Morgunblaðið - 11.12.1999, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 11. DESEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Vonskuveður á suðvesturhorni landsins í gær
Morgunblaðið/Kristinn
Þessi kona lét sig hafa það að fara ferða sinna fótgangandi í gær, þrátt fyrir snjókomuna og skafrenninginn.
Þungfært á vegum vegna
hálku og skafrennings
ÞUNGFÆRT var á höfuðborgar-
svæðinu, Reykjanesi og á Suður-
landi í gær vegna hálku, snjókomu
og skafrennings. Samkvæmt upp-
lýsingum frá Vegagerð n'kisins var
ófært um Hellisheiði frá hádegi í
gær og fram eftir nóttu en snemma í
morgun átti að athuga hvort fært
væri orðið, þó þótti það ólíklegt mið-
að við veðurspá.
Fært var um Þrenglsin en þó var
þar mikill skafrenningur og hálka og
einnig var snjóþekja víða á veginum.
Þungfært var á Grindavíkurvegi
vegna snjófoks og sömu sögu var að
segja af færð á vegum í kringum
Hveragerði og Selfoss en færðin þar
lagaðist þegar leið á daginn.
Hálka og skafrenningur var einn-
ig víða á götum á höfuðborgarsvæð-
isins og varð nokkur röskun á um-
ferðinni.
Flug til Vestmannaeyja lá niðri í
gær, bæði hjá Flugfélagi íslands og
Islandsflugi, en flogið var til ann-
arra áfangastaða. Millilandaflug
raskaðist lítilega vegna þess að bíða
þurfti eftir farþegum sem urðu fyrir
töfum í umferðinni á leið til Kefla-
víkur.
Vonskuveðrið var þó að mestu
bundið við suðvesturhorn landsins
því flestir aðrir helstu vegir landsins
voru vel færir og mun víðast annars
staðar hafa verið góð vetrarfærð.
Meirihluti
Austfírðinga vill
virkjun og álver
52% IBÚA á Austurlandi er mjög
hlynntur byggingu álvers á Reyðar-
firði og 21% er frekar hlynnt því, að
því er fram kemur í könnun Félags-
vísindastofnunar Háskóla íslands á
afstöðu Islendinga til stóriðju, virkj-
ana og umhverfismála. Síðaii hluti
könnunarinnar, sem fjallar sérstak-
lega um afstöðu íbúa á Austurlandi til
þessara mála, vai' kynntm' í gær en
áður höfðu verið kynnt sjónarmið
landsmanna allra þar sem fram kom
að 59% landsmanna er fylgjandi því
að íslendingar haldi áfram að virkja
vatnsafl, þrátt fyrir að virkjunum
fylgi röskun af völdum miðlunarlóna.
500 manns voru í aukáúrtaki um af-
stöðu íbúa Austurlands og var nettó-
svörun 70%. Svarendum var skipt
niður eftii' búsetu; þ.e. Hérað, Firðir
og önnur svæði og var marktækur
munur á afstöðu manna eftir búsetu.
Almennt voru íbúar á Austfjörðum
hlynntari virkjun og álveri á Reyðar-
firði en íbúar á Héraði. í könnuninni
kom einnig í ljós að stóriðja og til-
heyrandi virkjanir eiga meiri
hljómgrunn meðal kjósenda Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknar-
flokksins en Samfylkingar og kjós-
endur Vinstri grænna eru harðastir í
andstöðu sinni gegn virkjun og stór-
iðju.
Tæp 43% svarenda kvaðst mjög
hlynntur byggingu Fljótsdalsvirkjun-
ar og 23% frekar hlynntur. 68% svar-
enda telja að stóriðja og tilheyrandi
virkjanir og ferðaþjónusta fari mjög
vel eða frekar vel saman og memhluti
svarenda, 40%, töldu að mannvirki
sem fylgja virkjun fallvatna hafi eng-
in sérstök áhrif á ferðaþjónustu á Is-
landi. 37% íbúa Austurlands telja að
sjávarútvegm- sé áhrifamesta at-
vinnugreinin til að styrkja byggð og
atvinnulíf í landshlutanum og35% líta
til stóriðju. 63% telja að bygging ál-
vers á Reyðarfirði styrki byggð og at-
vinnulíf á Austm'landi mikið.
56% svarenda voru andvígir því að
Alþingi ógilti með lagabreytingu
virkjunarheimild Landsvirkjunar í
Fljótsdal en 29% voru því fylgjandi.
íbúar á Austurlandi hafa miklai-
væntingar um áhrif stóriðju á Reyð-
arfirði á launaþróun á Austurlandi.
75% svarenda telja að laun hækki
mikið eða nokkuð en tæpur fjórðung-
ur telur að áhrifin engin verða. Yfir-
gnæfandi meirihluti svarenda töldu
engu máli skipta hvort meðeigandi Is-
lendinga að álveri á Reyðarfirði yrði
norskt fyrirtæki. Sömuleiðis fannst
meirihluta svarenda það ekki skipta
máli hvort fjármögnun álvers á Reyð-
arftrði yrði að stórum hluta í höndum
íslenskra fjárfesta og 42% fannst það
mjög eða frekar jákvætt.
---,---+++------—
Básafell út af
V er ðbréfaþingi
„BÁSAFELL er einfaldlega of veik-
burða fyrirtæki til að vera á Vei'ð-
bréfaþingi íslands. Það er líka dýrt
fyrir lítil fyrirtæki og þess vegna
leggjum við það til við hluthafafund
að fara út af þinginu,“ segir Guð-
mundur Kristjánsson, framkvæmda-
stjóri Básafells.
Aðspurður um framtíð fyrirtækis-
ins, segir Guðmundur, að mikið hafi
verið unnið að því að lækka skuldir
félagsins og bæta rekstur þess, en
það hafi alla tíð verið rekið með tapi.
„Uppbygging fyrirtækisins var
greinilega röng og við höfum verið að
reyna að rétta það af. Það er hins
vegar ekki rétt að verið sé að leysa
það upp. A hinn bóginn getur komið
til þess síðar að það verði hreint eign-
arhaldsfélag með engan rekstm-. Við
höfum nú komið félaginu á ákveðinn
grundvöll, en enn er mikil vinna eftir.
Við höfum líka tekið áhættu með
fjárfestingu í fyrirtækjum á ísafirði,
Flateyri og Suðureyri. Þau eiga eftir
að sanna sig. Framtíðin ræður svo
hvemig gengur," segir Guðmundur.
Nú standa yfir viðræður milli
BásafeUs hf. í Isafjarðarbæ og ým-
issa hluthafa í fyrirtækinu undir for-
ystu Isafjarðarbæjar um kaup hinna
síðarnefndu á frystitogaranum Skutli
með töluverðum veiðiheimildum.
Verði af sölu Skutuls, verðm- rekstur
Básafells eingöngu útgerð þriggja
skipa,'fDrra, Gyllis og Guðmundar
Péturssonar, engin bein vinnsla.
Hins vegar er fyrirtækið hluthafi í
þremur fyrirtækjum á Vestfjörðum
og rækjuverksmiðju í Kanada.
Morgunblaðið/Júlíus
Færðin var slæm á götum höfuðborgarsvæðisins í gær og töfðust marg-
ir á leið til vinnu sinnar. Sumir urðu fyrir þvf óláni að bflar þeirra fest-
ust í snjónum og neyddust tilfara út í hríðina að ýta. Þessi mynd var tek-
in í Árbæ í gærmorgun.
HEFUR ÞÚ EKKI
ÁHUGA Á VEÐRÍNU?
Bókin Veðurdagar eftir
Unni Ólafsdóttur og
Þórarin Eldjám er til-
valin fyrir alla þá sem
láta sig veðrið varða!
Aðalfundur Landssambands sauðfjárbænda
Vilja stóraukið fjár-
magn til greinarinnar
AHERSLUATRIÐI Landssam-
bands sauðfjárbænda, varðandi gerð
nýs búvörusamnings, voru undir-
strikuð á nýafstöðnum aðalfundi
þeirra, en núverandi samningur
rennur út í árslok ársins 2000.
í ályktun fundarins er því beint til
samninganefndar bænda að leggja
áherslu á að stóraukið fjármagn fá-
ist til greinarinnar með nýjum
samningi, hann verði gerður til að
minnsta kosti sjö ára og verði vísitöl-
utryggður.
Fijáls viðskipti með
greiðslumark milli bænda
Aðalsteinn Jónsson formaður
Landssambands sauðfjárbænda
segir að stuðningur við kindakjöts-
framleislu í OECD löndum sé víða
meiri en á íslandi. í Sviss sé hann
73%, sem hlutfall af heildarverð-
mæti afurða á verði til bænda, í Nor-
egi 70%, í ESB löndunum 65% að
meðaltali, en á Islandi55%. Hann
bendir einnig á að samkvæmt sama
mælikvarða sé stuðningur við svín-
arækt á Islandi 68%.
Aðalfundurinn beinir því til samn-
inganefndar bænda að við gerð nýs
samnings verði lagt til að ríkið kaupi
upp greiðslumark, að slíkt geti haf-
ist haustið 2000 og að keypt verði
allt að 15% af heildargreiðslumarki.
Þegar 15% hafi verið keypt upp, þó
ekki seinna en árið 2004, verði lagt
til að heimila frjáls viðskipti með
greiðslumai'k milli bænda á lögbýl-
um.
Fundurinn beinir því einnig til
nefndarinnar að leggja til að viðbót-
arfjármagn í samningnum, þar með
talið fjármagn sem kemur inn við
uppkaup á greiðslumarki, verði nýtt
til jöfnunar mismununar á greiðsl-
umarki og framleiðsluverðmæti af-
urða, einnig til gæðastýringar í
sauðfjárrækt og til að stuðla að nýl-
iðun í greininni.
Gæðastýringakerfi
í sauðfjárrækt
Fundurinn beinir því til Fagráðs í
sauðfjárrækt að útfæra nýtt gæða-
stýringarkerfi í sauðfjárframleiðslu.
Aðalsteinn segir þetta leið til að
stefna að almennt betri búrekstri.
I tillögunum um gæðastýringu
felst meðal annars að allt sauðfé
verði einstaklingsmerkt, að viður-
kennt kynbóta- og afurðaskýi'slur
hald verði á búum og að helstu þætt-
ir í meðferðarferli fjárins verði
skráð svo hægt verði að rekja hvern-
ig staðið hafi verið að umönnun og
vörslu fjárins allan ársins hring. Aðj-
alsteinn segir að mat á beitilandi,
þar sem hugað er að gróðurfari og
stærð jarða, verði einnig hluti af
þessari gæðastýiángaráætlun.
Hann segir mikilvægt að gera
bændur meðvitaða um bættan búrf-
ekstur. „Ef menn skoða niðurstöðu
búreikninga sést að bestu búin eru
með launagreiðslugetu um 6.000
krónur fyrir kind, en hjá þeim lök-
ustu er hún rúmlega þúsund krón-
ur,“ segir Aðalsteinn.
í tillögunum felst að unnið verði
að því að sem mest af sauðfjárfram-
leiðslu á Islandi verði upprunavottuð
og gæðastýrð. Segir Aðalsteinn að
lagt verði til að þeim sem geta aflað
sér þessarar vottunar yrði síðan um-
bunað með einhverjum hætti, til
dæmis auknum greiðslum á hvert
framleitt kíló.