Morgunblaðið - 31.10.2000, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 31. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
L
FRETTIR
Ólympíuskákmótið í Istanbúl hafíð
Karlasveitin
fékk skell í
annarri
Istanbúl, Morgunblaðið
34. ólympíuskákmótið var sett hér í
Istanbúl á laugardaginn. Teflt er í
nýrri ráðstefnumiðstöð og umgjörð
mótsins öll hin glæsilegasta, enda
leggja Tyrkir áherslu á að sýna
hvers þeir eru megnugir í skipulagn-
ingu stórviðburða; þeir eru meðal
umsækjenda um Ólympíuleikana ár-
ið 2008 og þurfa því að sanna sig í
augum umheimsins.
Þátttökuþjóðir eru nú fleiri en
nokkru sinni fyrr; í opnum flokki
tefla alls 129 og er sú íslenska nr. 47
þegar raðað er eftir meðalstigum.
Þessar sveitir eru stigahæstar: 1.
Rússland, 2. England, 3. Ungverja-
land, 4. Kína, 5. Israel, 6. Úkraína, 7.
Bandaríkin, 8. Búlgaría. í kvenna-
flokki tefla 85 sveitir og er íslenska
sveitin nr. 63 í styrkleikaröðinni.
Stigahæstu sveitirnar eru: 1. Kína, 2.
Georgía, 3. Rússland, 4. Úkraína, 5.
Júgóslavía.
Eins og áður sagði er umgjörð og
aðstæður á skákstað með besta móti,
einnig er vel búið að keppendum á
góðum hótelum. Sjálft mótshaldið
hefur þó gengið fremur erfíðlega í
upphafi; tímasetningar standast illa
og tæknimál eru í nokkrum ólestri.
Þannig höfðu mótshaldarar lofað því
að allr skákirnar yrðu sendar beint
út á Netinu, en ráða bersýnilega ekki
við svo viðamikið verkefni, enda er
sá tæknibúnaður sem notaður er við
beinar útsendingar af þessu tagi
mjög viðkvæmur.
l.umferð einsog
við mátti búast
Það var stór stund fyrir íslenskar
skákkonur þegar íslenska kvenna-
sveitin settist að tafli eftir 16 ára hlé á
ólympíumóti. Andstæðingamir voru
ekki af verri endanum, með tvo stór-
meistara innaborðs; Guðfríður Lilja-
Botsari 0-1 Harpa-Makropoulpou
0-1 Aldís-Fakhiridou I/2-V2 Þær Lilja
og Harpa náðu ekki að sýna mikið
viðnám, enda við ofurefli að etja. Al-
dís barðist mjög vel og var lagin við
að flækja taflið fyrir andstæðingi sín-
um. Báðar lentu í miklu tímahraki og
svo virtist sem Aldís hefði fallið á
tíma. Andstæðingur hennar hafði þó
ekki skrifað alla leiki sína eins og
skylda ber til og var ágreiningur um
leilq'afjöldann. Eftir nokkurt stapp
kom jafnteflisboð úr grísku herbúð-
umferð
unum sem var þakksamlega þegið.
Staðan á borðinu var óljós en miklu
skipti fyrir íslensku sveitina að kom-
ast á blað í fyrstu viðureigninni og
verður hálfur vinningur gegn þessu
sterka liði að teljast mjög gott.
Karlasveitin tefldi gegn E1 Salva-
dor og vann öruggan sigur, 3V2-V2.
Andstæðingur Helga Ólafssonar
tefldi stíft upp á jafntefli með hvítu
og uppskar það. Þeir Jón Viktor, Jón
Garðar og Stefán unnu allir sannfær-
andi sigur á andstæðingum sínum.
Þarna var sá síðastnefndi að tefla
sína fyrstu skák á ólympíumóti fyrir
íslands hönd.
Vonbrigði í annarri umferð
Eftir sigurinn á E1 Salvador var
ljóst að íslenska sveitin fengi sterka
andstæðinga. Svisslendingar tefla
fram tveimur Rússum og er annar
þeirra vel þekktur heima á Fróni.
Þrátt fyrir vænlegar stöður fengu
okkar menn skell; Hannes-Kortsnoj
0-1 Þröstur-Milov V2-V2 Jón Viktor-
Gallagher V2-V2 Stefán-Jenni 0-1
Vissulega voru andstæðingarnir
stigahærri á öllum borðum, en engu
síður óþarflega stórt tap. Skák
Hannesar var æsispennandi eins og
sjá má hér á eftir. Þröstur vann peð,
en tókst ekki að nýta sér það til vinn-
ings. Stefán eyddi miklum tíma og
lenti í þrengingum gegn Jenni. Hann
féll áður en 40 leikja markinu var
náð, en var þá með tapað tafl. Um
tíma leit út fyrir enn stærra tap, en
Jón Viktor hélt jöfnu í erfiðri stöðu.
Skákin birtist hér á eftir.
Stúlkumar máttu aftur sætta sig
við tap gegn mjög keppnisreyndu
skosku liði: Harpa-Milligan0-1 Ás-
laug-RutherfordO-1 Aldís-Lang
V2-V2 Enn var það Aldís sem bjargaði
sveitinni frá stærra tapi. í þetta sinn
áttu stúlkurnar þó ágæta möguleika
á betri úrslitum. Harpa missti af
vænlegri leið í byijun og lenti í erfiðri
vöm. Aslaug jafnaði taflið ömgglega
með svörtu og var að snúa því sér í vil
þegar hún lék slæmum afleik og tap-
aði. Aldís lenti í þrengingum en varð-
ist djarflega og sú skoska sá sér þann
kost vænstan að taka þráskák.
Skákir
1. umferð, 2. borð: Hvítt: Jón Vikt-
or Gunnarsson Svart: Jorge Iraheta
Sikileyjarvöm 1. e4 c5 2. Rf3 d6 3.
d4 cxd4 4. Rxd4 Rf6 5. Rc3 g6 6. Be3
Bg7 7. f3 Rc6 8. Dd2 0-0 9. Bc4 Bd7
10. h4 Da5 11. 0-0-0 Hfc8 12. Bb3
Re5 13. Kbl Rc4 14. Bxc4 Hxc4 15.
Rb3 Dc7 16. Bd4 Be6 17. h5 Hc8 18.
h6I? - Jón Viktor velur óvenjulegan
leik. Hvítur reynir oftast að opna h-
línuna til sóknar fyrir menn sína.
18. - Bh8 19. Hhel a5 20. e5! Re8?
Svartur varð að leika 20. dxe5 o.s.frv.
21. exd6 Rxd6 22. Bxh8 Kxh8 23.
Rd4 Db6 Svartur hótar að drepa
riddarann á c3. 24. Df4! H8c5?! Það
er erfitt að benda á haldgóða vörn
fyrir svart við hótunum hvíts um að
drepa á e6.
25. Hxe6! Hf5 Svartur lék þennan
leik samstundis, þannig að hann hef-
ur augljóslega treyst á hann til varn-
ar. Hann má ekki drepa hrókinn,
vegna 26. Df8+ mát.
Jón Viktor hafði hins vegar séð
lengra og lék án umhugsunar 26.
Dxd6!! - Óvenjufalleg lokastaða.
Svartur gafst upp, þvi það má hvorki
drepa drottninguna né hrókinn
vegna máts í borðinu. Eftir 26. -
Dxd6 27. Hxd6 exd6 28. Rxf5 vinnur
hvítur auðveldlega.
2. umferð, 1. borð: Hvítt: Viktor
Kortsnoj Svart: Hannes Hh'far
Stefánsson Enski leikurinn 1. Rf3
Rf6 2. c4 b6 3. d3 Bb7 4. e4 d6 5. Rc3
g6 6. g3 Bg7 7. Bg2 c5 8. 0-0 0-0 9.
Rg5 Rc6 10. f4 e6 Kortsnoj hefur
byggt stöðu sína upp á óvenjulegan
máta eins og hann gerir oft. Hann er
að vanda í vígaham og leggur til at-
lögu, enda þarf hann að hefna ósig-
ursins á Reykjavíkurskákmótinu í
vor.
11. f5?! De7 12. Bf4 Rd4 13. g4
Rd7 14. Rf3 exf5 15. gxf5 gxf5 16.
Rxd4 Bxd4 17. Khl Kh8 18. exf5
Bxg2+ 19. Kxg2 Hg8+ 20. Bg3
Hae8 21. Dd2 Rf6 22. Hael Db7+
23. Kh3 - Hannes á betri stöðu, en
tíminn er orðinn naumur.
23. —Hxel 24. Dxel Dd7 25. Bh4
Rg4 26. Rd5 h5 27. Dd2 f6 28. Bg3
Dh7 29. Bxd6 Dg7 30. De2 - Tíma-
hrakið er í algleymingi og nú verða
Hannesi á mistök. Hann hefði átt að
leika 30. - Dg5 í stöðunni.
30. —Kh7? 31. De7 Dxe7 32. Bxe7
Hg5? Tapleikurinn. Eftir 32. - Kg7
hefði Hannes varla verið í taphættu,
þótt hann eigi peði minna.
33. Kh4 Hg7 34. Bf8 Hg8 35. Bd6
Re3 36. Rxe3 Bxe3 37. Kxh5 Hg5+
38. Kh4 Hg2 39. Hel Bg5+ 40. Kh5
og Hannes féll á tíma, áður en hann
náði að ljúka við leikinn 40. Bh6.
Staða hans er orðin töpuð, þvi að
hann á tveim peðum minna, án þess
að eiga nokkurt mótspil.
2. umferð, 3. borð: Hvítt: Joseph
Gallagher Svart: Jón Viktor Gunn-
arsson Kóngsbragð 1. e4 e5 2. f4
exf4 3. Rf3 Re7!? Það er spauglaust
að tefla Kóngsbragði gegn Gallagh-
er, sem hefur skrifað bók um byrjun-
ina. Jón Viktor tekur þá skynsam-
legu ákvörðun að velja óvenjulegt
afbrigði. Það fór líka svo, að það var
enski Svisslendingurinn, sem þurfti
að hugsa mikið í byrjuninni.
4. d4 d5 5. De2 Rg6 6. h4 h5 7. Rc3
dxe4 8. Dxe4+ De7 9. Re5 Rxe5 10.
Rd5! - Jón Viktor er kominn í vand-
ræði, en hann finnur einu leiðina út
úr þeim.
10. —Rd3+! 11. cxd3 Dxe4+ 12.
dxe4 Bd6 13. e5 c6 14. Rf6+ gxf6 15.
exd6 Be6 16. Bxf4 Rd7 17. Be2 Rb6
18. Kd2 Rd5 19. Bh2 Kd7 20. Bf3
Rb6 21. b3 - 21. -Rc8? Eftir 21. -
a5I, til að binda hvíta hrókinn á a-
línunni, og síðan uppskipti á hvítu
biskupunum með Be6-d5 á svartur
hartnær unnið ta.fl.
22. Hacl Rxd6 23. Hc5! Bg4 24.
Bxg4+ hxg4 25. Bxd6 Kxd6 26. Hf5
Hh6 27. Hhfl Ke6 28. g3 Hd8 29.
Ke3 Hd6 30. Ke4 b6 31. b4 Ke7 32.
a4 Hh8 33. H5f4 Hg8 34. Hdl Hd5
35. b5 Hd6 36. bxc6 Hxc6 37. d5 Hc3
38. Hd3 Hc5! 39. Kf5 Hd8 40. Hfd4
b5 41. axb5 Hxb5 42. Kxg4 a5 43.
Kf5 a4! 44. Ke4 Ha5 45. Ha3 Kf8 46.
d6 Ha6 47. d7 Ha7 48. Haxa4 Hxa4
49. Hxa4 Hxd7 50. Kf5 Hd6 51. Hg4
Ke7 52. He4+ Kf8 53. Hg4 Ha6 54.
Hc4 Kg7 55. Kg4 Hal 56. Hf4 Hhl?
Eftir 56. - Ha5 eru engir efriðleikai’ í
vörninni fyrir svart.
57. Kf5 Hal 58. Hg4+ Kf8 59.
Kxf6 Ha6+ 60. Kf5 Ha5+ 61. Kf4 f6
62. Kf3 Kf7 63. Hd4 Kg6 64. g4 Hal
65. h5+ Kh6 66. Hd8 Kg7 67. Hd7+
Kh6 68. Hf7 Hfl+ 69. Ke4?! - Eftir
69. Ke3 Kg5 70. Hg7+ Kh6 71.
Hg6+ Kh7 72. Ke4 hefði vörnin get-
að orðið erfið fyrir Jón Viktor.
69. - Hf2 70. Kd5? Hf4 71. Ke6
>

Hxg4 72. Hxf6+ Kxh5 og keppendur
sömdu um jafntefli. 1
Áskell Örn Kárason,
Bragi Kristjánsson
Héraðsdómur Yesturlands fiallar um ágTeining- um forsjá barns
Urskurður barnavernd-
arnefndar ógiltur
HÉRAÐSDÓMUR Vesturlands hef-
ur ógilt úrskurð bamavemdarnefnd-
ar Akraness og Bamavemdarráðs
Islands sem svipti foreldra forsjá
dóttur sinnar. Úrskurðurinn byggð-
ist m.a. á þeirri forsendu að stúlkan
hefði sætt kynferðislegri áreitni af
hálfu foðurins, en héraðsdómur telur
að málið hafi ekki verið nægilega vel
rannsakað af hálfu bamaverndar-
nefndar 0 g að ekki hafi verið fullreynt
að vægari úrræði hefðu dugað. Bæj-
arráð Akraness hefur ákveðið að
áfrýja dómnum til Hæstaréttar.
Faðir stúlkunnar var árið 1996
kærður fyrir kynferðislegt samneyti
við stúlkuna, sem þá var sex ára.
Hann var fundinn sekur í héraðsdómi
og dæmur í átta mánaða óskilorðs-
bundið fangelsi. Hæstiréttur breytti
refsingunni í tólf mánaða fengelsi, en
öll refsingin var skilorðsbundin í
fimm ár. Árið 1999 var aftur gefin út
ákæra á manninn og að þessu sinni
fyrir kynferðislega áreitni. Hann var
hins vegar sýknaður í héraðsdómi og
var dómnum ekki áfrýjað.
25. janúar sl. svipti bamaverndar-
nefnd Akraness foreldra stúlkunnar
forræði yfir dóttur sinni. Úrskurður-
inn var kærður til Barnavemdarráðs
en þar var hann staðfestur 26. apríl.
í rökstuðningi bamavemdar-
nefndar segir að nefndin hafi frá ár-
inu 1995 ítrekað veitt foreldram
stúlkunnar tækifæri til að sýna í
verki að þau gætu búið henni öruggt
umhverfi. Vísað er til greinargerðar
sálfræðings sem taldi eftir að hafa
rætt ítarlega við stúlkuna „að hún
sýndi ýmis einkenni sem algeng eru
meðal barna sem sætt hafa kynferðis-
legu ofbeldi í langan tíma“.
Nefndin taldi að þess vegna væri
nauðsynlegt „að skapa baminu að-
stæður til að þroskast og dafna í því
öryggi og við þær aðstæður sem
bamið eigi rétt á. Forsjárréttur
stefnenda takmarkist við þau réttindi
bamsins að. njóta forsvaranlegra
uppeldisskilyrða og að alast upp án
þess að lifa í ótta við kynferðislegt of-
beldi“.
Lögfræðingur foreldra stúlkunnar
byggði kröfu sína um ógildingu úr-
skurðar bamaverndamefndar á því
að rannsóknarskyldu úrskurðaraðila
hefði ekki verið fullnægt. Annarra og
vægari úrræða hafi ekki verið neytt í
málinu. Niðurstaða málsins í heild
hafi verið andstæð hagsmunum
barnsins. Ekki hafi verið sýnt fram á
vanrækslu foreldranna enda séu fleiri
böm á heimili þeirra og engar at-
hugasemdir gerðar vegna þeirra.
Stúlkan sé afar tengd foreldram sín-
um og vilji flytjast til þeirra að nýju.
Faðirinn sýknaður
íhéraðsdómi
í dómi Héraðsdóms Vesturlands
er bent á að dómur Hæstaréttar frá
1997 hafi ekki orðið tilefni til þess að
barnaverndamefnd svipti foreldrana
forsjá enda hefði forsjársvipting ver-
ið í ósamræmi við ummæli dómsins.
Jafnframt er bent á að Héraðsdómur
Vesturlands hafi sýknað manninn af
seinni ákæranni. í úrskurði Bama-
vemdarráðs sé hins vegar vitnað ítar-
lega í mat sálfræðings á trúverðug-
leika stúlkunnar, en ekkert vikið að
mati Héraðsdóms Vesturlands á
sömu atriðum. Minnt er á þá grand-
vallarreglu íslensks sakamálaréttar-
fars að sakaður maður skuli teljast
saklaus uns sekt hans er sönnuð.
Ekki sé hægt að byggja forsjársvipt-
ingu á þeim ásökunum sem maðurinn
var sýknaður af í héraðsdómi.
í dómnum er bent á að engin heild-
stæð meðferðaráætlun hafi verið
gerð af hálfu barnavemdarnefndar.
Aðgerðir og þau úrræði sem gripið
hafi verið til virðist hafa verið „brota-
kennd og ósamræmd". Ekki hafi ver-
ið sýnt fram á það af hálfu bama-
vemdaryfirvalda að ekki hafi verið
hægt að grípa til annarra úrræða en
að svipta foreldra forsjá barnsins.
Einn dómenda af þremur skilaði
séráliti og taldi að staðfesta hefði átt
úrskurð barnaverndarnefndar og
Bamaverndarráðs. Hann vísaði til
álits sálfræðings sem mat forsjár-
hæfni foreldranna.
Málinu áfrýjað til Hæstaréttar
Gísli Gíslason, bæjarstjóri á Akra-
nesi, sagði að ákveðið hefði verið að
áfrýja málinu til Hæstaréttar.
„Það era þrjú meginrök fyrir áfrýj-
uninni. í fyrsta lagi fjallar málið um
mjög mikilsverða hluti sem snúa að
stjórnsýslu bamaverndarnefnda og
Barnaverndarráðs. í öðra lagi er
þarna farið inn á annars vegar mat a
sönnunai’byrði gagnvart ákvörðun- |
um barnavemdarnefndar og hins j
vegar sakamat í refsimálum. Við telj- |
um mikilvægt að það fái umfjöllun F
Hæstaréttar. í þriðja lagi er barna-
vemdarnefnd og Bamavemdarráði
falinn í lögum fullnaðarúrskurður
þessara mála með ákveðnum vinnu-
brögðum sem nú er snúið við í hér-
aðsdómi. Okkur ftnnst mikilvægt að
Hæstiréttur kveði upp úr með hvern-
ig með skuli farið,“ sagði Gísli.
Stúlkan hefur verið á forsjárheim- k
ili undanfarin misseri. Gísli sagði að |
engin breyting yrði þar á meðan beð- j
ið væri eftir dómi Hæstaréttar.
pfflÍWiMBiÍ .........................................»