Morgunblaðið - 02.12.2000, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ
1
UMRÆÐAN
Oðruvísi mér áður brá
UNGLIÐARNIR í
Sj álfstæðisflokknum
voru duglegir við það
fyrir nokkrum árum að
leggja til að Húsnæðis-
stofnun yrði lögð niður.
Hún var of dýr í rekstri
að þeirra mati. Þeim
fannst að bankamir
gætu vel séð um lán-
veitingar til húsnæðis-
mála. Húsnæðisstofnun
hefur verið lögð niður
og ný stofnun sett á fót í
staðinn með fleira
starfsfólki og 100 millj-
ónum króna dýrari í
rekstri en þá heyrist
ekki múkk í ungliðun-
um. Þeir eru reyndar sumir eitthvað
eldri og sjá hlutina kannski í öðru
ljósi en ætli skýringin liggi ekki frek-
ar í stjómarmynstrinu; helminga-
skiptastjóm íhakls og framsóknar.
Þetta sýnir hins vegar að ekki er
hægt að taka stuttbuxnadeildina í
Sjálfstæðisflokknum mjög alvarlega.
Ef þeir væra samkvæmir sjálfum sér
myndu þeir gagnrýna það harkalega
að með því að stofna íbúðalánasjóð í
stað Húsnæðisstofnunar jókst árleg-
ur rekstrarkostnaður um 100 miHjón-
ir króna samkvæmt úttekt Ríkisend-
urskoðunar auk þess sem syipaðri
fjárhæð var varið til að stofna íbúða-
lánasjóð. Heildarkostnaður við þessa
aðgerð félagsmálaráðherra er því l£k-
lega um 300 milíjónir króna á rúmum
tveimur áram. Lái mér hver sem vill
að furðast þögnina sem ríkir í þessum
herbúðum.
Stórhækkuð
laun yfirmanna
Hver var svo þörfín fyrir að skipta
Húsnæðisstofnun út fyrir íbúðalána-
sjóð? Svarið er auðvitað að það var
engin þörf á því. Félagsmálaráðherra
vai’ð hins vegar að fara þessa leið til
að koma sínum mönnum að í einni
undirstofnun sinni. Stjómendur Hús-
næðisstofnunar vora ráðherra nefni-
lega ekki að skapi og því var í lagi að
greiða þeim biðlaun í heilt ár til að
losna við þá. En afrek ráðherrans
vora fleiri. Hann var svo ánægður
með störf þeirra fimm einstaklinga
sem hann skipaði í undirbúnings-
nefnd fyiir stofnun Ibúðalánasjóðs að
hann skipaði þá einnig í stjóm sjóðs-
ins og hækkaði laun þeirra um 60%
frá því sem laun stjóm-
armanna í Húsnæðis-
málastjórn höfðu verið.
Þetta var eitt af þvi sem
Ríkisendurskoðun
sýndi fram á í úttekt
sinni á rekstri sjóðsins.
Yfirmönnum hjá íbúða-
lánasjóði var einnig
fjölgað samanborið við
fjölda yfirmanna hjá
Húsnæðisstofnun þrátt
fyrir að verkefnum
fækkaði. Laun yfir-
stjómenda vora hækk-
uð sem nam rúmlega
fimmtungi. En þrátt
fyrir fjölgun yfirmanna
og stórhækkuð laun
hefur íbúðalánasjóður nú kallað til
sérstaka ráðgjafa til að yfirfara
rekstur sjóðsins frá granni og það
innan við tveimur áram frá stofnun.
Eitthvað virðist í ólagi.
Húsnæðismál
*
Ostjórnin í lánamálum
og efnahagsmálum,
segir Rannveig Guð-
mundsdóttir, bitnar á
fjölskyldunum með al-
varlegum afleiðingum.
Ef hið opinbera húsnæðislánakerfi
og kostnaðurinn við það er skoðaður í
stóra samhengi vekur auðvitað furðu
hvemig núverandi félagsmálaráð-
herra hefur haldið á þeim málum. Allt
sem gat farið úrskeiðis við stofnun
íbúðalánasjóðs fór úrskeiðis. Afstaða
samráðherra félagsmálaráðherra í
ríldssjórninni er þó líklega enn und-
arlegri. Á sama tíma og fjármagn til
menntamála er skorið við nögl, ör-
yrkjar og ellilífeyrisþegar era látnir
sitja eftir samanborið viðlaunaþróun
og fjárskortur háir starfsemi sjúkra-
húsa - svo eitthvað sé nefnt - er í lagi
að eyða 100 miHjónum króna á ári í
breytingar á lánakerfi að því er virð-
ist breytinganna vegna. Að ekki sé
minnst á þær 100 miHjónir sem það
kostaði ríkissjóð að stofna íbúðalána-
sjóð. Era þá ónefndar til sögu alvar-
legar afleiðingar sem lokun félags-
lega húsnæðiskerfisins hefur haft í
för með sér. Þegar betur er að gáð er
líklegt að þetta skýrist allt með af-
stöðu ungliðanna í Sjálfstæðisflokkn-
um. Ráðherrar Sjálfstæðisflokksins
era alveg eins því þegar hentar má
braðla.
Aukning útlána gagnrýnd
Forstjóri Fjármálaeftirlitsins hef-
ur harðlega gagnrýnt lánastofnanir
fyrir 26% árlega aukningu útlána síð-
astliðin tvö ár en það er rúmlega
helmingi meiri aukning en næstu tvö
ár á undan. Þessi gagnrýni á í hæsta
máta við um íbúðalánasjóð þar sem
aukning útlána hefur verið af sömu
stærðargráðu. Auk þess er íbúða-
lánasjóður nú í raun farinn að veita
eyðslulán þar sem afnumin var í upp-
hafi þessa árs reglugerð um að láns-
fjárhæð taki mið af mismun á seldri
íbúð og keyptri þegar um íbúðaskipti
er að ræða. íbúðalánasjóður rýmkaði
greiðslumat veralega í ársbyrjun
1999. Bankarnir fylgdu í kjölfarið og
notuðu greiðslumatið sem Ibúðalána-
sjóður gaf út því þeir héldu að eitt-
hvert vit væri í greiðslumati sjóðsins.
Þegar í óefni er komið er svo gripið til
þess að breyta greiðslumati í átt til
fyrra horfs. En í upphafi skyldi end-
inn skoða, ekki þegar skaðinn er
skeður. Óstjómin i lánamálunum eins
og í efnahagsmálunum bitnar á fjöl-
skyldunum í landinu með alvarlegum
afleiðingum. Undan þeirri ábyrgð
fær Sjálfstæðisflokkurinn ekki vikist.
Allt er þetta mál ein samfelld sorg-
arsaga sem ber vott um fullkomið
ábyrgðarleysi ríkisstjórnarinnar. Það
mistókst að draga úr kostnaði við
húsnæðiskerfið. Breytingamar hafa
þegar kostað skattborgarana um 300
milljónir króna. Þær höfðu aftur á
móti umtalsverð önnur áhrif. í þess-
um greinaflokki hefur það verið dreg-
ið fram að breytingamar áttu sinn
þátt í hækkun verðs fasteigna á
markaði, hækkun fasteignagjalda,
lækkun vaxta- og bamabóta, löngum
biðlistum eftir leigmbúðum auk þess
að vera umtalsverður orsakavaldur
að þenslu og aukinni verðbólgu.
Þróun mála staðfestir að þama
vora gerð herfileg mistök sem Sjálf-
stæðisflokkur og Framsóknarflokkur
bera fulla ábyrgð á.
Höfundur er þingmaður Sam■
fylkingarinnar.
Rannveig
Guðmundsdóttir
Aðventusöfnun fyrir
krabbameinssjiík börn
AÐVENTAN geng-
ur nú í garð. Á aðventu
og jólum gefst okkur
tækifæri til að staldra
við og líta í kringum
okkur og hugleiða hvort
við höfum gengið göt-
una til góðs og hugleiða
hvernig heimurinn í
kringum okkur lítur út.
Margir hafa látið þau
orð falla að aðventu- og
jólahátíðin sé einungis
hátíð kaupmanna nú
orðið. Allur hugblær sé
farinn af þessari mestu
hátíð mannanna og ein-
ungis sé hugsað að
braðla sem mest og
eyða stórfé til einskis nýtra hluta. Það
er að vísu rétt að miklir fjármunir
skipta um hendur í jólaundirbúningi
jólahátíðarinnar. Hvað sem þessum
gagnrýnisröddutn líður er það víst að
aðventan og jólin era okkur mikils
virði. Við hlökkum flest til jólanna þó
að við látum það ekki jafn opinskátt
uppi og bömin. Og víst er að fáir era
þeir sem vildu vera án þessara hátíð-
ar. Á jólunum færamst við nær hvert
öðra. Hugurinn mildast og við látum
sundurlyndi hins daglega lífs lönd og
leið. Er þetta ekki nokkurs virði?
Svari hver fyrir sig.
Á aðventu og jólum er kjörið tæki-
færi að hlúa að því góða í hugarheimi
okkar. Það er hægt að
gera með því að við
leggjum okkar af mörk-
um hvert og eitt tii að
lina þjáningar fólks sem
stendur höllum fæti í
lífsbaráttunni.
Við þurfum ekki að
leita langt yfii- skammt
að sjúkum eða þurfandi
sem við getum lagt lið.
Þörf okkar flestra fyrir
samhjálp er sterk. í
hávaðasömu og hörðu
þjóðfélagi er oft erfitt
að finna henni farveg. Á
komandi aðventu hefur
Caritas ísland (hjálp-
arstofnun kaþólsku
kirkjunnar) ákveðið að verja sinni ár-
legu aðventusöfnun til krabbameins-
sjúkra bama. Flestir hafa kynnst
þessum illvíga sjúkdómi beint eða
óbeint en átakanlegast er að horfa
upp á böm og ungt fólk berjast við
hann. Vandamálin sem krabbameins-
sjúk böm og fjölskyldur þeirra
standa frammi fyrir þegar verið er að
berjast við þennan sjúkdóm era
óbærileg og oft ríkh- mikill ótti um
hver hefur betur. Þessu fylgja félags-
leg og sálræn vandamál. Illu heilli
bætast oft ofan á þetta óbærileg fjár-
hagsleg vandamál þessara fjöl-
skyldna.
Caritas íslands efnir til styrktar-
Caritas
*
Caritas Island, segir
Sigríður Ingvarsdóttir,
efnir til styrktartónleika
í Kristskirkju við
Landakot sunnudaginn
3. desember.
tónleika í Kristskirkju við Landakot
sunnudaginn 3. desember kl. 16.30 þar
sem landskunnir listamenn koma fiam
og gefa vinnu sina. Má þar nefna kór-
inn „Vox Feminae“ sem nýlega hlaut
silfui’verðlaun í tónlistarkeppni sem
haldin var í Páfagarði. Sama sunnudag
verður safnað í öllum kaþólskum
ldrkjum. Einnig verða seld jólamerki
Caritas í þágu þessa hóps. Söfnunin
stendur út aðventuna. Við hvetjum alla
sem eru aflögufærir að gefa til söfii-
unarinnar. Vertu með! Reikningur
Caritas ísland er í íslandsbanka við
Lækjargötu nr. 202500.
Caritas ísland ámar öllum lands-
mönnum ánægjulegrar aðventuhátíð-
ar og gleðilegra jóla.
Höfundur er formaður Caritas
fsland.
Sigríður
Ingvarsdtíttir
'i
LAUGARDAiGUR 2. DESEMBER 2000 63 :
Líttu inn á esso.is
og skrábu barnib í jólagjafaleik
jóla-Bensa!
©
Olíufélagið hf
www.esso.is
Heilsulatexdýnur og
rafmagnsrúmbotnar
Þegar kemur að því að velja rúm
eða dýnu eru gæðin, úrvalið og
reynslan okkar megin.
Iðjuþjálfi veitír ráðgjöf
milli kl. 11 og 15 í dag.
HEIMSMYNDIR
agfa ^
Heimsmyndir Lækjargötu, 5691550 • Heimsmyndir Mjódd, 5691570