Morgunblaðið - 18.03.1997, Blaðsíða 55

t
MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1997 55
_________BREF TIL BLAÐSINS_____
Opið bréf til dóms-, heilbrigðis-
og félagsmálayfirvalda
í —------------------------------------
Frá Ásthildi Cesil Þórðardóttur:
í FRÉTTUM um daginn kom fram
að yfirvöld hefðu sett sér það tak-
mark að gera ísland fíkniefnalaust
fyrir árið 2002. Þetta er í sjálfu sér
gott takmark. Þar var rætt um að
leggja aðaláherslu á forvarnir sem
er líka nauðsynlegt, en það er ein
stór brotalöm þarna í planinu, sem
Iég ætla að benda á, og það eru
gleymdu börnin hennar Evu. Ef
yfirvöld vilja virkilega ná árangri í
fíkniefnaneyslu, þá þarf að byrja
að hreinsa til þar. Endurskoða
dómskerfið og fangelsismálin. Stór
orð en ég skal útskýra við hvað ég á.
Við eigum núna margt ungt fólk
í hringrás kerfisins - fíkniefna-
neysla - afbrot - dómur - út á
götuna - aftur í sama farið. Engar
úrlausnir - engin hjálp. Hvar endar
| þetta?
í fyrsta lagi vantar skilgreiningu
á hvað er fíkill og hvað er glæpa-
| maður. Fíklarnir eiga ekki að fara
í fangelsin innan um glæpamenn-
ina. Þeir eiga að fara á sérstaka
stofnun, eða vera sér og fá meðferð
í samræmi við sýki sína. Þeir eiga
að fá sálfræðiaðstoð, heimsókn frá
félagsfræðingum og læknum.
Einu sinni voru fangelsin kölluð
betrunarvist, þá hefur einhver
1 hugsun leynst um að þetta ætti
að bæta einstaklinginn í vistinni,
í dag er þetta geymslustaður, sem
| skilar af sér einstaklingi fullum af
hatri út í kerfið og lögin. Það er
ekki við starfsmenn fangelsisins
að sakast - það er stefnumótun -
stefnuleysi - dómsmálaráðuneytis
og ríkisstjórnar og áhugaleysi
þeirra á þessum hópi fólks að sak-
ast. Hvar er t.d. félags- og heil-
brigðiskerfið í þessari hringrás?
Þarna er töluverður hópur ungs
fólks, sístækkandi, sem er nánast
utan við lög og rétt. Þau eru búin
að koma sér upp sínum eigin sam-
skiptareglum og samtryggingu og
er kannski meira og minnað stjórnað
af glæpamönnum sem eiga þau, þ.e.
sjá þeim fyrir eitrinu og lána þeim
peninga. Greiðslan jafnvel innifalin
í að sitja inni fyrir bossinn. Höfum
við efni á þessu? Er þetta það sem
við viljum fyrir unga fólkið okkar?
Það er oftast besta fólk sem lendir
svona undir, oft listrænar veikgeðja
manneslq'ur sem eru löngu búnar
að missar sjónar á framtíðinni og
lifa bara í núinu.
Eins og ég sagði áðan þá lendir
þetta fólk fyrr eða síðar í að bijóta
af sér til að fjármagna sjúklega
neyslu. _ Hvernig tekur kerfið við
þeim? Ég fullyrði að oft fái þau
ekki sömu „hanteringu" og svokall-
aðir hvítflibbaskúrkar. í fyrsta lagi
eru þau oft talin annars flokks
þegnar - sumum finnst þeir geta
farið með þetta fólk að eigin geð-
þótta - bæði i lögreglunni og innan
fangelsisins. Ég skil þetta að vissu
leyti - þetta fólk er oft erfitt og
uppreisnargjarn, fullt af hatri út í
kerfi sem er þeim óvinveitt og afvís-
andi - á endanum gefast menn upp
á að vera að reyna að púkka upp
á það. Hvernig líður t.d. fangaverði
sem vinnur innan um alls konar
fólk daglega, fær hann áfallahjálp
og menntun til að takast á við þenn-
an harða heim, ég veit að flestir
fangaverðir eru góðir menn og vilja
vel, en ég er líka viss um að innan
um eru menn sem vinna þarna af
öðrum ástæðum. Hvaða kröfur eru
gerðar í starfslýsingu fangavarða,
og hvaða skilyrði þarf að uppfylla
og hvaða menntun? Hvernig er því
svo fylgt eftir? Þessir menn hafa
ekki svo litla ábyrgð, því stundum
þarf svo lítið til að gera svo mikið.
Smá alúð og skilningur. Hvað með
lögregluna sem mest lendir í að
slást við þennan hóp, fá þeir and-
lega uppörvun eða kennslu um ein-
kenni þessa sjúkdóms og afleiðing-
ar, eða eru þeir einungis orðnir
þrejrttir og leiðir á að vera alltaf
að beijast við sama fólkið enda-
laust, og meðhöndla það samkvæmt
því?
Ef dómsmálaráðherra virkilega
vill minnka eiturlyfjaneyslu ungs
fólks, þarf að taka til hendinni og
það núna strax. Þetta gengur ekki
lengur. Og með ungu fólki er átt
við alveg upp úr, margir komnir
yfir fertugt.
Við þurfum að viðurkenna að
þetta fólk er orðið veikt og þarf
umhyggju og hjálp en ekki fyrirlitn-
ingu og útilokun.
Það þarf að hafa það á sérstökum
stofnunum, þar sem fram fer af-
vötnun, dagleg vinna með sálfræð-
ingum og iæknum. Síðan þarf það
aðstoð félagsfræðinga til að vita
rétt sinn í kerfinu utan múranna
eftir vist, jafnvel athvarf sem það
getur farið í meðan það er að koma
sér fyrir. Það þarf að koma til
móts við þessar manneskjur og
„mótívera" þær til að hætta ef þær
eru ekki á þeim buxunum. Ég veit
að innan sumra fangelsa er vinna
og skóli, hægt er að fá 38 daga
dregna frá refsivist til að fara í
meðferð, til eru athvörf sem sumir
komast í á eftir, en ég hef grun
um að þetta sé allt of handahófs-
kennt og ómarkvisst, og enginn
metnaður og sjálfsagt engir pening-
ar. Það er heldur enginn þrýstihóp-
ur bak við þetta fólk, einungis ör-
þreyttir sálartættir foreldrar, sem
jafnvel anda léttar þegar unginn
er kominn inn fyrir múra, hann
gerir þá ekkert af sér á meðan. Er
þetta það sem við viljum? Og hver
verður næstur, ert það þú, lesandi
góður?
Annað sem ég vil minnast á. Ef
svo þetta fólk fínnur tilganginn í
lífinu með ást eða einhveiju öðru
uppbyggjandi og vill snúa af braut-
inni vondu, þá hefst önnur þrauta-
ganga skilningsleysis og tillitsleysis
þröngsýns og steindauðs kerfis sem
engan sveigjanleika hefur til að tak-
ast á við þarfír þessa ólánsama fólks,
sem fínnur að flest sund eru lokuð.
Ég hef sagt það áður og ég segi
það enn, og ég skal segja það þar
til einhver rumskar. Þetta gengur
ekki. Tökum okkur tak og hjálpum
þessu unga fólki upp úr kviksandin-
um. Ekki tala um fjárvöntun. Ég
held að við komum til með að spara
peninga ef okkur tekst að fækka í
þessum hópi því það eru ekki bara
krakkarnir, það eru heilu fjölskyld-
urnar í sárum, veikar af áhyggjum,
þunglyndi, sektarkennd og ég veit
ekki hvað.
Ég sem þegn þessa lands geri
kröfu um nýja uppbyggingu og
stefnumótun í þessum geira. Stefnu-
mótun sem inniber samstarf lög-
reglu, fangelsisstofnunar, dómara,
félags- og heilbrigðisráðuneyta og
jafnvel aðstandenda fólks.
Ég er sannfærð um að innan
bæði fangelsis og lögreglu eru aðil-
ar sem myndu fagna stefnumótun
í þessum málum og myndu vilja
setjast niður með stjórnvöldum og
fara yfír þau. Fólk sem hefur þekk-
ingu á vandamálinu og samúð með
einstaklingum, fólk sem hefur
bijóstvit og hjartagæsku til að
vinna að þessu máli þannig að við
getum farið að sjá árangur fljót-
lega. Þannig að þetta blessað fólk
geti séð smá vonarglætu, og vaknað
til vitundar um að þau eru mann-
eskjur með réttindi samkvæmt
stjórnarskrá, en ekki reköld á
mannskæðum ólgusjó.
ÁSTHILDUR CESIL
ÞÓRÐARDÓTTIR,
Seljalandsvegi 100, ísafirði.
Meiriháttar
heilsuefni
Polbax eykur andlegt
og líkamlegt þol.
Pölba\
UNIK
ANTIOXIDANT
MEO SOD
fiti* ixaMckxfsió'iriytn
Blóma-
frjókorn
og
fræfur
+ SOD
ofnæmis-
prófað.
Fólk kaupir
POLBAX
' afturog
aftur.
Ungir sem aldnir nota
POLBAX með góðum árangri.
Iþróttafólk notar POLBAX.
Fæst hjá: Árbæjar Apóteki, Blómavali,
Fjarðarkaupum, Heilsuhúsinu, Kringlunni og
Skólsvörðustíg, Heilsuvali, Heilsuhominu Akureyri,
Hárgrst. Hrund, Keflavík, Mosfells Apóteki.
BIO-SELEN UMB. SÍMI5576610
SLIM-LINE
dömubuxur
frá gardeur
UÓuntv
tískuverslun
■ V/Nesveg, Seltj.. s. S61 1680 m
BIQDROGA
snyrtivörur
c^tella
Bankastræti 3, sími 551 3635.
Hlutabréf Fóðurblöndunnar
hf. á Verðbrcfaþing íslands
Stjóm Verðbréfaþings samþykkti
þann 12. mars sl. að taka hluta-
bréf Fóðurblöndunnar hf. á skrá.
Bréfin verða skráð fimmtudag,
20. mars. Útboðs- og skrán-
ingarlýsingu er hægt að nálgast
hjá umsjónaraðila útboðsins
Kaupþingi hf. og hjá Kaupþingi
Norðurlands hf. Hjá Kaupþingi
hf. er einnig hægt að nálgast þau
gögn sem vitnað er til í útboðs-
og skráningarlýsingunni.
KAUPÞING HF
löggilt verðbréfafyrirtæki
Ármúla 13A, 108 Reykjavík
Sími 515-1500, fax 515-1509
Falleg oggagnleg fermingargjöf
Ensk-íslensk orðabók
34.000 ensk uppflettíorð
íslensk-ensk orðabók
35.000 íslensk uppflettíorð
2.200 blaðsíður
Saman í fallegri gjafaöskju
á aðeins kr. 4.600,-
Gagnleg og glæsileg fermingargjöf,
sem nýtíst vel í nútíð og framtíð
Orðabókaútgáfan
Veistu að í þessu húsi gætir þú fengið gleraugun þín á Kr. 100.-!!!!
'■ ■ n—* r
Þú kaupir gleraugu á lága verðinu
okkar, síðan dregur þú miða úr
lukkupottinum og gætir fengið þau á
kr.100.-!!!
Þú færð alltaf eitthvað, engir miðar
eru auðir. Allt frá 5% afslætti upp í
50%, og ef þú ert heppinn borgar þú
aðeins kr.100.- Sama hvað gleraugun
kosta!!
Gleraugnaverslunin Sjónarhóll
Reykjavíkurveg 22
220 Hafnarfjörður
Sími: 565 5970 (3línur)
Áður en Sjónarhóll opnaði, þurftir þú svona
tré í garðinum hjá þér til að kaupa gleraugu!
Áður en aðrir herma eftir okkur!
r