Skírnir - 01.04.1905, Page 56

152
Leturgerð. og leturtegundir.
halda sem sé að bókstafur haíi í fyrstu verið stafur úr
beykitré, sem merki voru rist á. Hins vegar hefur her-
örin verið notuð til sveita í Noregi alt að því fram á
vora daga. I Kalmarstríðinu á dögum Kristjáns fjórða
virðist hún hafa verið nokknð algeng, sem sjá má á
þessum línum úr »Zinklarskvæði«:
„Herörin flaug með hraöa um sveitir,
á hverju fjalli vitar hrunnu“.
Að því er grískir höfundar skýra frá, hefur herörin
líka tíðkast hjá Skýþum, fornþjóð, sem bjó í héruðunum
norðan við Svartahaf. Ennfremur kvað hún hafa verið
notuð hjá flestum þjóðum í Mið-Asíu, ef leggja má trúnað
á fornar kínverskar sagnir. Og enn þann dag í dag er
hún algengasta sagnfærið hjá frumþjóð Astralíu.
Einn vísi leturgerðarinnar má telja líkingar og jartegnir,
sem varla hafa blómgast betur annarsstaðar en í Austur-
löndum. Enska skáldið Rudyard Kipling hefur í einni af
indversku sögunum sínum (Beyond the pale) snoturt dæmi
þess hvað segja má með jartegnum. Hindúaekkju langar til
að fá Englending á stefnumót. Til þess að gera honum að-
vart um þetta, sendir hún honum böggul. I honum er brotið
glerarmband, blóðrauður valmúi, svo sem hnefi af peningsf óðri
og ellefu kardemómur. Það vill nú svo vel til að Englending-
urinn er ekki alveg blár í jartegnamáli Hindúanna. Hann
veit ofur vel, að brotið armband táknar »ekkju«, því að arm-
skraut hennar er brotið, jafnskjótt og maðurinn deyr. Honum
er ekki heldur ókunnugt um það, að blóðrauður valmúi þýðir
»komdu« og að kardemómur tákna tímann, talinn í klukku-
stundum. Hvað fóðurhneíinn eigi að þýða, kemur honum
í liug, er hann minnist þess, að kvöldinu áður hrasaði
hann um fóðurhrúgu svo að konan fagra sá. Bréfið á því
að skýra svo: Ekkja í götunni með peningsfóðrinu. Komdu
kl. 11.
Vér höfum þá lýst stuttlega hugðnœmustu aðferðun-
um, sem mennirnir hafa við haft á ýmsum öldum og á
ýmsum stöðum við fyrstu fálmandi tilraunirnar til að fá