Morgunblaðið - 19.03.1998, Blaðsíða 1

96 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
65. TBL. 86. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 19. MARZ 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Freistar þess að fá Kosovo-
Albana að samningaborði
Pristina, Sofía. Reuters.
KOSOVO-Albani beið bana og nokkrir aðrir
særðust í Kosovohéraði í Júgóslavíu í gær þegar
serbneskir lögreglumenn hófu skothríð á mót-
mælendagöngu, að því er upplýsingamiðstöð
Kosovo-AIbana greindi frá. Atvikið varð í bæn-
um Pee, um 80 km vestur af höfuðborg héraðs-
ins, Pristina, en í gær kom Robert Gelbard, sér-
legur sendimaður Bandaríkjastjórnar, til höfuð-
borgarinnar til viðræðna við leiðtoga Albana í
héraðinu.
Markmið ferðar Gelbards er að fá Albana, sem
eru í miklum meirihluta í héraðinu og krefjast
sjálfstæðis þess, til að setjast að samningaborði
ásamt fulltrúum júgóslavneskra stjórnvalda. Um
40 þúsund Kosovo-Albanar mótmæltu í gær
harkalegum aðgerðum lögreglu undanfarið og
kröfðust sjálfstæðis héraðsins.
Um 90% íbúa Kosovohéraðs, sem er syðst í
Serbíu, öðru sambandsríki Júgóslavíu, eru Al-
banar, og neita þeir að ræða aðra kosti en sjálf-
stæði og krefjast alþjóðlegrar milligöngu. Júgó-
slavnesk stjórnvöld segja hvorugt koma til
greina.
Strobe Talbott, aðstoðarutanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sakaði í gær júgóslavnesk
stjómvöld um fjöldaaftökur og þjóðernishreins-
anir í Kosovo og sagði að tilveruréttur Júgó-
slavíu stæði og félli með því hvort yfirvöldum
tækist að bera klæði á vopnin í héraðinu.
Klaus Kinkel og Hubert Vedrine, utanríkis-
ráðherrar Þýskalands og Frakklands, halda í
dag til Belgrad, höfuðborgar Júgóslavíu.
Franskir stjórnarerindrekar sögðu að ráðherr-
arnir myndu bjóða Serbum samstarfssamninga
gegn því að þeir gæfu eftir í Kosovodeilunni.
Bandaríska utanríkisráðuneytið greindi frá
því í gær að ráðandi aðilar hafi komið sér saman
um texta ályktunar Sameinuðu þjóðanna (SÞ)
um vopnasölubann á Júgóslavíu vegna ástands-
ins í Kosovo, þar sem að minnsta kosti 80 manns
hafa fallið síðan Serbar hófu að beita lögreglu
gegn uppreisn Kosovo-Albana. Stjórnarerind-
rekar í höfuðstöðvum SÞ sögðu að ályktunin
kynni að verða samþykkt í þessari viku.
Matvæla- og landbúnaðarstofnun SÞ (FAO)
sendi í gær frá sér viðvörun þess efnis að mat-
vælaskortur yrði sífellt meiri í Kosovo og var
höfðað til ríkja heims að þau gerðu án tafar áætl-
anir um hvernig bregðast ætti við ef átökin í hér-
aðinu breiddust út til nálgrannaríkjanna.
Reuters
MEINTU ofríki serbneskra yfirvalda gagn-
vart íbúum Kosovo var harðlega mótmælt á
fjölmennum útifundi í miðborg Pristina, höf-
uðstað héraðsins.
Jeltsín
hóstar
minna
HEILSUFAR Borís Jeltsíns
Rússlandsforseta er fjölmiðl-
um hugleikið og sá til dæmis
Reuters-fréttastofan ástæðu
til þess í gær að senda frá sér
frétt um að dregið hefði úr
hósta Jeltsíns.
Vitnaði fréttastofan til
fréttatilkynningar forseta-
embættisins þar sem sagði að
Jeltsín væri smám saman að
endurheimta rödd sína og lík-
amshiti væri orðinn eðlilegur.
Sakir þessa, sagði í frétt-
inni, gat Rússlandsforsetinn
tekið á móti skrifstofustjóra
sínum og jafnframt fékk hann
leyfi lækna til að sinna skyld-
um embættisins úr vinnuher-
bergi í Gorkí-9 bústaðnum
fyrir utan Moskvu, þar sem
hann dvelst meðan hann er að
jafna sig af háls- og öndunar-
færabólgu.
Edmund Joensen glatar trausti í Sambandsflokknum
Boðar kosningar í
Færeyjum í lok apríl
Þórshöfn. Morgunblaðið.
Alltaf
Tanja
Moskvu. Reuters.
AÐ MINNSTA kosti þrír
starfsmenn rússnesku geim-
ferðamiðstöðvarinnar Plesetsk
hafa með höndum að ganga úr
skugga um að nafnið Tanja sé
skrifað á hverja einustu eld-
flaug sem skotið er á loft frá
stöðinni, að því er fréttastofan
Itar-Tass greindi frá í gær.
Starfsmenn Plesetsk trúa
því flestir að ástæðan fyrir því
að Vostok-2M-eldflaug sprakk
á skotpallinum fyrir 18 árum,
með þeim afleiðingum að 18
manns létust, hafi verið sú, að
einhver gleymdi að skrifa
Tanja á flaugina. Orsök slyss-
ins hefur aldrei orðið ljós.
Enginn man lengur hvernig
þessi hefð komst á, en allar
flaugar sem nefndar hafa ver-
ið Tanja hafa komist klakk-
laust út í geiminn. Plesetsk er
notuð til að skjóta á loft gervi-
tunglum og öðrum ómönnuð-
um geimflaugum. Nafnið
Tanja er stytting á Tatjana,
sem er eitt algengasta kven-
nafn í Rússlandi.
Stærsta
sýningin
STARFSSTÚLKA leggur loka-
hönd á undirbúning í bás eins
tölvufyrirtækisins sem verður
meðal sýnenda á stærstu tölvu-
sýningu heims, CeBIT, er hefst í
Hannover í Þýskalandi í dag.
EFTIR að verkfalli hefur verið
frestað nokkrum sinnum virtist í
gærkvöldi ekki verða umflúið að
verkfall 460 þúsund launþega skylli
á í Danmörku í vikulokin. Launþeg-
ar og atvinnurekendur deila, en inn-
an danska vinnuveitendasambands-
ins geisa einnig innbyrðis deilur.
Launþegar vilja fá hlutdeild í
auknum útflutningstekjum og upp-
gangi og krefjast 2-3% kauphækk-
unar, lengingar sumarleyfis úr
fimm vikum í sex, styttri vinnutíma,
MJOG kom á óvart er Edmund
Joensen lögmaður ákvað í gær að
rjúfa þing og boða til lögþingskosn-
inga 30. apríl nk. Sama dag rennur
út frestur Færeyinga til þess að
leggja fram kröfur um bætur af
hendi Dana vegna yfirtöku þeirra
fyrrnefndu á Færeyjabanka frá
Den Danske Bank.
Joensen gaf sjálfur þá skýringu
að hann hefði fengið staðfestingu
fyrir því að flokksfélag Sam-
bandsflokksins á heimaslóðum
hans, Austurey, myndi ekki tefla
honum fram að nýju sem for-
mannsefni á landsfundi flokksins,
sem fram fer í dag og á morgun í
fullra launa í barneignarfríi og um-
önnunardaga. Vinnuveitendur vísa
hins vegar til samkeppnisstöðu
Dana og vilja óbreytta samninga
áfram.
Skelli á verkfall mun það ná til
allra iðngreina og flutninga. Versl-
anir hafa birgt sig upp, þar sem
flutningar munu stöðvast, svo fljót-
lega gæti borið á skorti á mjólk,
öðrum landbúnaðarvörum og bens-
íni. Verkfallið mun einnig bitna á
millilandaflugi, svo þeir sem hyggja
Þórshöfn. Illskiljanlegt þykir að
Joensen skuli boða til kosninga áð-
ur en samið hefur verið við Dani
um bætur vegna taps Færeyinga á
yfírtöku Færeyjabanka. Jafnvel er
óttast að ákvörðunin kunni að
veikja stöðu Færeyinga í samning-
um við Dani. Akvörðun Joensens
kom Anfinn Kallsberg, fjármála-
ráðherra og leiðtoga Fólkaflokks-
ins, samstarfsflokki Sambands-
flokksins í færeysku stjóminni, í
opna skjöldu.
Ætti að vera farinn frá
Bjprn á Heygum, flokksbróðir
Joensens og formaður dómsmála-
á ferð til Danmerkur eða um landið
gætu þurft að breyta áætlunum sín-
um.
Eftir stórverkfall 1973 og 1985
virðist hver áratugur fá sitt verkfall
og nú álíta margir að verkfall þessa
áratugar sé í uppsiglingu. Launþeg-
ar með digra verkfallssjóði vilji
gjarnan minna á styrk sinn og
vinnuveitendum sé í mun að láta
ekki undan kröfum, sem þeir álíta
að stefni stöðu atvinnuveganna í tví-
sýnu.
nefndar Lögþingsins, gagnrýndi
ákvörðun flokksleiðtogans og sagði
hann hafa bmgðist bæði óskiljan-
lega og ranglega við.
„Hann ætti að vera farinn frá og
búinn að eftirláta öðram stöðuna.
Það er fullkomlega óskiljanleg
ákvörðun að rjúfa þing og boða til
kosninga þótt menn vilji hann ekki
lengur sem formann Sambands-
flokksins," sagði Bjorn. Hann sagði
Edmund Joensen hafa bakað sér
óvinsældir með stjómunarstíl sín-
um. Hann sé ósamvinnuþýður, beri
ekki bækur sínar saman við aðra
og láti ekkert aftra sér í að fara
sínu fram.
Vika án
morðs
New York. Reuters.
BROOKLYN hefur lengi haft orð á
sér fyrir ofbeldi, glæpagengi og
fíkniefnasölu og þess vegna þótti tíð-
indum sæta, að ekkert morð var
framið í hverfmu í síðustu viku.
Að sögn lögreglunnar í Brooklyn
eru þess engin dæmi, svo lengi sem
elstu menn muna, að vika hafi liðið í
hverfinu án morðs. Naut það þess
vafasama heiðurs að vera það borg-
arhverfi í öllum Bandaríkjunum þar
sem flest morð voru framin á átt-
unda og níunda áratugnum.
Morðum og alvarlegum glæpum
hefur aftur á móti fækkað á tíunda
áratugnum og hafa ekki verið færri í
heilan mannsaldur, samkvæmt lög-
regluskýrslum. Lækkaði glæpatíðn-
in í fyrra, níunda árið í röð.
Reuters
Danir búa sig undir
allsherj arverkfall
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.