Morgunblaðið - 05.05.1998, Blaðsíða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 5. MAÍ1998
MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
21 ■ öldin Ný-Sjálendingar eru í fararbroddi í menntamálum í heiminum og kemur þar meðal annarra við sögu
David Mitchell prófessor en hann er nú staddur á Islandi. María Hrönn Gunnarsdóttir hitti þennan fróða
mann og varð margs vísari, meðal annars um samfélag og skóla án aðgreiningar á nýrri öld.
ELDTRAUSTAR
HLJÓÐEINANGRANDI
IVIJÖG GOTT SKRÚFUHALD
UMHVEFISVÆNAR PLÖTUR
IÐURKENNDAR AF
RUNAMÁLASTOFNUN RÍKISINS
Þ. ÞORGRÍMSSON &CO
ÁRMÚLA 29 • PÓSTHÓLF 0360 • 120 REYKJAVÍK
SÍMI553 0640 •' 560 6100
skólar/námskeið
ýmlslegt
■ Tréskurðarnámskeiö
Fáein pláss laus í maí.
Hannes Flosason, sími 5540123.
Trefjagifsplötur til notkunar á veggi, loft og gólf
Hnattræn
hugsun um
menntun
• Við verðum að kenna öllum börnum
að lifa og vinna saman
• Foreldrar hafa mikil völd í
skólanefndum og nemendur líka
DAVID Mitchell er prófessor
við Háskólann í Waikato á
Ný.ja-Sjálandi og ber hann
ábyrgð á menntun og þjálfun al-
mennra kennaranema til að kenna
bömum með sérþarfir í skólum án
aðgreiningar. Þá er hann einnig
forstöðumaður alþjóðlegu skrifstof-
unnai’ við kennaradeild skólans.
Hann situr m.a. í ráðgjafanefnd
menntamálaráðherra landsins í
málefnum skólabama með sérþarf-
ir og hann hefur starfað á vegum
alþjóðlegra stofnana á borð við
UNESCO. Hann er í ritnefndum 6
alþjóðlegra timarita um menntamál
og hefur sjálfur skrifað bækur um
sérkennslu og stefnumótun í sér-
kennslufræðum auk fjölda greina í
tímarit, bækur og blöð. Hann er nú
í rannsóknarleyfi frá háskólanum
og hefur hann notað það til að ferð-
ast um heiminn og kynna sér stöðu
menntamála og hvaða stefnu þjóðir
hafa tekið inn í 21. öldina.
Mitchell er hingað kominn frá
Washington, höfuðborg Bandaríkj-
anna, á vegum menntamálaráðu-
neytisins, Kennaraháskóla Islands
og Landssamtakanna Þroska-
hjálpar. Hann heldur fyrirlestur í
dag á vegum Rannsóknarstofnun-
ar Kennaraháskóla Islands þar
sem hann fjallar um hvemig fram-
farir síðustu ára, meðal annars á
sviði tækni og margmiðlunar,
munu hafa áhrif á samfélög og
menntakerfi á 21. öldinni, ekki síst
á stöðu þeirra sem standa höllum
fæti vegna sérþarfa sinna. Þá hélt
hann fyrirlestur á ráðstefnu Land-
samtakanna Þroskahjálpar sem
haldinn var um helgina.
Helmingur í ráðgjafahóp
ráðherra eru foreldrar
- En víkjum að því við hvað
Mitchell hefur verið að fást í
heimalandi sínu.
„Við,“ segir hann og á við kenn-
aradeildina, „erum nýbúin að
semja við menntamálaráðuneytið
um að við þjálfum almenna kenn-
ara í 260 af 2700 grunnskólum
landsins næstu tvö árin til að
kenna börnum með sérþarfir. Auk
þess að sinna sérkennslumálum
skólans hef ég starfað að stefnu-
mótun á sviði sérkennslu. Eg sit í
nefnd á vegum menntamálaráðu-
neytisins sem ráðleggur ráðherra í
sérkennslumálum. Það er mjög at-
hyglisvert að u.þ.b. helmingur
þeirra sem sitja í nefndinni eru
foreldrar bama með sérþarfir.
Þeir hafa því þýðingarmikil áhrif á
starf nefndarinnar."
Langflest börn með sérþarfir á
Stærðir fró 44-58
Jokkar fró 5.900
Buxur fró 2.900
Pilsfró 2.900
Blússur fró 2.800
Jokkor fró 5.900
Buxur fró 2.900
Pils fró 2.900
Blússur fró 2.800
Nýbýlavegi 12, sími 554 4433.
Morgunblaðið/Golli
ÞIÐ eruð á þeirri leið sem þykir hvað best í menntamálum, segir David Mitchell prófessor.
MORE
Nýja-Sjálandi ganga í almenna
skóla og segir Mitchell að sú
stefna hafi verið tekin að fleiri sér-
skólar verði ekki settir á stofn í
landinu. Þá hafa stjórnvöld ákveð-
ið að auka framlag til sérkennslu
um helming á næstu 2 árum. „Við
ætlum að verða í fararbroddi hvað
varðar þróun skóla án aðgreining-
ar þar sem börn, hvort sem þau
hafa sérþarfir eða ekki, eru saman
í bekk. Við spyrjum okkur hvaða
stuðning bam með sérþarfir þarf
til að geta nálgast námsskrá
grunnskólans. Síðan mun barnið fá
þá þjónustu sem það þarf til þess.
Fötlun ákvarðar ekki þjónustuna
heldur þarfir barnsins," segir hann
ennfremur og bætir við: „Til að
þetta geti gengið verður að þjálfa
alla kennara til að kenna börnum
með sérþarfir, svo þeim líði vel í
starfi sínu og hafi sjálfsöryggi til
að takast á við það.“
Valdið til skólanna sjálfra
Ný-Sjálendingar hafa gengið
skrefi lengra en Islendingar sem
nýlega fluttu málefni skóla til
sveitarfélaganna og fært valdið frá
ríki til skólanna sjálfra. „Engin
önnur þjóð hefur gengið svo langt
sem Ný-Sjálendingar utan hvað
þessi leið hefur einnig verið farin í
Viktoríuríki í Astralíu. Foreldrar
hafa mikil völd í gegnum skóla-
nefndir og nemendur eiga fulltráa
í skólanefndum framhaldsskól-
anna,“ segir Mitchell og heldur
áfram: „Við leggjum mikla ábyrgð
í hendur skólamanna og við verð-
um að mæta henni með því að
þjálfa kennara og kennaranema
vel enda er lögð rík áhersla á það í
grunnnámi þeirra og æfinga-
kennslu."
Mitchell segist ennfremur hafa
brennandi áhuga á menntamálum
almennt og hvert þau muni stefna
á nýrri öld. „Eg tel að menntun
hvar sem er í heiminum verði að
breytast mikið á komandi árum og
aðlagast breyttum forsendum,“
segir hann og bendir á hvernig
upplýsingar verða sífellt aðgengi-
legri og hvernig heimurinn
skreppur saman og verður alþjóð-
legri.
Nemendur tileinki sér
heimsborgaralega hugsun
„Það er í nokkur horn að líta í
þessu sambandi. í fyrsta lagi þarf
fólk að temja sér að hugsa í hnatt-
rænu samhengi. Fólk, sérstaklega
vel menntað fólk, mun flytjast milli
landa og þjóðir heimsins hafa sí-
fellt meiri samskipti sín á milli.
Þetta hefur ýmsar afleiðingar sem
bæði eru góðar og slæmar. Fjár-
munir munu flytjast milli landa og
bilið milli ríkra einstaklinga og fá-
tækra mun aukast jafnt sem bilið
milli í-íkra og fátækra þjóða. Þetta
hefur mikla þýðingu fyrir mennt-
un. Nemendur verða t.d. að til-
einka sér heimsborgaralega hugs-
un. Hnattræn þróun hefur þær af-
leiðingar að menningarlegur
margbreytileiki mun vaxa í sér-
hverju landi og nemendur verða að
geta starfað með fólki frá ólíkum
menningarheimi. Þetta á t.d. við
um innflytjendur. A að leggja
áherslu á að þeir varðveiti eigin
hefðir og gildi í nýja landinu eða á
að styðja þá til þess að samlagast
sem best menningu þess lands sem
þeir ætla að setjast að í svo þeir
eigi frekar möguleika á að nýta sér
þau tækifæri sem þar bjóðast?
Þetta held ég að verði heitt um-
ræðuefni á næstu öld.
í öðru lagi er það fjölhyggja. Því
meiri heimsborgarar sem fólk
verður, því frekar vill það geta
flokkað sig í smáar einingar. Það
vill falla inn í hóp en sá hópur þarf
ekki endilega að vera tiltekin þjóð.
Þetta gæti síður átt við hér á landi
þar sem þið eruð fá og landið vel
afmarkað. Við sjáum þetta aftur á
móti t.d. í Bretlandi þar sem Skot-
ar vilja aukið sjálfstæði og í Sovét-
ríkjunum og Júgóslavíu sem hafa
liðast í sundur. Þetta hefur drjúg
áhrif á menntun og verður m.a. til
þess að litlar einingar, ríki eða
Vor- og sumarlínan frá Brandtex er komin