Morgunblaðið - 18.03.1997, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Genameðferð
við krabbameini?
Kaupmannahöfn. Morgxmblaðið.
ÞVI hefur löngum verið haldið
fram að framtíðin í lækningum
á ýmsum tegundum krabba-
meins lægi í genameðferð og á
næstunni verða hafnar tilraunir
með slíka meðferð í Danmörku.
Reynt verður að nota genameð-
ferð á sjúklinga með heilaæxli.
Meðferðin er liður í rannsókn,
sem gerð er á yfir 20 stöðum í
heiminum. í danska hlutanum
verða 8 sjúklingar valdir og
verður dregið um hveijir taka
þátt.
Meðferðin byggist á með-
höndlun líkamsfrumna, ekki
kynfrumna og veldur því ekki
arfgengum breytingum. Æxli
myndast þegar frumur taka upg
á að skipta sér stjómlaust. í
meðferðinni er genum sprautað
í æxlisfrumumar og nálægar
framur eftir að æxlið hefur ver-
ið fjarlægt með skurðaðgerð.
Genin, sem sprautað er inn, eiga
að stöðva stjómlausa framu-
skiptinguna og gera framunum
kleift að tortíma sér. Tilraunir á
músum hafa gefið góða raun og
þar hefur verið notast við fram-
ur úr mönnum, svo álitið er að
niðurstaðan bendi eindregið í þá
átt að meðferðin dugi á menn.
Hátæknilækningar af þessu
tagi era umdeildar meðal lækna,
því þær verða að öllum Iíkindum
dýrar. Það vekur því umræðu
um hvort þær verði nokkum tím-
ann fyrir alla og þá um leið
hveijir muni njóta þeirra.
Reuter
NOKKUR hópur hútúmanna, fyrrverandi stjóraarhermenn í Rúanda, gafst upp fyrir uppreisnar-
mönnum tútsa í Kisangani en þeir börðust með stjóraarheraum í Zaire. Hér eru nokkrir þeirra í
gæslu en hugsanlega verður kannað hvort þeir tóku þátt í fjöldamorðunum á tútsum i Rúanda 1994.
Zairestjórn völt eftir fall Kisangani, þriðju stærstu borgar landsins
Flestir fagna sigurgöngn
uppreisnarmannaima
Kinshasa. Reuter.
Sprenging-
við mosku
París. Reuter.
SPRENGJA sprakk fyrir utan
mosku í París í gær og særðist
einn maður lítillega. Urðu nokkrar
skemmdir á innganginum.
Ekki er vitað hver eða hveijir
komu sprengjunni fyrir en spreng-
ingin olli því, að rúður brotnuðu í
gluggum víða um kring. Meiddist
einn maður lítillega á hendi.
Talsmaður lögreglunnar sagði,
að sprengjunni hefði verið komið
fyrir við anddyrið og verið falin í
slökkvitæki. Var hún með kveiki-
þræði, sem brann mjög hægt.
Ekki er vitað hveijir þama vora
að verki en útvarpsstöðin Europe
1 sagði, að yfirmaður moskunnar
væri maður fijálslyndur og hefði
haft gott samband við önnur trúfé-
iög í hverfinu. Alsírskir bókstafs-
trúarmenn hafa orðið nokkrum
mönnum að bana í sprengjutilræð-
um í París.
STJÓRNVÖLD í Zaire hafa skorað
á íbúa höfuðborgarinnar, Kinshasa,
að halda ró sinni þrátt fyrir sigra
uppreisnarmanna en þeir náðu Kis-
angani, þriðju stærstu borg landsins,
á sitt vald á laugardag. Virðist sem
ekkert fái stöðvað sókn þeirra og
hafa hundruð stjómarhermanna
gengið til Iiðs við þá. Sagt er, að
uppreisnarmenn séu að undirbúa
sókn í öðrum hlutum landsins.
Zaírska stjómin efndi til skyndi-
fundar í gær vegna sigra uppreisnar-
manna en auk þess er mikill orðróm-
ur á kreiki í höfuðborginni um yfir-
vofandi valdarán. I yfirlýsingu
stjómarinnar var öllum slíkum kvitti
visað á bug og skorað á fólk að halda
stillingu sinni. Ekki var neitt sagt
um hugsanleg viðbrögð við falli Kis-
angani og líklega er fátt til ráða hjá
stjóminni. Stjómarherinn er í molum
og Mobutu Sese Seko forseti er í
krabbameinsmeðferð í Evrópu.
Beðið eftir Kabila
Talið er hugsanlegt, að stjómin
fallist nú á viðræður við uppreisnar-
menn en foringi þeirra, Laurent Ka-
bila, hefur krafist beinna viðræðna
við_ Mobutu.
íbúar í Kinshasa virðast flestir
fagna sigurgöngu uppreisnarmanna
og margir segjast bíða eftir, að þeir
taki völdin í höfuðborginni. Er fólk
almennt orðið þreytt á spillingu nú-
verandi valdhafa, sem hefur gert
allan almenning bláfátækan þótt
landið sjálft sé geysiauðugt.
Uppreisnarmenn tútsa tóku Kis-
angani næstum mótspymulaust og
var þeim vel fagnað af íbúum borg-
arinnar. Þá voru flestir stjómarher-
menn flúnir en höfðu áður látið greip-
ar sópa um eigur borgarbúa. Kom
raunar til átaka með þeim og banda-
mönnum þeirra, serbneskum málalið-
um, við flugvöll borgarinnar.
Haft er eftir heimildum, að upp-
reisnarmenn hyggi nú á tangarsókn,
annars vegar um hið málmauðuga
Shaba-hérað og hins vegar í norður-
hluta landsins. Hafa ýmsir aðrir upp-
reisnarhópar tekið höndum saman
við þá.
Hundruð þúsunda á flótta
Sadako Ogata, yfirmaður Flótta-
mannastofnunar Sameinuðu þjóð-
anna, skoraði í gær á stríðandi fylk-
ingar í Zaire að veita hjálparstofnun-
um aðgang að hundruðum þúsunda
manna, sem væru á flótta vegna
átakanna inni í frumskógum Zaire.

Svíar hvatt-
ir til aðildar
aðEMU
Hugmyndir um samráðsvettvang‘ ESB og væntanlegra aðildarríkja
Tilgangurinn að
friða ríki sem ekki
komast strax inn
Reuter
KLAUS Kinkel og Malcolm Rifkind, utanríkisráðherrar Þýzka-
lands og Bretlands, ræðast við á fundi utanríkisráðherra ESB í
Apeldoorn í Hollandi um helgina.
Apeldoorn, Hollandi. Reuter.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR aðildar-
ríkja Evrópusambandsins samþykktu
á fundi sínum í Apeldoom í Hollandi
um helgina að kanna möguleikana á
að setja á fót fastaráðstefnu eða
samráðsvettvang ESB-ríkjanna og
væntanlegra aðildarrílq'a. Tilgangur-
inn er að friða þau ríki, sem sótt
hafa um aðild að ESB en eru ekki
líkleg til að verða í hópi þeirra fyrstu
sem hljóta hana, og halda þeim við
efnið í aðlögun efnahags- og stjóm-
málalífs að kröfum sambandsins.
Viðræður við alla eða aðeins
þá sem eiga möguleika?
Ellefu ríkjum hefur verið heitið
því að aðildarviðræður við þau hefj-
ist sex mánuðum eftir að ríkjaráð-
stefnu Evrópusambandsins lýkur.
Sennilegt er að viðræður hefjist í
kringum næstu áramót. Hins vegar
eru flestir sammála um að einungis
fá þessara rikja eigi raunveralega
möguleika á ESB-aðild snemma á
næsta áratug. Tékkland, Pólland,
Ungveijaland og Slóvenía eru oftast
nefnd til sögunnar í þessu sam-
bandi. Eystrasaltsríkin þijú, Rúmen-
ía, Búlgaría, Slóvakia og Kýpur
þykja eiga lengra í land með að upp-
fylla aðildarskilyrði.
Á utanríkisráðherrafundinum kom
^★★★*
EVRÓPA^
fram ágreiningur um það hvemig
standa bæri við loforðið um upphaf
aðildarviðræðna í lok ársins. Af hálfu
Bretlands kom fram að það væri til-
gangslítið að hefja viðræður við ríki,
sem framkvæmdastjóm ESB kynni
að lýsa óhæf til að fá aðild að sam-
bandinu. Norrænu aðildarríkin lögðu
hins vegar mikla áherzlu á að hefja
viðræður við alla umsækjenduma í
því skyni að halda þeim við efnið í
efnahags- og stjómmálaumbótum.
„Sum fríki] munu eiga auðveldara
með að fá aðild en önnur," sagði
Jacques Santer, forseti fram-
kvæmdastjómar ESB, á blaða-
mannafundi í Apeldoom. Hann sagði
að fastaráðstefnan ætti að stuðla að
því að engu ríki fyndist það útilokað,
þótt það fengi ekki aðild strax. „Við
myndum hafa þau öll saman, þannig
að það verði enginn klofningur á
milli þeirra fyrstu og þeirra, sem
kæmu aðrir í röðinni," sagði Santer.
Frakkar lögðu fram hugmyndir
um ráðstefnu af þessu tagi og var
þeim, ásamt Hollendingum, sem nú
sitja í forsæti ráðherraráðs ESB,
falið að útfæra þær betur.
Hans van Mierlo, utanríkisráð-
herra Hollands, sagði að ráðstefnan
yrði ekki „biðstofa" fyrir ríki, sem
ekki kæmust inn í ESB. „Þetta verð-
ur alvöraráðstefna," sagði hann.
Skeyta lítt um
áhyggjur NATO
Utanríkisráðherramir skeyttu lítt
um áhyggjuraddir úr höfuðstöðvum
Atlantshafsbandalagsins (NATO)
um að verði sömu ríkjunum hafnað
í fyrstu, bæði af NATO og Evrópu-
sambandinu, verði það til þess að
þau hverfi aftur til gamalla stjómar-
hátta. Mörgum ESB-ríkjum þykir
sem einkum Bandaríkjamenn líti svo
á að ESB-aðild geti orðið dúsa handa
þeim, sem ekki komast inn f NATO.
„Stækkun ESB og útfærsla NATO
eru tvö aðskilin ferli, sem þó bæta
hvort annað upp,“ sagði Jacques
Santer á blaðamannafundinum.
Ekki liggur fyrir hvaða ríkjum
verður boðið að taka þátt í fastaráð-
stefnunni. Sennilegt er að áðumefnd
ellefu ríki verði í þeim hópi, en einn-
ig komu fram hugmyndir um að veita
þeim ríkjum, sem hugsanlega myndu
sækja um aðild í framtíðinni, aðild
að ráðstefnunni.
Ekkert kom fram á ráðherrafund-
inum um það hvort bjóða ætti Tyrk-
landi aðild að samráðsvettvanginum.
Hins vegar sögðu ráðherramir að
Tyrkland kynni í framtíðinni að upp-
fylla skilyrði fyrir aðild að ESB og
tóku tyrknesk sijómvöld þeirri yfir-
lýsingu vel.
Brussel. Morgunblaðið.
YVES-Thibault de Silguy, sem
fer með efnahagsmál í fram-
kvæmdastjórn ESB, sagði við
hringborðsumræður um tilvon-
andi Efnahags- og myntbandalag
Evrópu, EMU, í Stokkhólmi á
föstudag, það vera mikilvægt
fyrir sænsk fyrirtæki og banka
að undirbúa sig vel undir tilkomu
evrósins, hins sameiginlega
gjaldmiðils, hvort sem Svíar yrðu
í hópi stofnríkja eða ekki. Sagð-
ist hann hins vegar vona að Svíar
sæju sér fært að gerast aðilar
að myntbandalaginu fljótlega en
hann skildi viðkvæmni þessa
máls í sænskum stjóramálum.
De Silguy sagði engan vafa
leika á þvi að myntbandalagið
yrði að veruleika þann 1. janúar
1999, með þátttöku veralegs
hluta aðildarríkja ESB og því
hefðu menn minna en 500 daga
til að undirbúa sig fyrir þær
breytingar er þá yrðu.
Sagði hann stóran meirihluta
aðildarríkjanna þegar hafa upp-
fyllt inngönguskilyrði EMU hvað
varðaði verðbólgustig og vexti
og þau hefðu náð verulegum ár-
angri hvað varðaði fjárlagahalla.
Á tveimur árum hefði hallarekst-
ur aðildarríkja ESB að meðaltali
lækkað um 1% í 4,4% og gera
mætti ráð fyrir allt að 1,5% lækk-
un að meðaltali til viðbótar á
þessu ári.