Skírnir - 01.01.1874, Side 116
116
RÚSSLAND.
Kbiva-konung játa lýSskyldu við keisarann, en úti var um ráð
þeirra þar jafnskjótt og þeir ur8u aS fara burt me8 herinn.
SíBan hafa Rússar kynnt sjer landiS hetur og kannaS leiSir
austur þangaS, þar til er þeir hugöu sjer óhætt aS leggja af
staS einusinni enn. En nóg var jafnan til saka viS Khiva-
konnng. Hann hafSi fyrir skemmstu tekiS menn fyrir Rússum
og hjelt þeim í dýflizu. í fyrra vetur tóku Rússar aS búa
leiSangur sinn. þeir völdu mjög menn í hann, en höfSu KSiS
eigi margt, eigi nema 10,000. Hergerfi allt var vandaS mjög,
og fórin búin meS mestu forsjálni og fyrirhyggju. Kauffmann
heitir sá, er yfir leiSangurinn var settur, ættaSur frá Holtseta-
landi, hreystimaSur mikill, og hefir áSur barizt austur þar og
fengiS frægS mikla. þegar vora&i lögSu Rússar af staS og fóru
í þrennu lagi, og skyldi sín sveitin stefna úr hverri áttinni aS
höfuSstaSnum i Kbiva, samnefndum landinu. Ein varS aS snúa
aptur í eySimörkinni Ust-Urt, milli Kaspishafs og Aralvatns.
þar var 50 stiga hiti á Réaumur, og hnigu bæSi menn og
skepnur ljemagna niSur og týndu margir lífi. Austan aS Khiva
gengur önnur eySimörk, er Kisil-Kum heitir. Yfir hana hugSu
menn engri skepnu fært nema fuglinum fljúganda. þeim megin
sótti Kauffmann aS sjálfur meS sína sveit og komst með heilu og
höldnu yfir eySimörkina og aS Amu-Darja í lok maímánaSar.
En svo er sagt, aS aldrei hafi Rússar í verri þraut koraizt en
þaS ferSalag. Khiva-konnngur sendi her í móti þeim austur
yfir ána, og urSu þar bardagar nokkrir, og mátti her konungs
hvergi standazt viS Rússum; svo mikill munnr var á vopnum
þeirra og vígbúnaSi öllum. Beztir hermenn í liSi konungs
var hestmannaliS af Turkomanakyni. þeir eiga hesta góSa, og
svipast sem elding aS fjandmönnum sínum, svo varla má auga
á festa, og eru horfnir aptur áSur svaraS verSi skotum þeirra.
En eigi máttu þeir bilt gjöra Rússum; stóSu þeir fyrir sem
grjótveggur. Turkomanar fóru og meS ránum um byggSina, svo
sem væru þeir í óvinalandi, og var þaS opt, aS landsfólkiS leitaSi
á náSir RÚ3sa undan þeim. Fann þaS brátt, aS ekkert illt
var af Rússum aS óttast, og gekk nú hver borgin á fætur