Skírnir - 01.01.1874, Side 141

OPPREIST SÁTTFJAENDA OQ ALÞjóÐAUÐA.
141
upp hver borgin á fætur annari og lýsti yfir fullu sjálfsforræði
sínu og byggSarlagsins umhverfis hvern bæ. Fremstar í flokki
voru Cartagena, Yalencia, Sevilla, Cordova, Cadix, Alicante,
Malaga, Castillon og Murcia; þaS voru alls frara undir 20
borgir, er nppreist hófu. í Alcoy, verknaSarborg í Valencíu,
voru framin rán, og brennur og morð meS hryllilegu grimmdar-
æSi, og kom þaS brátt upp, aS þar voru komnir AlþjóSaliöar
norSan af Frakklandi, sótsvartir bófar úr Parísarupphlaupinu
1871. AlþjóSaliSar höfSu og gjört vart viS sig suSur í
Estremadura nokkru áSur, og vakiS þar uppþot meSal bænda;
fóru þeir og ráku lenda menn og auSmenn aSra af eignum
sínum, og skiptu síSan meS sjer tjárhlutum þeirra. Margall
hafSi eigi kjark til aS taka í lurginn á uppreistarmönnum svo
duglega sem þurfti, og vannst ekkert á viS þá meSan hann
hafSi ráSin. En Salmeron senai móti þeim Pavía, hinn sama
og síSan rauf þingiS, 3. jan., og hann tók svo ómjúklega á upp-
hlaupsmönnum og reyndist þeim svo harSsnúinn, aS þeim
ófriSi var af ljett aS mánuSi liSnum, í öndverSum ágústmánuSi,
aS því fráskildu, aS Cartagena varS ekki unnin. Sevilla,
Kordóva, Kadix og Granada tók hann herskildi og hafSi þar
látiS áSur margt manna. í þeim borgum og víSar hafSi brugSiS
til svipaSs atferlis og í París um áriS: teknir mikilsháttar menn.í
gislingu og myrtir siSan, bankar rændir, hús sprengd í lopt upp
meS púSri og steinolíu. AlþjóSaliSar jafnan forsprakkar aS
slíkum verkum. Sumar borgirnar gengu sjálfkrafa á hönd stjórnar-
hernum, er þær sáu hvaS verSa vildi.
I Cartagena stýrSi vörnum Contreras hershöfSingi, einn
af Sáttfjáendum, er burt stukku af þinginu í Madrid, sem fyr er
ritaB, gamall byltingaseggur, hraustur og harSvitugur. í Car-
tagena er kastali allsterkur, og þar er eitt herskipalægi
Spánverja. Uppreistarmenn náSu á sitt vald beztu skipunum 6,
öllum járnbyrSum, og varS þaS stjórnarmönnum ab miklu tjóni;
þeir hjeldu ekki eptir nema timburskipum hálfónýtum, og urSu
aS horfa aSgjörSarlausir uppá, aS uppreistarskipin fóru og tóku
strandhögg þar sem þeim leizt, eSa skutu á varnalaus kauptún