Morgunblaðið - 23.04.1998, Blaðsíða 54

Í.54 FIMMTUDAGUR 23. APRÍL 1998
MINNINGAR
MORGUNB LAÐIÐ
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
ÞORSTEINN ÞORSTEINSSON,
Sléttahrauni 32,
Hafnarfirði,
lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur aðfaranótt mið-
vikudagsins 22. apríl.
Svanhildur Þorbjarnardóttir,
Jens Þorsteinsson, Hrafnhildur Þórisdóttir,
Unnur Lóa Þorsteinsdóttir, Elías Vairaktaridis,
Birna Arinbjarnardóttir, Júlíus Pálsson,
Edda Arinbjarnardóttir, Grétar Guðnason
og barnabörn.
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir og
amma,
AÐALBJÖRG GUÐBRANDSDÓTTIR
THORODDSEN,
Álfheimum 15,
verður jarðsungin frá Lágafellskirkju föstu-
daginn 24. apríl kl. 13.30.
Jarðsett verður í Mosfellskirkjugarði.
Ólafur Thoroddsen,
Guðmundur B. Thoroddsen, Kristín Ingvarsdóttir,
Ragnhildur Thoroddsen, Svanberg Árnason,
Ólafur Thoroddsen, Jónína Sigurgeirsdóttir,
Ragnheiður Thoroddsen, Haukur Óskarsson
og barnabörn.
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
SVERRIR GAUTI DIEGO,
Kleppsvegi 132,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum fimmtudagsmorguninn
16. apríl.
Útförin fer fram frá Áskirkju föstudaginn
24. apríl kl. 15.00.
Kolbrún Haraldsdóttir Diego,
Valtýr Helgi Diego, Helena Hrafnkelsdóttir,
Svanhildur Auður Diego,
Eysteinn Vignir Diego, Alda Hanna Hauksdóttir,
Friðrik Agnar Diego
og barnabörn.
+
Elskulegur faðir minn, tengdafaðir, afi og
langafi,
HAFLIÐI HALLDÓRSSON
fyrrv. forstjóri
Gamla Bíós hf,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni í Reykja-
vík föstudaginn 24. apríi kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hins látna, er bent á
Blindrabókasafn íslands.
Sveinbjörn Hafliðason, Anna Huld Lárusdóttir
Ólöf Klemenzdóttir, Þórunn Halldórsdóttir,
Hrafnhildur Inga Halldórsdóttir, Eydís Kristín Sveinbjarnardóttir,
Þórunn Sveinbjarnardóttir, Anna Sveinbjarnardóttir
og barnabarnabörn.
*
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
HALLDÓRA JÓNSDÓTTIR,
dvalarheimilinu Hlíð,
áður til heimilis í
Dalsgerði 3F, Akureyri,
lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri föstu-
daginn 17. apríl.
Jarðarförin fer fram frá Akureyrarkirkju föstudaginn 24. apríl kl. 13.30.
Rannveig Helga Karlsdóttir, Þormóður Helgason,
Einar Karlsson, Sigurjóna Sigurjónsdóttir,
Heiða Karlsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
JÓNAS
ÁRNASON
+ Jónas Árnason
fæddist á Vopna-
firði 28. maí 1923.
Hann lést á Sjúkra-
húsi Akraness hinn
5. apríl síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Reykholti
laugardaginn 11.
aprfl.
Með Jónasi Arnasyni
er fallinn í valinn ein-
hver snjallasti söng-
textagerðarmaður Is-
lands.
Það er á vitorði
kunnugra, að ekki fer alltaf saman
burðugt ljóð og burðugur söng-
texti. En Jónas bar gæfu til að
sameina hvort tveggja, hvort sem
hann semdi að lögum Jóns Múla
bróður síns eða felldi að þjóðlögum
Skota, Ira og Englendinga.
Það er ekki á allra færi að greina
á milli krafna skáldfáksins og þarfa
heilagrar Sesselju. En Jónasi
Árnasyni tókst flestum fremur sú
erfiða list að láta form og innihald
falla að sjálfstæðum þörfum iaglín-
unnar, svo að varla varð skilið á
milli, og svo að verður sporgöngu-
mönnum hans í greininni heillandi
fordæmi um ókomna framtíð.
Rita mætti langt mál um mús-
íkalska meðferð Jónasar á Ijóðstöf-
um eina sér, og hlýtur árangur
hans á því sviði einu að vekja aðdá-
un og hvatningu til eftirbreytni. En
svo lengi sem íslendingar mæla
móðurmál sitt klárt og kvitt hlýtur
áreynslulaust fordæmi Jónasar í
söngtextasmíði að teljast meðal
meginstoða andlegs sjálfstæðis
okkar í þeirri oft vanmetnu grein
sem alþýðutónmennt er.
Fyrir það ber hverjum lands-
manni að vera þakklátur. Að ekki
sé þakkað fyrir þá ljúfu en jafn-
framt hnitmiðuðu gamansemi sem
reynzt hefur þegnum þessa harð-
býla lands dýrmætari en margt
annað.
Ríkarður Ö. Pálsson.
Kveðja frá Leikfélagi
Reykjavíkur
Fyrir hartnær fjörutíu árum
hófust sýningar hjá Leikfélagi
Reykjavíkur í Iðnó á Delerium Bú-
bónis eftir bræðurna Jónas og Jón
Múla Árnasyni. Þetta varð upphaf-
ið að miklu og farsælu samstarfi
Leikfélagsins og Jónasar Árnason-
ar sem stóð með hléum allt þar til í
vetur þegar sett var upp í Borgar-
leikhúsinu sýningin Augun þín blá
með úrvali úr verkum Jónasar og
Jóns Múla.
Deleríum Búbónis setti á sínum
tíma aðsóknarmet hjá Leikfélaginu
sem lengi stóð en síðar komu önnur
verk Jónasar, einþáttungarnir Táp
og fjör og Drottins dýrðar koppa-
logn, Þið munið hann Jörund,
Skjaldhamrar, Valmúinn springur
út á nóttunni og síðast Kvásai’vals-
inn fyrir tveim árum. Öll bera þessi
verk vitni einstökum hæfileikum
Jónasar til að skrifa á þann hátt að
náði inn í hjörtu fólks, hvort sem
var með gamni eða alvöru, enda
náðu sum þeirra gífurlegum vin-
sældum og eru meðal þeirra ís-
lensku leikrita sem mesta aðsókn
hafa hlotið. Fyrir þetta stendur
þjóðin í þakkarskuld við Jónas
Árnason.
Þegar nú komið er að leiðarlok-
um vottar Leikfélagið Jónasi Árna-
syni virðingu sína og þökk fyrir
mikilsvert samstarf og sendir fjöl-
skyldu hans samúðarkveðjur.
Sigurður Karlsson.
Við fráfall Jónasar Árnasonar er
okkur efst í huga þakklæti fyrir að
hafa kynnst honum og Guðrúnu
konu hans. Þau kynni eru okkur
ógleymanleg. Jónas var um margt
óvenjulegur maður. Hann var stór í
margræðum skilningi þess orðs.
Hann var skáld og rit-
höfundur, stjórnmála-
maður og kennari. Sem
skáld og rithöfundur
var hann afar næmur á
þá strengi sem hræra
hjarta hins venjulega
manns. Og þannig voru
ritverk hans, ljóð og
sögur sprottnar úr
samfélagi alþýðunnar
og sköpuð fyrir hana.
í þessum skáldskap
öllum glóir á perlur
sem skína þegar bók
eftir hann er lesin, ljóð-
in og leikritin eru flutt
eða lögin sungin við textana hans.
Þjóðin öll þekkir og dáir þessi verk
og vegna þeirra hefur hann notið
alþýðuhylli. Þau munu endast um
ókomna tíð.
Við sem búum hér á Vesturlandi
eigum Jónasi meira að þakka en
aðrir vegna þess að mestan hluta
þingmennsku sinnar gegndi hann
fyrir Vesturlandskjördæmi og hér
hefur hann búið síðan.
Þess vegna nutum við meiri sam-
vista við hann en aðrir landsmenn.
Þeir eru ógleymanlegir félagsfund-
irnir í Alþýðubandalaginu þar sem
Jónas reif okkur upp úr doða
hversdagslífsins. Jónas var slíkur
meistari í mannlegum samskiptum
að hann gat fengið hvaða dauðyfli
sem var til að taka þátt í samræð-
um og jafnvel syngja.
Hann hafði óvenjulega skarpan
skilning á því sem er aðalatriði
hvers máls og hvað það er sem
ræður því hvaða afstöðu menn
taka. Hann dvaldi ekki við smáat-
riði málanna. Jónas svipti tjöldun-
um frá. Við sáum sviðið allt.
Stundum í raunsannri mynd.
Stundum í óborganlegum spé-
spegli. Við kynntumst honum sem
stjórnmálamanni sem lét hugsjón-
irnar ráða afstöðu sinni, sem rit-
höfundi, skáldi og skemmtikrafti
og hann gat fléttað þetta allt sam-
an af þvílíkri snilld að þegar hann
kvaddi vorum við ríkari en áður,
full af baráttuanda og glöð yfir því
að fá að taka þátt í mikilvægu
starfi. Hann fékk okkur til að
skilja betur skyldur þeirra sem
unna lýðræðinu til að taka afstöðu
út frá hugsjónum en ekki eigin
hagsmunum og þörfina á því að
berjast fyrir þessum hugsjónum á
vettvangi hversdagslífsins. Sjálfur
var hann óbifanlegur þegar hug-
sjónirnar voru annars vegar. Jónas
fór sínar eigin leiðir í stjórnmála-
baráttunni. Hann var upphafsmað-
ur að vinnustaðaheimsóknum
stjórnmálamanna. í slíkum heim-
sóknum naut hann sín ákaflega
vel. Og hann var aufúsugestur.
Þessar heimsóknir voru fólkinu
kærar og þær eru enn í dag rifjað-
ar upp á vinnustöðum. Andstæð-
ingar fundu þessum heimsóknum
allt til foráttu í byrjun en nú eru
þær sjálfsagður þáttur í starfi
stjórnmálamanna. Þegar góður
gestur kveður finnum við þörf fyr-
ir að þakka fyrir komuna. Þegar
fólk kvaddi Jónas Árnason eftir
heimsókn hans á heimili, vinnu-
stað, fundi eða við önnur tækifæri
var þessi þörf meiri og ríkari en
annars.
Við sendum fjölskyldu Jónasar
samúðarkveðjur.
Guðbjörg Róbertsdóttir,
Jóhann Ársælsson.
Haustið 1965 safnaðist sundur-
leitur hópur nemenda í gagnfræða-
og landsprófsbekk saman í Reyk-
holti í Borgarfirði til þess að hitta
nýja kennarann sinn í íslensku og
ensku sem jafnframt var umsjónar-
kennari. Við vissum ekki á hverju
við áttum von, við vorum ólgandi af
hormónum og óþægð og okkur var
ekki kunnugt um að skólinn hefði
neitt sérstakt að bjóða okkar æru-
verðugu persónu. Við áttum litríka
reynslu í vændum.
Umsjónarkennarinn okkar,
Jónas heitinn Ái’nason, réðst að
okkur af ómældri grimmd og fyrsti
mánuðurinn var litaður af skelf-
ingu við þennan hættulega mann
sem alltaf virtist hafa illkvittin svör
á reiðum höndum, gat haft ótrú-
lega hátt og virtist fullkomlega
miskunnarlaus gagnvart fólki sem
vann ekki vinnuna sína. Smám
saman varð okkur ljóst að það var
vegna þess að honum var ekki
sama um okkur. Fyrsti mánuður-
inn var erfiðastur en eftir það fór
samstarfið stigbatnandi. Þegar
nokkrir mánuðir voru liðnir stofn-
aði Jónas Árnason söngsveit með
nokkrum okkar. Við fluttum sjó-
mannasöngva við texta Jónasar,
undirleikurinn byggðist á harmon-
ikkuleik bekkjarbróður okkar,
Karls heitins Sighvatssonar, sem
seinna varð þekktari fyrir meðferð
sína á Hammond-orgeli.
Við vorum málaðir og í leikbún-
ingum og það var hrikalega
skemmtilegt. Ógnvaldurinn úr
ensku- og íslenskutímunum stóð
með okkur á sviðinu og söng af svo
mikilli innlifun að á gömlum ljós-
myndum má sjá ofan í kok á þess-
um verðandi þingmanni.
Seinna tók hann allan hópinn
með sér á leiksýningu í Þjóðleik-
húsinu. Það var verið að sýna Járn-
hausinn eftir þá Múlabræður og
áður en við fórum var ein kennslu-
stund lögð undir útskýi’ingar á því
hvernig verkið var unnið og við
fengum alis kyns upplýsingar um
það hvað höfundarnir hefðu verið
að hugsa með því að setja saman
þetta verk.
Hann lék líka Skugga-Svein í
samnefndu leikriti hjá Ungmenna-
félagi Reykdæla. Sýningin var
sviðsett f Logalandi, náði mikilli
hylli í héraði og við sáum hana að
sjálfsögðu. Okkur fannst Jónas og
Skugga-Sveinn eiga einkennilega
góða samleið.
Þegar voraði minnumst við ferð-
ar upp í Surtshelli þar sem nem-
endur hlupu óskipulega um holt og
hæðir en í miðjum hópnum stikaði
Jónas Árnason við rosalegan lurk
og þannig í fasi að sum okkar veltu
fyrir sér muninum á leikriti og
veruleika.
Jónas Árnason „kunni ekkert að
kenna“ samkvæmt þeim aðferðum
sem nú þykja tilhlýðilegar. Hann
kunni hins vegar betur en flestir
aðrir að leggja sig allan fram og
þegar upp er staðið er það ef til vill
lykillinn að farsælu kennarastarfi.
Þrátt fyrir allar skammirnar sem
hann lét dynja á okkur þá brugð-
umst við nú samt þannig við þegar
hann átti afmæli um veturinn að
tveir okkar ortu til hans löng af-
mæliskvæði. Hann var að kenna
okkur bragfræði og við vildum
sýna að ekki væri til einskis barist.
Það hve mikil áhrif Jónas hafði á
okkur hefur líka vafalaust stafað af
því að hlýja hans og skopskyn birt-
ist okkur á jafn ómengaðan hátt og
geðvonskan. Börn og unglingar
falla alltaf fyrir fólki sem hefur að-
gang að eigin tilfinningalífi og við
féllum fyrir honum. Við tveir sem
undirritum þessa kveðju þykjumst
vita að við tölum að meira og
minna leyti fyrir allan árganginn
þegar við þökkum fyrir það að hafa
á viðkvæmu aldursskeiði fengið að
kynnast manni sem þorði að hlæja
hjartanlega og reiðast heiftarlega
og segja kost og löst á framferði
okkar eins og við skiptum máli. í
samstarfi við Jónas komst enginn
upp með að halda að framlag hans
væri einskis virði.
Það var til siðs í Reykholti að
hver nemandi fékk sína minninga-
bók þar sem skrifaðar voru athuga-
semdir þegar leiðir skildi. í bókum
sumra þeirra sem báðu Jónas að
skrifa eitthvað til minningar um
samvistirnar má lesa þessa vísu:
Þó grimmur sé hugur og hörð sé lund
og hjartað sem kaldur steinn.
Þá klökknar nú samt á kveðjustund,
karlinn hann Skugga-Sveinn.
Við sendum Ragnheiði bekkjar-
systur okkar og öðrum ástvinum
Jónasar Ái-nasonar hugheilar sam-
úðarkveðjur.
Hjalti Þórisson,
Kristján Jóhann Jónsson.