Skírnir - 01.01.1896, Side 57

Noregr.
57
latínu og grísku; en síðan 1869 (eða þar um bil) hefir náminu í lærðum
skðlum i Noregi verið tvískift; önnur deildin hefir verið latínu-deildin
með eldra sniðinu (þó grísku út rýmt); hin hefir verið gagnfrœðadeild,
og hafa raenn frá henni getað orðið stúdentar, án þess að kunna orð í
latínu eða grísku, og haft fullan aðgang að háskólanum með sama rétti
og latínsku stúdentarnir. Nú er latínan horfin, en svo eru nýju málin
sett þar inn í stað hennar og sú deildin, sem hún var í áðr, enn kölluð
söguleg og málfrœðisleg deild; hin deildin er sem fyrri gagnfrœðadeild,
og er þar kent meira í náttúrúvísindum og stœrðfrœði. Vitaskuld verða
sumir námsmenn að lsera lítilsháttar undirstöðu í latínu við háskólann,
t. d. þeir, sem læknisfrœði standa. Aðrir -verða að nema þar grísku og
ebresku (guðfrœðingar). Málfrœðingar geta numið grísku og latínu við
háskólann. Með þessu verðr nám í lærðn skólunum eftirsóknarverðara
en áðr fyrir oeskumenn, og það eins þótt þeir ætli ekki að leggja fyrir
sig emhættisnám á cftir. Norrœna (forn-íslenzka) er enu kend í lærðu
skólum Noregs, og er það nám álitið nauðsynlegt til að þekkja grundvöll
nútíðarmálsins og öðlast aðgang að inum fornu bókmentum íslendinga,
sem eru heilsusamlegasta lifsnæringar-uppspretta norsku þjóðerni, hugs-
nnarhætti og tungu.
Þess þykir vert að geta hér, að tveir norskir menn, er heima eiga
í Ameriku, réru tveir einir á bát í fyrra sumar yfir Atlantshaf, frá New
York til Havre á Frakklandi. Segl höfðu þtir ekkert og vóru 62 daga
á leiðinni. Þykir það, sem fleira, bera vott um hug og kjark Norðmanna.
Þetta afrek var þó ekki unnið fyrir frægðina eina né fé, heldr aðaltil-
gangr að þrautreyna þannig lag á björgunarbát, er annar þeirra félaga
liafði fundið upp.
Svíþjóð. — Þaðan er þess merkasts að geta þetta ár, að Svíar héldu
iðnaðar og lista sýningu í Málmey, og þótti vel takast að mörgu ieyti.
Eftirtekt vakti það, að einir 30 sýnendr eða svo frá Noregi sendu sýnis-
muni þangað.
Þingkosningar fóru fram þar í landi og gengu flestar í aftrhalds-
stefnu; unnu tollverndarmenn mörg ný sæti (14) á þingi, en vóru þar áðr
í meiri hluta.
Sœnskr maðr, Andrée að nafni, lét gera sér loftfar mikið eða loftskip
og flytja það til Spitzbergen í Júní-byrjun. Var það ætlun hans, að fara
þaðan í lofti norðr um heimskaut, er hentug vindstaða fengist, og bjóst