Morgunblaðið - 23.04.1998, Blaðsíða 50

50 FIMMTUDAGUR 23. APRÍL 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+Aðalbjörg
Thoroddsen
fæddist á Heydalsá í
Strandasýslu 10.
nóveraber 1930. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 17. apr-
íl síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Guðbrandur
Björnsson útvegs-
bóndi á Heydalsá, f.
14. maí 1889 á Smá-
hömrum, og Ragn-
heiður S. Guð-
mundsdóttir, f. 24.
ágúst 1894 í Ófeigs-
firði. Af ellefu börnum þeirra
hjóna komust tíu til fullorðins-
ára. Eftirlifandi systkin Aðal-
bjargar eru: Sverrir fv. verslun-
armaður á Hólmavík, Torfi fv.
skólastjóri í Reykjavík, Matt-
hildur húsmóðir á Smáhömrura,
Vigdís húsmóðir á Höfn, áður
Reyðará í Lóni, og Bragi bóndi
á Heydalsá. Látin eru: Guð-
mundur og Björn útvegsbændur
á Heydalsá,_ Sigrún húsmóðir í
Reykjavík, Asgeir (dó í æsku) og
Sigurgeir bóndi á Heydalsá. Að-
albjörg, sem var yngst af fjórum
systrum, var tekin í fóstur af
föðursystur sinni, Matthildi
Björnsdóttur, f. 7. maí 1888, og
manni hennar, Jóni H. Jónssyni,
f. 2. nóvember 1886, er þá
bjuggu á Hólmavík og þar ólst
Aðalbjörg upp með tveim börn-
um þeirra hjóna, þeim Birni og
Halldóru, sem voru mun eldri en
hún. Á unglingsaldri flutti Aðal-
I örfáum orðum vil ég minnast
elskulegrar tengdamóður minnar.
Þegar ég renni huganum aftur í tím-
ann og minnist þess er fundum okk-
ar bar saman, kom Aðalbjörg mér
fyrir sjónir sem álfadrottning, björt
yfirlitum, glaðværðin og góðmennsk-
an skein af allri hennar framkomu.
Ekki breyttist sú skoðun er ég
kynntist henni betur seinna og við
Ragnhildur dóttir hennar og Olafs
Thoroddsen eiginmanns hennar
felldum hugi saman.
Ung að árum fluttist hún til
Reykjavíkur með fósturforeldrum
sínum. Þar kynntist hún eftirlifandi
eiginmanni sínum Ólafi Thoroddsen.
Þau hjón eignuðust fjögur mann-
vænleg böm. Guðmund sem býr í
Reykjavík, Ragnhildi sem býr á
Akureyri, Ólaf sem býr í Reykjavík
og Ragnheiði sem býr í Hafnarfirði.
Vegna meðfæddrar handlagni og
vandvirkni Aðalbjargar var hún eft-
irsóttur starfskraftur, aðallega við
saumaskap. Hin síðari ár vann hún
við fatabreytingar heima við. Aðal-
björt var afskaplega fínleg kona og
alltaf smekklega klædd. Hún hafði
yndi og unun af því að bera skart.
Fyrir nokkrum árum greindist Ólaf-
ur eiginmaður hennar með hvít-
blæði. Ekki stóð á því að hún um-
vafði hann í veikindum hans. Engum
datt þá í hug að „maðurinn með Ijá-
inn“ mundi fella hana á undan hon-
um.
Minningin um Aðalbjörgu er
tengd hlýju, virðingu og skínandi
birtu. í hugann kemur allt það bezta
sem góðan einstakling getur prýtt.
Fómfús kona sem fórnaði sér fyrir
þá sem henni voru kærastir. Æðsta
hlutverk Aðalbjargar var að vera
eiginmanni sínum góð eiginkona,
hlúa að börnum sínum og búa þeim
gott heimili og skjól. Hennar lífs-
harpa hljómaði aldrei falskt. Hið
hlýja viðmót hennar og gestrisni var
einstök. Gjafmildi hennar var ríku-
leg. Hún lifði samkvæmt þeirri
gullnu reglu að sælla væri að gefa en
þiggja. Olafur Björn sonur okkar
Ragnhildai- hefur undanfarin ár
dvalið hjá ömmu sinni og afa vegna
náms síns í Reykjavík. Eg vil þakka
þeim hjónum innilega fýrir góðvild
og umhyggju þeirra í hans garð.
Síðastliðið haust fékk hún þann
sjúkdóm sem nú hrósar sigri eftir
björg með fóstur-
foreldrum sínum til
Reykjavíkur.
Hinn 15. ágúst 1951
giftist Aðalbjörg
Ólafi Ólafssyni
Thoroddsen raf-
virkja frá Vatnsdal f
Vestur-Barða-
strandarsýslu.
Stofnuðu þau heim-
ili í Reykjavík og
bjuggu lengst af í
Álfheimum 15.
Þeim varð fjögurra
barna auðið. Þau
eru: 1) Guðmundur
Björn Tlioroddsen kaupmaður,
Reykjavík, f. 2. júní 1953.
Sambýliskona hans er Kristín
Ingvarsdóttir lyfjafneðingur.
Þau eiga eina dóttur saman, auk
þess á Kristín eina dóttur. 2)
Ragnhildur Thoroddsen kaup-
maður, Akureyri, f. 29. október
1954. Maki Svanberg Árnason
fulltrúi. Þau eiga tvo syni. 3)
Ólafur Thoroddsen rafeinda-
virki í Reykjavík, f. 11. ágúst
1959. Maki Jónína Sigurgeirs-
dóttir hjúkrunarfræðingur. Þau
eiga þrjá syni og Jónína á eina
dóttur að auki. 4) Ragnheiður
Thoroddsen Iyfjafræðingur,
Hafnarfirði, f. 24. september
1964. Maki Haukur Óskarsson
véltæknifræðingur. Þau eiga
þijú börn.
Útför Aðalbjargar fer fram frá
Lágafellskirkju á morgun,
föstudaginn 24. apríl, og hefst
athöfnin klukkan 13.30
harða baráttu. Alla banaleguna vildi
hún gera sem minnst úr alvariegum
veikindum sínum til að hlífa fjöl-
skyldu sinni við óþægindum hennar
vegna.
Ég vil að lokum með þessum fá-
tæklegu orðum þakka elskulegri
tengdamóður minni samfylgdina og
þá umhyggju og ást sem hún sýndi
mér og mínum alla tíð. Nú veit ég að
kvalir hennar eru á enda og eilíft vor
er framundan í annarri vist. Hvíl í
friði.
Ég nefni nafnið þitt,
og næturmyrkið flýr,
því Ijóma á loftið slær
hið liðna ævintýr.
Ég nefni nafnið þitt
og nýja heima sé;
þar grær hið vilta vín,
þar vagga pálmatré.
Ég nefni nafnið þitt,
og nóttin verður hlý.
Ég heyri klukknaklið
frá kirkju í Assisí.
Þú kemur móti mér
í minninganna dýrð.
í sólskini og söng
er sál mín endurskírð.
(Davíð Stef.)
Þinn tengdasonur,
Svanberg Árnason.
Þegar ég, átta ára snáðinn, kom
vorið 1931 heim að Heydalsá til for-
eldra minna og systkina eftir fimm
ára samfellda dvöl á Sjúkrahúsi ísa-
fjarðar var margt orðið breytt. Ás-
geir yngsti bróðir minn var horfinn
úr hópnum en á hinn bóginn hafði ég
eignast þrjár systur, sem ég sá þá í
fyrsta sinn. Sú yngsta þeirra var að-
eins misseris gömul hnáta með gló-
bjart hár og engilfagurt andlit, skírð
Aðalbjörg og kölluð Alla. Hún var
mikið efnisbarn og í uppáhaldi hjá
öllum. Einu ári síðar veiktist móðir
okkar og þurfti að leita sér lækn-
inga. Matthildur frænka Bjömsdótt-
ir og Jón Halldórs, sem bjuggu á
Hólmavík, buðust þá til að taka Öllu
og annast um hana meðan þörf
krefði. Þetta var mikið sómafólk og
var því boð þeirra þegið með þökk-
um. Það dróst lengur en ætlað var að
móðir okkar kæmi heim. En Alla
litla undi sér hið besta hjá fósturfor-
eldrunum, enda átti hún góðu að
mæta hjá þeim og börnum þeirra,
Birni og Halldóru. Mynduðust þvi
brátt tilfinningatengsl sem erfitt var
að slíta, þannig að Alla var ekki tekin
aftur að Heydalsá, þegai- móðir okk-
ar kom heim. Þótt henni þætti undur
vænt um Öllu, sá hún að það var
henni fyrir bestu að vera áfram hjá
þeim Jóni og Matthildi. Reyndist
þetta og farsæl ráðstöfun.
Alla gekk í barnaskóla á Hólmavík
og eignaðist þar marga vini. Ferm-
ingarsystkinin voru óvenju mörg og
hafa þau á seinni árum komið saman
og endurnýjað kynnin.
Árið 1946 fluttist Alla suður með
fósturforeldrum sínum og bjuggu
þau um skeið á Ránargötu 14. Þai-
hafði þá Björn fóstbróðir Öllu búið
nokkur ár með konu sinni Guðrúnu
Jónsdóttur og börnum þeÚTa.
Eftir að Alla kom til Reykjavíkur
vann hún einkum við saumaskap hjá
frú Hildi Sívertsen og var eftirsóttur
vinnukraftur, því hún var bráðdug-
leg, smekkvís og handlagin. Á þess-
um árum kynntist Alla Ólafi
Thoroddsen rafvirkja frá Vatnsdal í
Vestur-Barðastrandarsýslu. Voru
þau glæsilegt par og tókust með
þeim góðar ástir. Gengu þau í hjóna-
band 15. ágúst 1951 og stofnuðu
heimili í leiguíbúð á Marbakka vest-
ur á Seltjarnarnesi. Síðar keyptu
þau jai-ðhæð í Sörlaskjóli, sem varð
þeim góður stökkpallur að verðmæt-
ari fasteign. Eftir að þau hjón byrj-
uðu búskap og eignuðust börn, hætti
Alla að vinna úti og helgaði sig ein-
göngu uppeldi bamanna og heimilis-
störfum, enda hvíldi forsjá heimilis-
ins mest í hennar höndum, þar sem
húsbóndinn var í siglingum og kom
ekki í heimahöfn vikum saman. Það
var svo árið 1958, sem þau byggðu
sér stóra og rúmgóða íbúð í Álfheim-
um 15 og miðaði verkinu það vel
áfram að þau gátu tekið íbúðina í
notkun árið eftir, þó margt væri þar
ógert. En með tíð og tíma tókst þeim
með miklum dugnaði og útsjónar-
semi að fullgera íbúðina og búa hana
húsgögnum þannig að hún varð hið
glæsilegasta heimili, sem vakti aðdá-
un manna. Ólafur hafði góða og ör-
ugga atvinnu þar sem hann var raf-
virki á skipum Eimskipafélagsins.
Var hann meðal annars lengi á Detti-
fossi og Gullfossi. Þau hjón eignuð-
ust fjögur börn, sem öll voru prúð og
vel upp alin og hafa orðið nýtir og
góðir þjóðfélagsþegnar.
Margir eru þeir, sem notið hafa
gestrisni og greiðvikni þeirra hjóna.
Það veit hin stóra Heydalsárfjöl-
skylda manna best. Þær eru orðnar
margar gistinæturnar sem við höfum
átt í þeirra ranni. Og það sem gerði
þær stundir eftirminnilegar voru
ekki aðeins frábærar veitingar og
hreint og gott rúm, heldur söngurinn
og hljóðfæraleikur húsbóndans, sem
tók gjarnan gítarinn sinn og rifjaði
ásamt húsfreyjunni upp gömlu og
góðu lögin með gestunum. Það voru
unaðsstundir sem aldrei gleymast.
En fáir eða engir eiga þeim stærri
þakkai-skuld að gjalda en ég sem
þessar línur rita, því að á Marbakka-
árunum héldu þau mér uppi heilan
vetur, 1951-52. Sumarið áður hafði
ég verið vistmaður á Vífilsstöðum og
gekk illa að fá starf við kennslu.
Vantaði því mikið á að ég gæti greitt
þeim uppihaldið, fæði, húsnæði og
þjónustu.
Eftir að börnin komust á legg og
fóru að heiman, byrjaði Alla aftur að
vinna utan heimilis. Vann hún meðal
annars lengi við fatabreytingar í
versluninni Heiraríki og síðar við
blómaskreytingar og fleira hjá syni
sínum Guðmundi Thoroddsen kaup-
manni. Hún átti því láni að fagna að
hafa verið heilsuhraust alla ævi. En
síðastliðið haust fór að bera á las-
leika hjá henni, sem hún vildi þó ekki
gera mikið veður út af og dró að fara
til læknis, því hún var alla tíð hörð af
sér. En óþægindin ágerðust og varð
þá ekki lengur komist hjá að fara í
rannsókn. Kom þá strax í ljós að hún
var með krabbamein á háu stigi.
Þetta var mikið reiðarslag fýrir fjöl-
skylduna og vini hennar. Allir urðu
kvíðafullir eins og jafnan verður þeg-
ar slíkur vágestur ber að dyrum. Sá
eini sem lét sér ekki bregða var sjúk-
lingurinn sjálfur. Alla virtist í full-
komnu jafnvægi og haggaðist hvergi.
Það kom á óvart hvað hún, sem gat
fjasað út af smámunum, tók þessu
áfalli með mikilli ró og stillingu. Það
var eins og hún byggi yfir ómældum
hetjuhug, sem sigraði kvíðann við
komandi átök og sá hetjuhugur ent-
ist henni meðan hún hafði ráð og
rænu. Þess vegna var það jafnan hún
sem talaði kjark í þá gesti sem heim-
sóttu hana á banasængina en ekki
öfugt. Svona sigrar verða ekki unnir
nema fyrú einlæga guðstrú og full-
vissu um að enginn dauði sé til, - að-
eins umskipti, sem eru fólgin í flutn-
ingi yfir á æðra tilverustig.
Læknar og hjúkrunarlið á Sjúki-a-
húsi Reykjavíkur gerðu allt, sem
hægt var og í þeirra valdi stóð til að
vinna bug á sjúkdómnum. Meðal
annars gekkst Alla undii- tvær mjög
erfiðar skurðaðgerðir. Þær virtust í
fyrstu gefa góðar vonir, en síðar kom
í ljós að aðgerðirnar nægðu ekki til
að viðhalda lífi hennai-. Umskiptin
urðu aðfaranótt fóstudagsins 17.
apríl, fimm dögum eftir upprisuhátíð
frelsarans. Ein af síðustu óskum Öllu
var að komið væri á framfæri inni-
legri þökk fyrir alla hjálp og frábæra
aðhlynningu tO lækna og starfsfólks-
ins sem umgekkst hana á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur.
Elsku systir. Ég vil fyrir hönd
Heydalsársystkinanna ásamt fjöl-
skyldum þeirra þakka innilega fyrir
það hlýja athvarf sem við höfum
jafnan átt á heimili ykkar og órofa
tryggð og vinsemd á lífsleiðinni. Fai-
þú í friði. Friður guðs þig blessi.
Kæri mágur, Ölafur Thoroddsen.
Að lokum biðjum við góðan guð að
styrkja heilsu þína og vera nálægur
þér og börnum þínum öllum, tengda-
börnum og barnabömum á þessum
erfiðu sorgardögum. Og gott er til
þess að vita að sumar fer í hönd með
hækkandi sól og vaxandi birtu.
Torfi Guðbrandsson.
Einn bjartan vetrardag sagðist
sonur okkar eiga von á gestum.
Nokkrar ungar stúlkur ætluðu að
heimsækja hann út á Álftanes og
ætluðu þau saman á skauta. Við
þóttumst strax sjá hvaða stúlka í
hópnum fékk blíðasta brosið hans.
Það var hún Ragnheiður okkar. Síð-
an fór hún að koma oftar og varð
hamingjuvaldur í fjölskyldunni. Þeg-
ar hún kynnti okkur fýrir foreldrum
sínum varð okkur ljóst að hún var
spegill þeirra. Hún átti yndislega
foreldra, þau Ólaf og Aðalbjörgu, og
góð systkini.
Það koma ótal minningar fram í
hugann og allar góðar af kynnum
okkar af þeim Ólafi og Aðalbjörgu.
Undirbúningurinn að brúðkaupi
barna okkar og aðrir hátíðisdagar í
fjölskyldunni em til fallnir að hlýja
okkur um hjartaræturnar. Er börnin
okkar dvöldust í Danmörku í tvö ár
vegna náms var samband okkar við
hjónin ætíð náið og innilegt hvort
sem um var að ræða fréttaflutning af
börnunum eða sendingar tii þeirra.
Þegar því tímabili lauk áttum við
hjónin því láni að fagna að koma,
nokkru á undan foreldrunum, með
tvo ljóshærða gullfallega drengi
heim aftur frá Danmörku. Á flugvell-
inum biðu okkar Óli afi og Alla
amma, og eftirvænting þeirra og
hlýja er ógleymanleg. Sama eftir-
væntingin og hlýjan endurtók sig ári
seinna þegar þessir litlu drengir
eignuðust systur.
Aðalbjörg verður okkur hjónunum
ógleymanleg. Hún var óvenju glæsi-
leg kona. Smekkvís og svo listræn að
allt virtist leika í höndum hennar,
eins og heimili þeiiTa í Álfheimunum
ber fagurt vitni.
Oft koma þær stundir í lífi sér-
hvers manns að standa höggdofa
frammi fyrir ákvörðunum þess sem
öllu ræður. Engan sem þekkti Aðal-
björgu gat órað fyrir því síðastliðið
haust að nú á vordögum væri
stundaglas hennar tæmt. Þessi fal-
lega jurt hefur nú lagt niður lit og
blöð fyiir egg mannsins með ljáinn,
sem engu eirir. Nú er hún Alla horf-
in sjónum okkar, en hún lifir áfram
sem dýrmæt minning í hugskoti okk-
ar sem vorum svo gæfusöm að fá að
kynnast henni.
Ólafi, börnunum, tengdabörnum,
barnabörnum og öðrum ættingjum
vottum við okkar dýpstu samúð og
biðjum þeim guðs blessunar um
ókomna tíð.
Guðrún Hjálmsdóttir,
Óskar Einarsson.
AÐALBJORG
GUÐBRANDSDÓTTIR
THORODDSEN
Það er svo margt að minnast á
frá morgni æsku ljósum
Þessar ljóðlínur komu í huga minn
þegar ég settist niður til að skrií'a fá-
ein kveðjuorð um leiksystur mína og
vinkonu Aðalbjörgu Guðbrandsdótt-
ur Thoroddsen, sem er látin eftir
harða baráttu við krabbamein.
Við Alla eins og hún var kölluð ól-
umst upp á Hólmavík og nutum því
þeirra forréttinda að kynnast lífinu
bæði til sjós og lands. Á okkar upp-
vaxtai-árum vóru flest heimili þar
með kýr og jafnvel nokkrar kindur
og sjórinn var sóttur bæði af litlum
bátum og stórum. Það var því oftast
eitthvað um að vera sem vakti áhuga
ungmenna. Eins höfðu Borgirnar of-
an við þorpið sitt aðdráttarafl, á vet-
una vora skautaferðir á Litlutjörn og
Stórutjörn og á sumrin voru berja-
ferðirnar fastir liðir. Minnisstæð er
ferð sem við fórum í Borgirnar eitt
vorið og fundum dautt lamb, við
jörðuðum það með yfirsöng. Jörmuð-
um sem sagt „Heims um ból“, sem
var víst eina sálmalagið sem við vor-
um vissar í. Syngja máttum við ekki
því lambið mundi ekki skilja það.
Já, „það er svo margt að minnast
á“.
Á stéttinni heima hjá Öllu vorum
við ævinlega í boltaleik. Þar var farið
í „danskan og sóló“ og inni hjá henni
sátum við löngum stundum og spil-
uðum á spil, oftast hjónasæng og
rommí og þá var nú ekki verra að
vera þar eftir að Alla eignaðist
Lúdó-spilið, en það spil var nú ekki
til í hverju húsi í þá daga.
Svona leið æskan sannanlega við
leik og spil. Á hvítasunnudag hinn 28.
maí 1944 vorum við fermdar í Staðai'-
kirkju í Steingrímsfirði í hópi 18 ferm-
ingarsystkina. Þá voni samgöngui-
ekki eins auðveldar og nú. Kh'kjugest-
ir voru fluttir á vélbát inn í fjarðar-
botn og selfluttir á árabát í land og þá
tók við margra km langur gangur að
kirkjustaðnum. Allt blessaðist þetta
vel og fermingardaguiinn okkar skein
bæði skír og fagur eins og stendur í
hvítasunnusálminum því það var sól
og vorilmur í lofti þennan dag. Því
minnist ég á fermingardaginn að árið
1994 þegar nákvæmlega 50 ár voru
liðin frá þeim degi efndum við til ferð-
ar norður og hlýddum á messu í Stað-
arkirkju. Þá gátum við ekið bílum
heim á kirkjuhlað enda eins gott því
veðrið var þá með öðru móti en hálfri
öld fyrr, úrhellis rigning.
I þessi fjögur ár sem síðan eru lið-
in hefur þessi hópur hist reglulega
yfir vetrarmánuðina og í kringum
hann hafa safnast bæði eldri og
yngri leiksystkini frá Hólmavík.
Þessar samverustundir eru okkur
dýrmætar, þar eru rifjaðar upp
minningar og fréttir sagðar úr átt-
högunum.
Alla gat mætt á fyrsta fund sl.
hausts en síðan hefur hópurinn
fylgst með hetjulegri baráttu hennar
við meinsemdina. Baráttu sem vakti
aðdáun allra sem kynntust henni.
Dagamir líða eins og lauf sem falla
meó ljúfsárum trega hér á jörð.
En sólbjartir gleðidagar gleymast eigi
þótt gulnuð laufm falli af og deyi.
(J.J.)
Nokkrum árum eftir ferminguna
fluttist fjölskyldan til Reykjavíkur þar
sem Alla vann meðal annars á sauma-
stofu sem rekin var í Uppsölum við
Aðalstræti. í Reykjavík kynntist hún
þeim manni sem hún giftist, Ólafi
Thoroddsen rafvirkja, og þai- hefur
heimili þeirra staðið síðan. Þau eign-
uðust fjögur mannvænleg börn, tvær
dætur og tvo syni sem öll hafa nú
stofnað sínar eigin fjölskyldur.
Alla var afar falleg kona, há og
grönn með sjálfliðað hár sem alltaf
fór vel. Hún spilaði á hljóðfæri, hafði
góða söngrödd og var glaðsinna. Það
er því ekki að undra að við sóttum
efth’ félagskap hennar enda er henn-
ar nú sárt saknað.
Fyrir hönd leiksystkinahópsins
frá Hólmavík flyt ég fjölskyldu
hennar innilegai’ samúðarkveðjur
með bæn um styrk guðs þeim til
handa.
Við þökkum samfylgd á lífsins leið,
þar lýsandi stjömur skína,
og birtan himnesk björt og heið
hún boðar náðina sína,
en Alfaðir blessar hvert ævinnar skeið
og að eilífu minningu þína.
(Vigdís Einarsdóttir)
Sæunn Andrésdóttir.