Morgunblaðið - 18.03.1997, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 18. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Ferðafólk
varað við
Flórída
LÖGREGLUSTJÓRI í Miami vakti
mikla eftirtekt fyrir síðustu helgi
þegar hann lýsti yfir, að ekki væri
á það hættandi fyrir ferðafólk að
koma til Flórída eftir að 300 hættu-
legum glæpamönnum hefði verið
sleppt úr fangelsi.
Ferðamálafrömuðir í Flórída
brugðust ókvæða við yfirlýsingum
Johns McDougalls, Iögreglustjóra í
Lee-sýslu, en ýmis borgarasamtök
fögnuðu þeim aftur á móti.
„Ég myndi ekki ráðleggja nein-
um, ekki einu sinni mínu fólki, að
koma hingað því að ég tel, að það
getí verið stórhættulegt," sagði
McDougall en í síðustu viku voru
300 fangar, þar á meðal menn, sem
dæmdir hafa verið fyrir nauðgun,
látnir lausir til að draga úr þrengsl-
um í fangelsum. í gær átti að láta
lausa aðra 200 og 2.200 verður
sleppt í þessu skyni á næstu mánuð-
um og árum.
-----♦ ♦ ♦---
Fordæma af-
skipti Banda-
ríkjamanna
RÍKISSTJÓRN Mexíkó hefur for-
dæmt afskiptí Bandaríkjanna af inn-
anríkismálum landsins eftir að neðri
deild Bandarílq'aþings samþykkti að
neita Mexíkó um „vottun" fýrir bar-
áttu sína gegn fíkniefnaglæpum,
nema Bill Clinton forseti gæfi þing-
inu - innan 90 daga frests - skýrslu
um þann árangur sem náðst hefði
á því sviði, samkvæmt nánar skil-
greindum skilyrðum.
Samþykkt þingsins á eftir að fara
í gegn um öldungadeildina og svo
kann að fara að forsetinn beiti neit-
unarvaldi gegn henni. í samþykkt-
inni er ekki minnzt á efnahags-
þvinganir, en skilaboðin sem send
voru með henni þykja niðurlægjandi
og hafa sært stolt Mexíkóbúa.
Byijað á nýju hverfi fyrir gyðínga í Austur-Jerúsalem í vikunni
ísraelar herða gæslu á
Gaza og Vesturbakkanum
Jerúsalem. Reuter.
ÍSRAELAR og Palestínumenn
bjuggu sig undir átök í gær vegna
áforma þeirra fyrrnefndu um að
byggja íbúðahverfi fyrir gyðinga í
Austur-Jerúsalem. Hafa ísraelar
flölgað í herliði sínu á Gaza og Vest-
urbakkanum en ísraelskir embættis-
menn segjast búast við fundi æðstu
embættismanna ísraels og PLO,
Frelsissamtaka Palestínu, í vikunni
um þetta mál.
Faisal al-Husseini, sem situr í
heimastjóm Palestínumanna, og 15
aðrir Palestínumenn settust í gær
að á svæðinu þar sem íbúðahverfið
á að rísa. „Við ákváðum að slá hér
upp tjöldum til að geta fylgst betur
með því, sem ffam fer,“ sagði Hus-
seini en skammt frá voru um 100
ísraelskir hermenn vel vopnaðir.
Fundur Netanyahus og
Arafats?
I um tveggja km ijarlægð biðu
jarðýtumar og kváðust stjómendur
þeirra aðeins bíða eftir fyrirskipun
um að hefjast handa. Benjamin Net-
anyahu, forsætisráðherra ísraels,
sagði á sunnudag, að það yrði nú í
vikunni.
ísraelskir embættismenn segjast
óttast átök og ofbeldi þegar byijað
verði á íbúðahverfinu, 6.500 íbúðum,
en David Levy, utanríkisráðherra
ísraels, kvaðst búast við fundi þeirra
Netanyahus og Yassers Arafats, leið-
toga Palestínumanna, nú í vikunni.
Vottaði Qöl-
skyldunum samúð
Netanyahu og Hussein, konungur
Jórdaníu, hittust á sunnudag til að
reyna að draga úr spennunni vegna
nýja gyðingahverfísins í A-Jerúsal-
em en Netanyahu sagði að honum
loknum, að hvergi yrði hvikað frá
fyrri áætlunum. Hussein hefur hins
vegar varað við blóðugum átökum
verði byijað á nýja hverfinu.
Hussein fór til ísraels og vottaði
fjölskyldum skólastúlknanna sjö,
sem jórdanskur hermaður varð að
bana, samúð sína á sunnudag. Jór-
danska stjómarandstaðan á þingi
hefur hvatt stjómina til að hætta
að fordæma hermanninn. Að vísu
geti ekkert réttlætt morð á börnum
en líta verði á þá ögran, sem ísrael-
ar hafí í frammi með áætlunum
um íbúðabyggingar í A-Jerúsalem.
Reuter
ISRAELAR hafa fjölgað í herliði sínu á Vesturbakkanum og á Gazasvæðinu vegna ótta við
átök þegar hafist verður handa við nýtt hverfi fyrir gyðinga í A-Jerúsalem. Verður hverfið,
6.500 ibúðir, á hæðinni í baksýn.
Blóðgjöf
gerir hjart-
anu gott
Lundúnum. Reuter.
KARLMÖNNU M, sem gefa
blóð, virðist vera síður hætt við
að fá hjartaáfall en þeim sem
gera það ekki. Þetta er niður-
staða finnskra vísindamanna
sem birt hafa grein um rann-
sóknir sínar í nýjasta hefti Brit-
ish Medical Joumal.
Ástæðan fyrir þessu kann
að liggja í því að með blóðgjöf
minnkar hlutfall jáms í blóðinu,
en það er talið auka hættuna
á hjartaáfalli.
2.600 finnskir karlar tóku
þátt í hjartasjúkdómarann-
sókninni í Kuopio. Af þeim 153
þátttakendum sem höfðu gefið
blóð á síðustu tveimur árunum
fyrir rannsóknina, fékk aðeins
einn hjartaáfall. Hlutfallið hjá
þeim, sem ekki gáfu blóð, var
tíu sinnum hærra. 226 þeirra,
eða 9,8%, fengu hjartaáfall.
Leiðtogafundinum í Helsinki seinkað um einn dag
Jeltsín gagnrýnir
NATO og Bandaríkin
Moskvu, Hclsinki. Morgunblaðið, Reutcr.
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti
gagmýndi í gær utanríkisstefnu
Bandaríkjanna og gerði sér mat úr
meiðslum Bills Clintons Bandaríkja-
forseta, sem hann sagði verða
„sjúklinginn" á leiðtogafundi þeirra
í Helsinki í vikunni, öfugt við það
sem búist hafi verið við. Jeltsín ger-
ir sér far um að sýna að hann hafi
nægan styrk til að stýra landinu og
gefa hvergi eftir á fundinum með
Clinton en honum verður seinkað
um einn dag, fram á fóstudag, vegna
meiðsla Bandaríkjaforseta, sem sleit
Iiðbönd í hné aðfaranótt föstudags.
„Ég vil ekki snúa aftur til daga
kalda stríðsins og það vill þjóðin
ekki heldur. En til þess að svo verði
ekki, verða skilyrðin að vera hin
sömu,“ sagði Jeltsín og vísaði til leið-
togafundarins með Clinton.
Geysilegur þrýstingur er á Jeltsín
heimafyrir vegna stækkunar Atl-
antshafsbandalagsins, sem fastlega
er búist við að verði aðalumræðuefni
fundarins.
Á blaðamannafundi með rússnesk-
um, bandarískum og fmnskum blaða-
mönnum í gær sagðist Jeltsín Rússa
ekki óttast árás NATO-ríkj anna,
slíkri árás yrði einfaldlega svarað.
Helsta áhyggjuefnið væri hemaðar-
leg og efnahagsleg einangrun. Spurði
forsetinn m.a. hvers vegna hemaðar-
bandalagið hygði á æfingar á Svarta-
hafi, gegn óskum Rússa. Um er að
ræða sameiginlega heræfingu Úkra-
ínumanna og nokkurra NATO-ríkja
á Krímskaga og Svartahafi. Rússum
var boðið að taka þátt í æfingunni,
sem verður í sumar, en þeir neituðu
og kváðust líta á hana sem ögrun
við sig.
Þá fór Jeltsín hörðum orðum um
efnahagsmál, sem þykir benda til
þess að hann muni reyna að nýta sér
NATO-umræðuna til að ná fxam auk-
inni efnahagsaðstoð frá Bandaríkjun-
um og raunar fleiri ríkjum. Minntí
Jeltsín á að margar minni þjóðir en
Bandaríkjamenn hefðu fjárfest meira
í Rússlandi en þeir og ítrekaði að um
erfiðan fund yrði að ræða.
Heilsa forsetanna kom til tals og
sagðist Jeltsín við ágæta heilsu.
Hann teldi sig betur undir það búinn
að stjóma Rússlandi og í betra lík-
amlegu ástandi nú en áður en hann
hefði veikst. „Já ég var veikur en
hvað með það? Enginn er öruggur
þegar veikindi eru annars vegar.
Bill Clinton veiktist einnig skyndi-
lega,“ sagði Jeltsín.
Samþykkja aldrei
NATO-aðiId Finna
Jeltsín lýsti þvi yfír í samtali við
fínnska dagblaðið Helsingin Sano-
mat á sunnudag að Rússar myndu
aldrei geta fallist á NATO-aðild
Finna, ekki kæmi til greina að
bandalagið ætti með þeim hætti
landamæri að Rússlandi. Noregur
er eina NATO-ríkið sem á landa-
mæri að Rússlandi.
Yfirlýsing Rússlandsforseta kom
mörgum Finnum í opna skjöldu en
æðstu ráðamenn landsins hafa þó
ekki brugðist við ummælum Jeltsíns,
að öðra leyti en því að í þeim sé
ekkert nýtt að finna, afstaða Rússa
í málinu hafi verið ljós.
í umræðum á þingi í gær benti
Paavo Lipponen forsætisráðherra á
að Jeltsín hefði ekki átt framkvasði
að yfirlýsingunni, hún hefði verið
svar við spumingu blaðamanns. ít-
rekaði Lipponen að stefna Finna
væri að halda framkvæði í eigin
vamar- og öryggismálum.
Vilja afnema lög
um hjónaband eft-
ir nauðgun í Perú
Líma. Reuter.
NAUÐGARAR í Perú hafa lengi vel
getað skotið sér undan dómi með því
að ganga að eiga fómarlömb sín.
Lögin, sem leyfa þetta, eru frá árinu
1924 og er nú mikill þrýstingur á
perúska þingið frá hinum ýmsu
kvennasamtökum að afnema þau.
Lög þessi era umdeild og fyrr í
vikunni birtist frétt á forsíðu dag-
blaðsins The Intemational Herald
Tribune undir fyrirsögninni „Lífstíð-
ardómur fyrir fómarlömb nauðgunar
í Perú: Hjónaband".
Lífstíðardómur
fórnarlambsins
Umrædd lög hafa aðeins einu sinni
tekið breytingum frá því þau vora
sett. Það var árið 1991 og var breyt-
ingin á þann veg að væri um hóp-
nauðgun að ræða yrðu allir sakbom-
ingar lausir mála gengi einn þeirra
að eiga fómarlambið.
Á föstudag átti að ganga til at-
kvæða um framvarp til laga um að
afnema lögin, en atkvæðagreiðslunni
var þá frestað fram í næstu viku.
Dómsmálanefnd þingsins samþykkti
einróma á þriðjudag að taka lögin
úr gildi, en óvíst er hvemig muni
fara á þingi. Hart hefur verið deilt
um hvemig eigi að gera umbætur í
þessum efnum. Málsvarar kvenrétt-
inda segja að lög þessi eigi að hverfa
með öllu þar sem þau lítillækki bæði
konur og lögfræðilegar forsendur
fyrir þeim skorti.
Flokkur Albertos Fujimoris for-
seta, sem hefur meirihluta á þingi,
hefur hins vegar staðið gegn því að
afnema lögin með öllu og hafa þing-
menn hans sagt nóg að afnema
ákvæðið um að allir sakbomingamir
sleppi þótt einn gangi í hjónaband
með fómarlambinu.
Kvennasamtök segja að tugir
perúskra karlmanna færi sér þessi
lög í nyt árlega, sérstaklega í fá-
tækrahverfum og til sveita þar sem
nauðganir hafa færst I vöxt. Talað
er um að 25.000 nauðganir eigi sér
stað í landinu á ári og oft þrýsti
ættingjar fómarlambsins á það að
ganga að eiga kvalara sinn.
Sambærileg lög í 14 löndum
Perú er ekkert einsdæmi í þessum
efnum í Rómönsku-Ameríku. I fjórt-
án öðram ríkjum þar gengur nauðg-
ari út með hreinan skjöjd taki
fómarlamb bónorði hans. I Costa
Rica, sem er eitt þessara 14 ríkja,
nægir nauðgaranum meira að segja
að leggja fram bónorð til að komast
hjá refsingu og gildir einu þótt því
sé hafnað.