en til þess gefst sex
mánaða umhugsunarfrestur. Hann
varpaði því einnig fram til umhugs-
unar hvort ekki væm víða álíka
eignatengsl og í tilviki Olíufélagsins
í OLÍS eða 35% og hvort víst væri
að jafnræðisreglan væri alls staðar
virt.
LÖG um úreldingu fiskiskipa heimila
Þróunarsjóði ekki að selja íslenskum
smábátasjómönnum báta jafnvel þó
að þeir verði fyrir því að missa báta
sína. Sigurmundur Einarsson, smá-
bátaeigandi í Vestmannaeyjum, seg-
ist telja þetta mjög óeðlilegt, en hann
varð fyrir því óhappi fyrir skömmu,
að bátur hans brotnaði í spón þegar
verið var að flytja hann með krana
í land.
Hinrik Greipsson, framkvæmda-
stjóri Þróunarsjóðs, sagði að sam-
kvæmt lögum væri skilyrði fyrir því
að sjóðurinn greiddi úreldingarstyrk
vegna smábáta, að á þeim væri þing-
lýst kvöð um að þeir mættu ekki
stunda fískveiðar í atvinnuskyni inn-
an íslenskrar landhelgi. Frá þessu
ákvæði væri engin undantekning í
lögum, jafnvel ekki þó að smábáta-
sjómenn hefðu misst bát. Það væri
við Alþingi að sakast en ekki Þróun-
arsjóð væru menn óánægðir með
þetta lagaákvæði. Sjónarmið löggjaf-
ans hefði verið að fækka smábátum
í íslenskri landhelgi enda væru þeir
allt of margir.
Óeðlilegt ákvæði
Sigurmundur sagðist telja þetta
óeðlilegt lagaákvæði. Hann sagði
að í sínu tilfelli myndi tryggingafé-
lagið bæta tjónið sem hann varð
fyrir þegar báturinn brotnaði. Eðli-
legt væri að hann ætti kost á að
kaupa einn af þeim Qölmörgu bátum
sem Þróunarsjóður hefur keypt frek-
ar en að sjóðurinn seldi þá til út-
landa fyrir litla peninga. Sigur-
mundur sagðist einnig telja eðlilegt
að smábátasjómenn ættu kost á að
endumýja báta sína með því að eiga
viðskipti við Þróunarsjóð. Sjóðurinn
ætti marga nýlega vel útbúna báta,
en í landinu væri mikið af lélegum
bátum, sem æskilegt væri að fækka
af öryggissjónarmiðum.
Þróunarsjóður á marga tugi smá-
báta sem hann hefur keypt á síð-
ustu mánuðum til úreldingar. Fimm
bátar hafa verið seldir úr landi til
Afríku, en sala á öðrum bátum er
til skoðunar, en margir erlendir aðil-
ar hafa sýnt þeim áhuga.
i
i
i

I
Morgunblaðið/RAX
FLÓÐAVARNIR brustu í gær í Villingaholtshreppi þegar Þjórsá braut sér leið yfír vesturbakka sinn og flæddi yfír veg fyrir neðan
Egilsstaðakot. Þegar flogið var yfír svæðið um sexleytið I gær hafði flætt yfír veginn á þremur stöðum en ökumaður jeppabifreiðar
einnar lét það ekki á sig fá og ók varlega í gegnum klakaflóðið. Farvegur Þjórsár er vinstra megin á mynd en til hægri má sjá að
flætt hefur yfir tún nærliggjandi bæja handan vegarins.
Þjórsá flæðir yfir bakka sína
Selfossi. Morgunblaðið.
ÞJÓRSÁ flæðir nú yfir bakka sína í Villinga-
holtshreppi og virðist sem klakastífla hafi mjmd-
ast í ánni með þeim afleiðingum að áin rennur
úr farvegi sínum og flæðir inn á land.
Þjórsá hefur rofið skarð í veginn fyrir neðan
Egilsstaðakot og er hann nú í sundur á þremur
stuttum köflum. Áin flæðir inn á lönd kartöflu-
bænda og í gegnum vamargarða sem reistir
voru til þess að veijast flóðum sem þessum.
Að sögn Guðsteins Hermundssonar, bónda á
Egilsstöðum, er ekki um stórflóð að ræða en
upphlaup sem þessi eru samt óvenjuleg við þær
aðstæður sem eru núna, ekki mikið um leysing-
ar og ennþá kalt í veðri.
„Svo virðist sem mikil klakamyndun sé orsök
þess að áin hafí breytt um farveg. Áin er einnig
óvenju vatnsmikil og kann að vera að samspil
þessara þátta orsaki þessi flóð,“ sagði Guð-
steinn. Hann taldi jafnvel mögulegt að um væri
að kenna miklu streymi frá virkjanasvæði Lands-
virkjunar og það er ekki gott ef rétt er,“ segir
Guðsteinn.
Landsvirkjun kennt um
Áin flæðir nú yfír landið í Syðri-Gróf, sem
er töluvert neðar en Egilsstaðir. Þar eru engir
vamargarðar og umlykur vatnið bæinn og
kartöflugeymslur era í hættu vegna vatnsins.
„Þetta er mjög slæmt mál, þeir hjá Landsvirkj-
un hafa aukið vatnsrennslið í Þjórsá og það er
ástæðan fyrir þessum flóðum. Menn verða að
vita hvað þeir era að gera, það þýðir ekki að
dæla vatninu endalaust af hálendinu, það verður
að skila sér rétta leið til sjávar," segir Bjami
Jónsson, bóndi í Syðri-Gróf.
Þjórsá flæddi síðast á svipuðum slóðum árið
1977 og þá vora reistir vamargarðar til þess
að stöðva framrás árinnar. Þeir gera sitt gagn
svo langt sem þeir ná en ekki halda þeir þó öllu
vatninu í skefjum. Að sögn Valgerðar Gestsdótt-
ur, húsfreyju í Mjósyndi, var flóðið 1977 mjög
mikið og vatnið rann heim að bæjum. Það olli
tjóni og nú virðist sem sagan sé að endurtaka sig.
Engar rennslissveiflur
Þorsteinn Hilmarsson, upplýsingafulltrúi
Landsvirkjunar, sagði aðspurður um fullyrðingar
Guðsteins að síðustu daga og vikur hefðu engar
sveiflur orðið á vatnsrennsli í Þjórsá. „Þessar
fullyrðingar koma okkur á óvart. Rennsli í ánni
ræðst af framleiðslu í Búrfellsvirkjun og hún
er stöðug. Staðreyndin er sú að miðlun vatns
veldur stöðugu rennsli en dregur jafnframt úr
hættu á ísstíflu og þrepahlaupum," sagði hann.
Þorsteinn sagði að hugsanlega mætti rekja
tildrög flóðsins til frosthörku síðustu daga en
það kynni að leiða til þess að áin bólgnaði út.
Neytendasamtökin
gagpnrýna nýtt fríkort
Kortið sagt
brjóta gegn
samkeppn-
islögum
NEYTENDASAMTÖKIN telja að
fríkort, sem fimm stórfyrirtæki
standa að, sé brot á samkeppnislög-
um, og samkeppnisráð hljóti að taka
málið til athugunar.
„Ég veit ekki hvaða ofumeytend-
ur þeir era að tala um en mér sýn-
ist það taka meðalfjölskylduna 40
til 50 mánuði að ná það mörgum
punktum að hægt sé að vænta utan-
landsferðar og punktamir byija að
fymast eftir 48 mánuði," sagði Jó-
hannes Gunnarsson, framkvæmda-
stjóri Neytendasamtakanna.
Fyrirtækin Hagkaup, Flugleiðir,
Skeljungur, íslandsbanki og Húsa-
smiðjan standa að kortinu og geta
neytendur safnað punktum upp í
flugferðir með því að sýna kortið
þegar þeir skipta við fyrirtækin.
„Þama era fímm mjög sterk fyr-
irtæki, þar af þijú og jafnvel fíögur
á fákeppnismarkaði, sem sameinast
um eitt tryggðarkort. Það er eðlileg
þróun þegar fyrirtæki eitt og sér
rejmir að koma upp svona tryggðar-
korti en þegar fimm fyrirtæki sam-
einast fínnst mér komið út jrfir all-
an þjófabálk. Viðskiptakeðja af
þessu tagi er samkeppnishamlandi
og er að okkar mati klárt brot á
17. grein samkeppnislaga. Við ger-
um kröfu um að samkeppnisjrfírvöld
grípi inn í. Ætli menn sér að ná í
ódýrustu utanlandsferðina, vetrar-
ferð til Glasgow, með því að safna
punktum á matvöra þarf að versla
fyrir 8,6 milljónir króna.“
Fyrirtækjunum verður fjölgað
Kristinn Bjömsson, forstjóri
Skeljungs, segist undrast ef þetta
tilboð stangist á við samkeppnislög.
Hugmyndin sé sú að bæta við fyrir-
tækjum þannig að menn verði fljót-
ari að vinna sér inn punkta. í maí
verði þau orðin 10 til 12 og í haust
15 til 20. Gert sé ráð fyrir einu
fyrirtæki í hverri starfsgrein og
helst að þau starfí á Iandsvísu.
Kristinn segir að hér sé unnið að
erlendri fyrirmynd.

■ Punktum/20