Skírnir - 01.01.1896, Blaðsíða 29

Áttavísun.
29
brýn þörf þjóðarinnar bendir til. Og þegar margar stjórnir hver fram af
annari hafa um langan tíma stefnt að einhverju ákveðnu marki, þá vinst
og slíkri stefnu þannig djöp festa við erfivanans tíðarhelgi.
Fyrir rhmleysisins eins sakir, þótt ekki væri annað, getr það auðvit-
að ekki komið til máls, að f.ira hér ýtarlega út í lýsing á því ástandi og
þeim atvikum yfir höfuð, er skapað hafa og sbapa ýmislegar stjórnmála-
stefnur stórþjóðanna. En hitt virðist þó eigi aileiðis, að reyna í fám orð-
um að minnist á svo sem eitt eða svo aðalatriði, er skýra stefnu þá, er
fram hefir komið i sumum merkisviðburðum ársins 1896, lýsir sér enn í
þeim atburðum, sem nú eru að gerast, og verðr vafalaust undirrót fleiri
viðburða siðar. Slík skýring hjálpar lesandanum til að átta sig, verðr
honum eins konar átta-vísun í rás viðburðanna og lykill til skilnings á
þeim. En því betr sem menn Bkilja sönn tildrög viðburðanna, því skemti-
legri verðr frásögnin og frjósamari iestrinn.
Englendingar eru landnámsmenn mestir í heimi og eiga mestar ný-
lendur. Þeir kunna og nú betr nýlendum að stýra en nokkur þjóð önnur.
Yerzlun sína láta þeir svo frjálsa af öllum toll-álögum, að engin mentuð
þjóð í heimi, nema vér íslendingar, leggr jafnlítil höft á vetzlunina. Eng-
land er ákaflega kolaríkt land og því vel lagað til verksraiðju-iðnaðar alls
konar. Toll-leysið gerir auðvelt að flytja kostnaðarlitið iun frá öðrum þjóð-
um hvers kyns óunna vöru eðr varningsefni, sem svo má vinna í verk-
smiðjum landsins. England er því ið mesta iðnaðarland og verzlunarland
í heimi. En svo er fólkið margt í landinu, að öll matvöruframleiðsla
landsins getr eigi fœtt nema lítinn hlut landsmanna: verðr þvi að kaupa
frá öðrura löndum mesta matbjörg fólksins. Meiri hluti þess lifir þannig
á verzlun og iðnaði: England lifir á öðrum löndum — bæði á að vinna
varning til að selja þeim, og á því að flytja varning sinn og annara og
selja, því að sjómenn eru Englar mestir í heimi. Nýlendur eru þannig
nauðsynlegar Englum á tvennan hátt; þær veita afrensli of-fjölgun fólks-
ins i landinu og þær eru einir þeirra beztu skiftavinir, kaupa varning aí
þeim og selja þeim matvöru og verkefni til vinnu, og þannig verðr hver
landauki Engla í öðrum heimsálfum til að víkka markað þeirra.
Að Englendingum helzt svo vel á nýlendum sínum, kemr meðal ann-
ars einkum af því, að síðan Bandaríkin i Vestrheimi rifu sig undan valdi
þeirra fyrir meir en 100 árum, hafa þeir látið sér þá reynslu að kenning
verða, svo að þeir veita nú nýlendunum alt það fylsta sjálfsforræði, er
þær kjósa sér sjálfar. Dau in ytri bönd, sem tengja sjálfstæða enska ný-