Gefn - 01.01.1871, Blaðsíða 12

12
niðrg' þúsund dali eptir stríðin; en vér getum engri stofnan
komið á fót handa sjálfum oss, og vér gelum nú ekkert
nema stjórnin kosti allt. J>að er einmitt þessi kenníng,
sem seinni tíma menn vorir hafa upp fundið, sem hefir
skaðað okkur meir en flest annað sem komið hefir verið
fram með, því hún felur í sér hina sterkustu hvöt til að
leggja árar í bát og hætta öllum eigin tilraunum; menn
þvkjast ekkert geta gert fyrr en peuíngarnir komi — þá á
að gera allt (alias: eyða peníngunum).
Með mátulegum efnum fylgir meiri farsæld en með
ógrynni fjár:
»Non possidentem multa vocaveris
recte beatum; rectius occupat
nomen beati, qui deorum
muneribus sapienter uti
duramque callet pauperiem pati,
peiusque leto flagitium timet,
non ille pro caris amicis
aut patria timidus perire.« ‘)
Öll sú skekkja, sem ríkir hjá oss í þessu efni, er alþíng-
ismönnum að kenna. Land vort er aldrei borið saman
við þau lönd, seiu liggja á sömu hnattstöðu, heldur alltaf
við mestu gróðalönd í suðurheimi; aldrei saman við lands-
bygð eða sveitalíf erlendis, heldur alltaf við stórborgir og
skrautbyggíngar. J>að vita allir að ísland er fullauðugt land
til að ala sig sjálft án nokkurs dansks dalakúts, en nóta
bene ekki til þess að lifa á frönsku eða dönsku, heldur á
‘) Ekki skaltu kalla þann verulega sælan sem erauðugur; heldur
má sá kallast sæll, sem kann að nota viturlega gjafir guðanna
og ekki lætur bugast af fátæktinni, og sem óttast glæpi, sem
eru verri en dauðinn: sá mun ekki vera hræddur að láta líf
sitt í'yrir ástkæra vini og óðaltoríu (Horat. Od. IV. 9).