Morgunblaðið - 18.03.1997, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1997 11
FRÉTTIR
Nýtt frumvarp til lögræðislaga lagt fram á Alþingi
Hægt verður að skípa
ráðsmann í fjármálin
ÝMIS rök hafa verið lögð fram vegna
hugmynda um að hækka sjálfræðis-
aldur. Rökin með hækkun eru þau
helst, að þorri íslenskra ungmenna
búi í foreldrahúsum fram undir tví-
tugt og sjálfræði þeirra hafi fyrst
og fremst táknrænt gildi. Minnkandi
atvinnumöguleikar unglinga og
lengri skólaganga hafi breytt að-
stæðum unglinga. Sameinuðu þjóð-
irnar skilgreini alla undir 18 ára aldri
sem börn og misræmi sé milli þess
að forsjárskylda falli niður við 16
ára aldur, en framfærsluskylda hald-
ist til 18 ára aldurs. Þá geti barna-
verndarnefndir ekki haft afskipti af
þeim sem orðnir eru 16 ára og auð-
veldara verði að grípa í taumana hjá
einstaklingum á aldrinum 16-18 ára,
sem stundi afbrot eða fíkniefna-
neyslu, ef sjálfræðisaldur verði
hækkaður.
Rökin gegn hækkun eru þau helst,
að með því sé verið að svipta stóran
hóp unglinga rétti til að takast á við
sjálfsábyrgð. Ekki sé óeðlilegt að
sjálfræðisaldur miðist við 16 ár, þar
sem skólaskyldu lýkur jafnframt við
þann aldur og það hafí kosti að ung-
menni öðlist sjálfstæði stig af stigi,
fyrst sjálfræði 16 ára, þá fjárræði
og þar með lögræði 18 ára. Loks er
svo nefnt, að skjólstæðingum barna-
verndarnefnda muni fjöiga ef sjálf-
ræðisaldur hækki og það hafí í för
með sér aukinn kostnað.
I frumvarpinu, sem nú hefur verið
lagt fram, að miðað við sjálfræði við
16 ár. í greinargerð með frumvarp-
inu kemur fram, að nefndin sem
samdi það tók ekki afstöðu til raka
með og á móti hækkun sjálfræðisald-
urs, en samdi tvö frumvörp, sem eru
efnislega eins nema að þessu leyti.
Það er svo Alþingis að taka afstöðu
til málsins og þar verða án efa tölu-
verðar umræður um málið.
Tímabundin svipting lögræðis
Ýmis nýmæli er að finna í frum-
varpinu. Itarlegri reglur eru settar
um meðferð lögræðismála fyrir dóm-
stólum og er markmið þeirra að
Fmmvarp til lögræðis-
laga hefur verið lagt
fram á Alþingi. Helstu
nýmæli í því lúta að
úrræðum til aðstoðar
þeim sem ekki geta
sinnt sínum málum
sjálfír. Ragnhildur
Sverrisdóttir kynnti
sér frumvarpið.
tryggja betur en nú er gert réttar-
stöðu þeirra sem krafist er að verði
sviptir lögræði. Gert er ráð fyrir að
lögræðissvipting geti verið tíma-
bundin og að hún geti eingöngu tek-
ið til tiltekinna eigna þegar um fjár-
ræðissviptingu er að ræða. í frum-
varpinu er gert ráð fyrir að tíma-
bundin lögræðissvipting skuli þó ekki
ákveðin skemur en sex mánuði í
senn.
Bent er á, að ótímabundin svipting
feli í sér mjög afdrifaríka skerðingu
á grundvallarréttindum fuiltíða ein-
staklings til að ráða sér og málefnum
sínum. Heimild til tímabundinnar
sviptingar feli því í sér mildara úr-
ræði en svipting til frambúðar og
auki réttaröryggi þess sem krafa um
sviptingu beinist gegn. Oft sé lög-
ræðissvipting liður í að skapa grund-
völl til að koma mönnum í meðferð
á sjúkrastofnunum og geti verið
heppilegra að beita tímabundinni
sviptingu, þar sem ætla megi að við-
komandi yrði samvinnuþýðari í með-
ferð ef hann sæi fyrir endann á vist-
inni og að hann fengi lögræði sitt
sjálfkrafa að nýju. Heimilt verður
að svipta menn lögræði til bráða-
birgða með úrskurði, ef þörf er á
sviptingu þegar í stað, en staðfesta
verður þá sviptingu með dómi.
Frumvarpið gerir einnig ráð fyrir
mun ítarlegri reglum um nauðungar-
vistanir en verið hafa. Reglurnar eiga
að tryggja að vistuðum manni sé
kynnt réttarstaða sín, færslu ákvarð-
ana um hann í sjúkraskrá, skipun
ráðgjafa og meðferð hans í sjúkra-
húsi. Þá er mælt fyrir um rétt sjálf-
ráða manns sem vistaður er á sjúkra-
húsi til að bera ákvörðun dómsmála-
ráðuneytis eða læknis þar um undir
dómstóla. Jafnframt er kveðið á um
rétt nauðungarvistaðs manns til
bóta, ef lögmæt skilyrði hefur brost-
ið til slíkrar aðgerðar.
Frumvarpið gerir ráð fyrir, að fjár-
ráða menn, sem eiga óhægt með að
sjá um fjármál sín vegna veikinda
eða fötlunar, geti óskað eftir því við
yfirlögráðanda að þeim verði skipað-
ur ráðsmaður. Þetta á ekki við um
þá sem eru sviptir fjárræði, því þeir
hafa skipaðan lögráðamann sér til
fulltingis og ekki heldur við um þá
sem eru ófjárráða fyrir æsku sakir.
Veikindi og elli
Hvers konar líkamleg veikindi
koma til álita sem skilyrði þess að
ráðsmaður verði skipaður og sama á
við um elli. Andleg veikindi geta
einnig orðið grundvöllur skipunar
ráðsmanns, en þó verður viðkomandi
einstaklingur að geta gert sér grein
fyrir þýðingu skipunarinnar, því það
er sett sem skilyrði. Nái skjólstæð-
ingur ráðsmanns heilsu á ný og geti
þar með hugsað um sín fjármál sjálf-
ur verður ráðsmaður leystur frá
störfum. Hraki skjólstæðingi hins
vegar svo að hann geti ekki gert sér
grein fyrir þýðingu skipunar ráðs-
manns á að leysa ráðsmanninn frá
störfum, eða bíða úrskurðar í lögræð-
issviptingu.
Þá eru reglur um lögráðamenn
skerptar, bæði hvað varðar lögborna
lögráðamenn, þ.e. foreldra ólögráða
barna og ungmenna, og skipaða lögr-
áðamenn. í mörgum tilvikum er þar
hnykkt á reglum, sem hafa gilt um
málsmeðferð, en ekki verið bundnar
í núgildandi lögræðislög.
Örugg og hagkvœm
pósfdreifiþjónusta
■» nóstdreifiÞlónusta
:r—-—***
Póstdreifing fer fram
miðvikudaga og fimmtudaga.
POSTDREIFIÞJONUSTA
Funahöfða 17a, 112 Reykjavík
símar 587 5250/ 898 8848. fax 587 5530
* %
^ %

-kjarni málsins!
WefZafftTíglugga
SÓLBEKKIR Þola
fyrirliggjandi vatn
SENDLIM í PÓSTKRÖFU
Þ. ÞORGRÍMSSON &CO
I Ármúla 29 • Reykjavík • Simi 553 8640
77/ sölu allar gerðir af Grand
Cherokee Laredo og Ltd., bæði 6
cyl. og 8 cyl. Góðir fyrir íslenska
vetrarófærð.
Dodge Caravan Grand 4WD
árg. '95, ek. 33 þús. km.,
dökkgrænn, 7 manna, einn
með öllu, góður fyrir stóra
fjölskyldu. Verð 2.950.000.
Áhv. bílalán.
Land Rover Discovery dísel
árg. '96, ek. 7 þús., 5 g., svart-
ur, álfelgr, 2 sóll., saml., airb.
o.m.fl. Verð 2.900.000. Ath.
skipti.
Toyota Double Cap bensín
árg. '94, ek. 50 þús. km., grár,
hús, 35“ dekk, upph. fyrir 38".
Verð 2.280.000. Ath. skipti.
Toyota Corolla St. XLi árg. '97, VW Golf Grand árg. '96, ek. 14 Toyota Corolla GL. SP. árg. '92, Nissan Sunny SLX 4WD árg. '92, CJL
ek. 9 þús. km„ hvitur. Verð “É þús. km., blár, 5 dyra. í-i ek. 54 þús. km., hvítur, 5 g„ ek. 63 þús. km., dökkgrár, 5 g. fwíá
1.480.000. Áhv. bílalán. i Verð 1.200.000. Einnig VW Golf 1800 GL árg. '95. Verð 1.230.000. i 5 dyra Verð 850.000. Ath. skipti. Verð 1.070.000. Ath. skipti. I
Kláraðu dæmið
með SP-bslaSáui
Með SP-bílalán innl myndinni kaupir
þú bíl sem hæfir greiðslugetu þinni
Sími 588-7200
FJÁRMÖGNUN HF
Audi A4 árg. '96, ek. 15 þús. km„
Ijósgrár, 5 g., sóllúga, álfelgur,
saml., l-gl, airb. Verð 2.300.000.
Ath. skipti.
Ford Mondeo GLX St. árg.
'95, ek. 48 þús. km., dökkblár,
5 g„ saml., rafm. i rúðum.
Verð 1.650.000. Ath. skipti.
I Toyota Touring GLi árg. '93,
ek. 73 þús. km„ vínrauður, 5 g.
Verð 1.290.000. Ath. skipti.
Toyota Carina GLi 2,01 árg. '96,
ek. 7 þús. km„ vínrauður,
sjálfsk., sarnl., rafm. i öllu.
Verð 1.860.000. Ath. skipti.
Opel Vectra 2,0 GLi árg. '96,
ek. 8 þús. km„ sjálfsk., saml.,
airb., rafm. i öllu. Verð
2.090.000. Ath. skipti.
Subaru Legacy 1,8 '90, ‘91.
Verð frá 950.000.
Subaru Legacy 2,2 GX árg. ‘90,
‘91. Verð frá 1.030.000.
ÞAÐ ER AUÐVELDARA EN ÞÚ HELDUR AÐ EIGNAST GÓÐAN BÍL.
......8............ ...—
■ "iiin............

MMaMMamwttM
iii
Félag Löggiltra Bifreiðasal
a\DÍM .________
Funahöfða 1 • Sími: 567-2277 • Rífandi sala • Fríar auglýsingar • Frítt innigjald ií; . V. .: .
Sölumenn:
Ingimar Sigurðsson, lögg. birfsali