Skírnir - 01.08.1916, Side 102

326
Ritfregnir.
[Skírnir.
sem skeytir því engu, þótt haun reki flugbeittan huíf í sár annarra
manna, og líka á ástríðuna að gera gott, að hann geti, ef svo má
að orði kveöa, aýnt líka í því ófyrirleitni, muni ekki gæta þar hófs.
Eggert er blendingur af foreldrum sínum, hefir fengið að erföum
skaplyndi þeirra beggja, greind og gæði móður sinnar og harðneskju
Sölva gamla, föður síns, er lét bera tólf barna föður út af jörð,
sem hann átti. Svipurinn með mæðgininum er gefinn í skyn. er
sagt er, að mörgum sýnist hann lifandi eftirmynd móður sinnar.
Foreldrar hans eru báðir á hugknerri hans, svo komizt só líkt að
orði og Egill. I fyrstu stendur Sölvi við stýrið, en mjög skyndi-
lega tekur móðir hans við. Það er breytingin, sem gerist í hug
honum. Það ber nokkuö á þessum ólíku straumum í sál hans þeg-
ar í byrjun sögunnar. Þá er hann uppgötvar morðið, sér hann
þar óðara leik á borð. Yonir bjartrar framtíðar stíga dansinn í
ímyndun hans. En þá skýtur upp efasemdum. »Til hvers var að
vinna?« spyr hann. »Sál hans vaggaðist ofurlitla stund á öldum
efasemdanna«. »Yar þetta líf ekki einhver helvizkur trölladans . . .?«
. . . Og var hann ekki sjálfur . . . ?«
I þessum spurningum sjást fræ góðsemi hans, er síðar verSur
ofan á i skapi hans. Með þeim og orðum móður hans við konsúlinn
gerir skáldið sinnaskifti hatts eðlilegri, stökkið milli nj's og gantals líf-
ernis sýnist ekki eins stórt, er vér minnumst þeirra. En skapferli
Sölva gamla ræður um tíma — Eggert notar sér morðið miskunn-
arlaust, saklaus maöur er handtekinn og varpað í fangelsi eftir
bendingu hans, hann segir rækilega og hlífðarlaust frá móður hans,
hvernig henni varð við, er lögreglan sótti Bjarna son hennar. —
Höf. hefir mjög glögt auga á ónærgætni manna hvers við annan.
En nú lendir Eggert í hverjum bylnum á fætur öðrum, og það fær
mjög á hann. Álfhildur, móðir Bjarna, er grunaður var uni glæp-
inn og tekinn eftir tilvísun hans. heimsækir hann á skrifstofu blaðs
hans og sýnir honum sundurflakandi sárin eftir hrottaskap hans og
hirðuleysi, bendir honum á, að fylla megi sig á fleira en áfengi, t.
d. eigingirni, og nær þá tökum á honum, þótt hann talaði við hana
borginmannlega í fyrstu. Hún heillar huga hans með spaklegum at-
hugasemdum um mannlífið. Hann verður hrifinn af móðurást henn-
ar, sem ekkert getur dregið úr. Hún segir honum fallegar sögur af
syni sínum, hann kemst á band hennar, áöur eu hann veit af, og
skammast sín fyrir athæfi sitt. Og þegar hún talar um samband
sitt við guð, hlustar hann hugfanginn á mál henuar. Seinna segir
hann, að sór hafi fundizt þetta hafa verið í sál sinni frá því að