Skírnir - 01.01.1874, Page 120

120
Tyrkjaveldi.
Lönd Tyrkjasoldáns ern svo vel úr gartii gjörð af náttnr-
nnni, a8 þaS ríki gæti orðið eitthvert styrkvasta og blómlegasta
ríki í heimi, ef fví væri vel stjórnaS. En nú er ekki því a$ p
heilsa. Fákunnátta og framtaksleysi, óhóf og skrautgirni befir
lengi veriS a5al og einkunn Tyrkjasoldána; sá sem nú situr a8
völdum, Abdul Aziz, er jafnvel sagSur hálfviti; og þótt einhvern
tíma hittist svo á, aS stórvesírinn sje almennilegur maSur og
þaS dugandi stjórnandi, hefir soldán til a8 reka hann úr
emhætti óSara en hann er tekinn til starfa, og þaö af tóm-
um dutlungum á stundum. J>aS hafa orSiS sex sinnum stór-
vesíraskipti núna tvö siSustu árin, síSan Ali fjell frá. Mehe-
med Euschdi, sá er viS embættinu tók af Essad í fyrra í marz-
mánuSi, hefir þó loSaS lengst viS, þangaS til eptir nýjáriS
í vetur. J>á varS soldán reiSur viS hann fyrir þaS, aS hann
lofaSi erindreka Frakka aS rita soldáni sjálfum áminningarbrjef
um aS efna heit, er erindrekinn hafSi fengiS hjá soldáni munn-
lega, um ab láta Armeninga játast undir óskeikunarkenning
páfans (sbr. Skírni í fyrra, 111. bls.). J>ótti Abdul Aziz slíkt ^
mesta ósvinna af erindrekanum, aS beina þannig máli sínu aS
sjálfri hátigninni, Ijet reiSina bitna á stórvezírnum og rak hann
úr embætti fyrir bragSiS. Ruscbdi hafSi bugsazt snjallræSi til
aS bæta dálítiS úr fjárkröggum soldáns, og þaS var aS selja
aliar kirkna-fasteignir. YerSur nú sjálfsagt hætt viS þaS,
úr því hann fór frá. EptirmaSur hans heitir Hussein Avni,
hershöfSingi, og varS áSur hermálaráSgjafi. KvaS hann raunar
vera dugandi maSur. J>aS er' erfiSast aS fást viS fjárkröggurnar.
Ríkisskuldirnar aukast ár frá ári, og J>aS svo, aS fullbágt veitir
aS útvega lán til aS greiSa eptir þær leigurnar og fæst eigi nema
meb afarkostum. Embættismenn fá sumir árum saman engin
iaur., og hafa þá ekki önnur ráS en aS pína fje útúr þeim,
sem þeir eru yfir settir. Stundum ér enginn skildingur til í
mála handa hernum. MegniS af tekjunum fer til húsagjörSa í
MiklagarSi og glaSværSa í kvennahúri soldáns.
'
4