Skírnir - 01.01.1874, Page 20

20
ALMENN TÍÐINDI.
þessi ná?u jafnt yfir hina lútersku kirkju sem þá kaþólsku; en
vitaskuld er þaB, aB þau kæmi harBara niBur á páfatrúarmðnn-
um, eptir því sem kirkju þeirra er háttaB. J>a8 var þing Prússa,
er ræBa átti máliB, og sagBi Bismarck þingmenn ekki mundu
fá heimfararleyfi, fyr en þeir væru búnir aB ljúka viB þaB;
svo mikiB lægi á lögum þessum. Opt höfBu klerkavinir illa
látiB, en aldrei sem nú. En þeir voru svo fáliBaBir á þingi, aB
lögin gengu öll fram meB ærnum atkvæBamun. J>ó höfBu þeir
vakiB svo miklar æsingar í landinu meB ógangi sínum, aB keisari
ætlaBi varla aB þora aB staBfesta lögin; varB Bismarck aB hafa
sig allan viB til þess aB fá hann til aB rita nafn sitt undir þau.
J>a3 var í miBjum maímánuBi, aB lögin komu út. J>ótti Bis-
marck þar hafa unniB mikinn sigur, og nú væri úti um allt
kirkjuvald á J>ýzkalandi. En hjer var ekki sopiB káliB þótt i
ausuna væri komiB. Hinir kaþólsku biskupar neituBu flestir
aB hlýBa lögunum. Fóru þeir sínu fram og hjeldu fornum
háttum um þaB, er þar var bannaB, allt eptir ráBum og eggjan
sunnan frá Bóm. Hinn heilagi faBir ritaBi jafnvel sjálfur Yil-
hjálmi keisara, og kvaB sjer hafa borizt til eyrna, aB honum
væri i rauninni þvert um geB hin nýju lög, er misbyBu svo
mjög heilagri kirkju, og vonaBi hann fyrir því, aB gjörB yrBi
leiBrjetting á slíkum misferlum. J>essu svaraBi keisari svo, aB
lögin hefBu sett veriB meB sínu ráBi og fullu samþykki, .cnda
mætti páfa kunnugt vera, aB ella mætti þau ekki því nafni nefna;
kvaB hann þeirra veriB hafa mikla þörf, til þess aB reisa rönd
viB ráBríki kirkjunnar og stöBva fjandskaparráB þjónustuliBs hennar
gegn lögum og landstjórn. Nærri má geta, aB páfi hafi orBiB
sneyptur viB þetta svar, og er meiri von aB ekki beri hann
optar niBur á þeim staB. Nú er aB segja frá viBureign stjórnar-
innar í Berlín og biskupa, aB hún fer heldur vægBarsamlega
aB þeim fyrst í staB; en er húu sá, aB þeir mundu eigi láta
skipast viB þaB, tekur hún til málssókna viB þá hvern aB
öBrum, og er nú liBiB á annaB missiri svo, aB ekki hefir á
öBru gengiB en sakfellingum og atförum aB forvígismönnum
heilagrar kirkju í Prússaveldi, og lítur ekki út fyrir aB þeirri