Skírnir - 01.01.1874, Page 16

16
ALMENN TÍÐINDI.
vottar sumstaSar fyrir góSum kappsmunum til J>ess. Ný barna-
skólalög eru á prjónunum nálega í hverju landi.
Hin mikla breyting, sem orSiS hefir á skömmum tima á
högum páfans í Róm og stöðu hans, er einn af merkis-
viSburSum vorrar aldar. Fyrir fám árum var hann einn af
þjóShöfðingjum álfu vorrar, og átti sjer að vinum tvö voldug-
ustu stórveldin, sem þá voru, Frakkland og Austurríki. Nú er
allt þetta horfib. Austurríki og Frakkland hnigu hvort á fætur
öðru úr hefðarsætum þeirra, og loks var riki páfa tekið af honum.
Prússar, fjandmenn páfa, eru komnir í öndvegi, og við hliS þeim
stendur nýtt stórveldi, er litlu betri þokka ber til hans; það er
Ítalía. Og honum er ekki til neins aS gjöra sjer von um, aS ná
veraldarvaldi sinu nokkurn tíma aptur; hver sem ætlar sjer aS
hjálpa honum til þess, verSur aS ganga áSur af Prússum og
Itölum dauSum; en þeir þurfa mann á móti sjer. Auk þess er svo
margt nú orSiS öSruvísi en áSur var, aS trauSlega mundi
nokkur stjórn sjá sjer hag í, aS koma páfa aptur til ríkis yfir
„arfleifS Pjeturs“. J>etta eru mikil tíSindi, en merkilegra er þó
hitt, aS af veraldlpgri niSurlægingu páfahefir tekiS viS andleg upphefS
hans: kirkjustjórnarvald hans jókst framúr öllu hófi um sama
leyti og veraldarvaldiS leiS undir lok. J>aS er óskeikunarkenn-
ingin, er þessu veldur. Hún var lögleidd sumariS 1870. Um
haustiS tóku Italir Róm. Óskeikunarkenningin er nú aSalhyrn-
ingarsteinninn undir rjettri kaþólskri trú. Hver sem ekki trúir
henni er glataSur, þótt hann trúi öllum öSrum kaþólskum fræS-
um. ViS þetta er staSa páfans orSin öll önnur en áSur var.
J>essa verSur hver sá vandlega aS gæta, er skilja vill til hlítar,
hvernig stendur á styrjöld þeirri, er Bismarck hefir hafiS gegn
páfadómnum. ASur var þaS á valdi biskupa og páfans í sameiningu,
hvaða trúargreinir kaþólskir menn skyldu játa; nú ræSur páfi því
einn; biskuparnir eru nú þjónar hans og ekkert annaS. Hver sá, er
rengir nokkurt orS af munni páfans, er þegar settur út af sakrament-