Skírnir - 01.01.1896, Page 56

56
Noregr.
eiganda, Krederik Barfods sagnfrœðings, Thomsens, er fyrr var hermála-
ráðherra, Phisters leikara og Krag-Juel-Vind-Frijs greifa, stórauðugs og
merks manne.
Noregr. — Deilunum milli Norðmanna og Svía þokaði hvorki fram
né aftr þetta ár. Tillaga um að auka aftr hirðeyri konungs, er lækkaðr
var fyrir nokkrum árum, náði enn eigi fram að ganga á stórþinginu
fremr en fyrirfarandi ár.
Á þinginu vóru samþykkt lög um „hreinen" íána fyrir Noreg, þ. e.
um afnám sambandsmarksins úr horni fánaus. Svíþjóð og Noregr hafa
hvort sinn fána, en Svíar hafa í sínum fána hornmark með norsku litun-
um á, og Norðmenn í sínum fána hornmark með sœnsku litunum á. Norð-
menn höfðu þegar eitt Binn áðr samþykt lög þessi um afnám hornmarks-
ins eða sambandsmarksins, en konungr synjað staðfestingar; nú synjaði
hann staðfestingar í annað sinn, og lögðu þó fjórir, eða jafnvel sex, af
ráðgjöfunum (sem alls eru 10) það til við hann, að hann staðfesti lögin.
Bkki fóru þessir ráðgjafar þó frá völdum í þetta sinn, og mun það hafa
verið með samráði við kelztu þingmenn (vinstra flokksins) að svo var ráð-
ið. Næsta sinn sem þingið samþykkir lög þessi óbreytt, ná þau gildi,
hvort sem konungr staðfestir þau eða ekki.
Annað nýmæli, sem þingið samþykti og vert þykir að geta, vóru lög
um útfœrslu eða rýmkun kosningarréttar í sveitastjórnar-málum og bœja.
Dótti mjög uggvænt um að þau mundu ná staðfesting, þar sem menn
vissu, að þeir 4 ráðgjafar af hœgri manna flokki, er í ráðaneytinu sitja,
vóru lögunum andvigir, og mjög vafasamt um, hvernig inir 2 miðflokks-
menn i ráðaneytinu mundu við snúast. Sú varð þó raun á, að konungr
stoðfesti lögin, og mun þó nauðugr gert hafa.
Stórmerkilegt nýmæli gerðu Norðmenn í skólalögum sínum þetta ár,
þau er dýrkendr suðrœnu fornmilanna hryllir við, eu hinir fagna margir,
er halda því fram, að skólanámið eigi að standa í sem nánustum tengslum
við nútíðarlifið. Með skólalögum þeim inum nýju, er fram gengu á þingi
1896, er hvorki meira né minna að gert, en að latnesku og grisku er al-
gerlega útbygt úr lærðu skólunum, og nám þeirra flutt til háskólans. í
þessa stað er veitt rœkilegri kensla en áðr í inum nýju höfuðmálum þremr
(ensku, þjóðversku og frakknesku) og þessara tungna bókmentum; svo er
og meiri áherzla lögð en áðr á sögu og menningarsögu síðari aldanna. —
Hér á landi og í Danmörku getr enginn orðið stúdent nema hann kunni