Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Blaðsíða 47

49
Sömu menn ásamt nær 40 af þeirra mönnum, segir hann að
ætlað hafl að drepa sig, Balthazar og Olav Nickolasson, er var fógeti
(advocatus) konungs, síðar hirðstjóri1), en er þeir hafi ekki fundið
sig, segir hann að þeir hafi tekið 2 aðra konungs menn, Olav Duwe
og Thomas Jude í og hjá kirkjunni í Saurbæ (líklega á Kjalarnesi)
og rænt úr kirkjunni og kirkjugarðinum ýmsum vopnum og hest-
um bæði þeirra og annara. Mörg önnur ódáðaverk tilgreinir hann
að þeir hafi framið þetta sumar, tekið menn höndum, þar á meðal
Olav Nickolasson, rænt fiski af mönnum eða tekið lausnargjald, og
um líkt leyti hafi 2 þýzkir bræður verið drepnir af englendingum.
En þó tók út yfir allan þjófabálk næsta sumar þar á eftir,
1425. Þá segir síra Hannes að þeir hafi ráðist inn í hús Claves
Junghe og Magnúsar Hákonarsonar, lúbarið þá og sært, tekið allan
þeirra fisk, sett sína menn í þeirra hús til vistar um vertíð að
þeim þvernauðugum. Samsumars hafi þeir sært Claves Olavsson í
Bessasastaða-kirkjugarði, dregið hann þaðan með valdi og haft með
sér í haldi til Englands, tekið frá honum 12 hundruð fiska og vopn
hans. En er Olav Nicholasson vildi hafa skaðabætur af þeim englend-
ingunum, gerðust þeir griðníðingar og tóku hann höndum í annað
sinn og Adam Jacobsson, og höfðu þá með sér í haldi til Englands,
ræntu þá þeirra eigin og konungs eigum, 10 lestum fiskjar, vopnum
og opnu skipi. Nefnir Hannes þá er þetta og önnur ódáðaverk
frömdu, sem hann telur upp ýms fleiri, handtökur, rán og meiðing-
ar. En síðan kemur hann að leikslokum þetta árið, sem urðu held-
ur ófögur.
Segir Hannes að ey ein sé við ísland, er nefnist Vestmanney ;
tilheyri hún sérstaklega Noregs konungi með öllum rétti, þannig
að enginn eigi þar neitt í annar en konungur einn. Á þessari ey
kveður hann betra útræði vera en annars staðar á öllu íslandi.
Við þessa ey hafi englendingar lent á hverju ári síðan þeirra skað-
samlega sigling til landsins byrjaði. Byggi þeir þar hús, setji upp
tjöld, styngi upp jörð, fiski og færi sér þar alt í nyt, svo sem
væri það þeirra eigin eign. Hafi þeir þó hvorki æskt neins leyfis
né fengið það af umboðsmönnum konungs, heldur dvalið með ofriki. Og
ekki leyfi þeir að flytja þaðan fisk konungs né annara fyr en þeir
hafi sjálfir hlaðið skip sín eftir vild, og oftlega hafi þeir tekið þar
fiskinn svo að skattbændur konungs þar hafi ekkert haft til að
greiða með jarðarafgjöldin til konungs. Nokkrir þeirra segir hann
hafi verið þar þetta sumar, nefnir þá og þar á meðal þann er þjón
*) Sbr. ísl. fornbrs. IV. b., bls. 586—7.
7