Gefn - 01.01.1871, Side 33

33
«r eins og þíngið haíi ekki viljað með neinu móti taka við
fénu nema J>ar með fylgdi auðmjúk fyrirgefníngarbón frá
Danmörku fyrir allar fornaldarinnar syndir. j>að sýnir best
hversu lítið menn þekkja til tímans, til mannlegs eðlis, til
alls sem skeð hefir í heiminum, J>egar menn hafa verið að
dæma um viðskipti Íslendínga við Dani, sem eiga allt undir
sjáifum sér og gátu neitað okkur alveg og sagt ]>eir vildu
ekkert hafa með þetta að gera — öldúngis eins og Englend-
íngar og pjóðverjar hafa farið að við ]>á — en ]>eir gerðu
það ekki, og ]>að væri skömin að því ef vér ekki virtum
þetta við þá. ]<ví þar sem menn hafa verið í þessu ógur-
lega réttar-kófi að kalla upp yfir sig eptir Staðarhóls-Páli að
þeir krypi fyrir hátigninni en stæði á réttinum, þá er slíkt
raunar vel og hnittilega sagt, en vér höldum að nægilegar
sannanir sé komnar fyrir því að það eigi hér ekki við.
B. J>ar næst skulum vér gera nokkrar athugasemdir
um stöðu lands vors í ríkinu. Hér verða þá fyrir oss eptir-
fylgjandi spurníngar: 1. Hvort Danir »eigi« Island; 2.
Hvort Íslendíngar sé »undir« Dönum; 3- Hvort Íslendíngar
sé »þjóð«; 4. Um samband og innliman.
1. Hvort Danir »eigi« Island. Margt er talað í
heiminum sem ekki kemur nema að nokkru ieyti heim við
það sem í rauninni á sér stað. Menn tileinka sér hluti,
menn tala um marga hluti eins og menn eigi þá, þó menn
ekki einúngis ekkert eigi í þeim, heldur og einnig þó öld-
úngis ómögulegt sé að kasta á þá nokkurri mannlegri eign
nema alveg fígúrulega og í ímyndaninni. J>annig keuna
menn sól og himin við hvert land — þetta kemur raunar ennþá
varla fyrir í íslendskum bókum, en því optar í erlendum:
menn segja »hinn griski himinn«, »hin griska sól«, um
himininn sem er yfir Grikklaudi og um sólina sem þar skín;
menn segja líka »túnglið mitt« og »sólin mín«; og þó vér
raunar getum eignað oss þetta að því leyti sem vér allir
njótum ljóss og varma, þá megum vér samt hafa það þó
sól og túngl bverfi og dökkni — vér ráðum ekkert yfir
3