Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1893, Page 34

34
Efst á túninu við túngarðinn er stór jarðfastr klettr, sem heitir
»Goðasteinn«. í útsuðr frá steininum er tóft (1), og hefir hest-
hús verið bygt ofan á suðrendann; önnur tóft (2) er þar sam-
hliða, 10—11 faðmar á lengd og um 7 faðmar á breidd. Tóftir
þessar eru ákaflega útflattar og fornlegar; veggir digrir. Þetta
svæði heitir »Goðatún«. — Nokkuru neðaritúninu á hóli er forn-
leg tóft (3) 7 faðm. á lengd og 5 fðm. á br., að því er mælt verðr. Suðr
eftir háhrygg túnsins sýnast hafa verið tjórar tóftir (4-7), hver niðr
undan annari, enn þær eru svo fornlegar og aflagaðar, að þær
verða með engu móti mældar; dyr á þessari fyrsttöldu tóft eru
eru á vestra hliðvegg við gaflinn. Hér niðr undan er ein tóft (8),
sem snýr samhliða, um 8 faðma á lengd og 5 faðma á breidd,
að því er mælt verðr; dyr sýnast hafa verið á austrhliðvegg nær
suðrenda. Á hólnum fyrir sunnan bæinn niðr á árbakkanum er
tóft (9) mjög f'ornleg; snýr frá landnorðri til útsuðrs; hún er um
9 faðma á lengd og um 4 faðma á breidd; dyr^munu hafa verið
áaustrvegg. Neðaníhól norðvestr frá bænum sýnast hafa verið
tvær eða fleiri tóftir (10—11), enn þær eru svo niðrsokknar, að
þær verða ekki mældar. — Fleiri tóftir hafa getað verið hér.
Tvær hinar fyrsttöldu munu hafa verið einhverjar átrúnaðartóft-
ir, eins og nafnið bendir á, enn hinar geta allar verið þingtóftir
eða búðir, því að þær líkjast mjög þeim tóftum, sem eg hefi
rannsakað á fornum þingstöðum. Dr. Kálund segir (Isl. II, 242
—243), að lítið vitni um þingstaðinn í Þingmúla annað enn nafnið,
og búðartóftir segir hann að þar sé engar. Nú hlýtrað vera eitt
af þrennu, að Kálund hefir ekki komið hér, eða hann hefir leit-
að hér mjög óvandlega, eða hann heflr ekki þekkingu á fornum
tóftum.
Múlá rennr nú rétt fyrir neðan bæjarhólinn á Þingmúla,
enn séra Páll Pálsson sagði mér, að áin mundi áðr hafa runnið
hinum megin í dalnum út við Arnhólsstaði, enn að þverárnar,
sem í hana renna, mundu hafa kastað henni frá því landinu. Sagði
séra Páll, að sannanir væri fyrir, að áin hefði runnið austr undir
brekkum á 18. öld. — I Þingmúla hefir verið mjög fallegt, áðr
enn árnar spiltu landinu þar austr undan.
Austr af Þingmúla, fyrir austan á, þar á eyrunuin, sést fyrir
ákaflega stórri hringmyndaðri girðingu. Hún er orðin mjög niðr
sokkin, enn þó mótar fyrir henni alt í kring. Girðing þessi hefir
verið 96 fet á annan veg, og 90 fet á hinn (utanmál), að því er
mælt verðr; stórar dyr eru á, og jafnvel fleiri enn einar. Þessi
hringr er næsta einkennilegr, og er hinn stærsti slíkr hringr,