Skírnir - 01.01.1874, Qupperneq 51

DISRAELI SKIPAR RÁÐANEYTI. NÝMÆLI.
51
varvíSa síbur, aS hafa í sama hjeraSi eSa sama bæ sinn dóminn
handa hverri stjett t. a. m., eSa handa hverri tegund mála, eSa
t>á aS sínum lögum og reglum var beitt í hverjum dóminum.
Slík dómaskipun er nú löngu lögS niSur annarstaSar en á
Englandi, eSa aS minnsta kosti einn dómur látinn nægja
hverri höfuSdeild mála á sama staS. í Lundúnum voru sjö
dómar í staS eins, sinn meS hvoru fyrirkomulagi, og sínum
reglum beitt í hverjum þeirra, í sumum dæmt eptir lögum og
lögvenjum, sem annarstaSar, en í sumum eptir sanngirni (equity),
svo sem forn siSur er til á Englandi. Allir sjá, aS J>etta er
lagalýti; en svo mikilli tryggS hjeldu Englendingar viS gamla
lagiS, aS ekki tókst aS koma fram lagfæring á því fyr heldur
en í fyrra. J>ar fjekk Gladstone þaS lögtekiS eptir langa mæSu,
aS gömlu dómarnir skyldu lagSir niSur og settur í staS þeirra
einn undirdómur, en þó i fjórum deildum, og skyldu þessar
deildir halda nöfnum fornu dómanna, því aS ófært þótti aS
láta þau falla niSur. í annan staS ijet Gladstone setja á stofn
einn æSsta dóm fyrir allt England og nýlendurnar í öSrum
álfum; en írland og Skotland voru undan þegin hinni nýju
skipun, og var þaS aS kenna lávörSunum í efri málstofunni.
Gamla fyrirkomulagiS var þaS, aS í nokkrum málum bar æSsta
dómsvald undir lávarSadeildina og í hinum undir leyndarráS
drottningar, er svo er kallaS, eSa aS rjettu lagi þó aS eins
undir JögfróSa lávarSa úr efri málstofunni og leyndarráSinu. í
leyndarráSi þessu sitja allir þeir, sem eru eSa hafa einhvern
tima veriS ráSgjafar, nokkrir æSstu embættismenn og aSrir, en
drottning kveSur til sætis þar; eru nú sem stendur alls í því
liSug 200 manna. þetta leyndarráS á eptir fornum lögum aS
þiggja eiS af konungi, er hann tekur ríki, lýsa yfir ríkistöku
hans, fá ráSherrum embættisinnsigli þeirra, er þeir taka viS
tigninni og láta þá skila sjer þeim, er þeir leggja niSur völdin;
svo á drottning og aS stefna því saman, er ráða skal af ein-
hverjar mikilvægar stjórnarframkvæmdir, svo sem aS boSa hernaS,
rjúfa þing o. s. frv. En í raun rjettri ræSur ráSaneytiS öllu þessu
nú orSiS, og er leyndarráSinu ekki stefnt saman nema stöku
4*