Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Blaðsíða 73
75
væri. Þá mælti Marteinn: »Fáið mér; til mun hinn fátæki að
þiggja«. Þá reiddist djákninn, tók loðúlpu svarta, slitna og stutta,
flevgði til Marteins og kvaðst ekki sjá fátæklinginn. Þá bað Mar-
teinn hann að biða sín úti fyrir dyrum, því að hann vildi ekki að
djákninn sæi sig fara í flíkina, til þess að leynast mætti góðverkið.
Söng Marteinn síðan messuna í þessari úlpu, vitanlega undir messu-
fötum. En á þeim degi, þá er hann blessaði altarisfórn, þá vitrað-
ist eldur (eldlegur hnöttur) yfir höfði honum.
Að öllum líkindum mun myndin eiga að sýna þennan atburð,
en hún virðist sameina hann við hinn, sem sýndur er á neðri mynd-
inni, með því að láta engil birtast í hinum eldlega hnetti yfir höfði
Marteins, og sýna hinn afskorna hluta af kápunni. — Klæðið, sem
engillinn heldur á; virðist ekki geta verið kyrtill sá, er Marteinn
hafði þá nýgefið; það er annars konar.
Þá eru myndirnar hægramegin. Svo sem vinstra megin virðist
réttast að atliuga neðri myndina fyrst. Vinstra megin á myndinni
hangir maður í snöru um háls á grænni grein, er skagar fram frá
vinstra horninu efra. Maðurinn virðist andaður og er höfuðið hnigið
til vinstri (hægri handar mannsins), hendur hanga niður máttlausar,
en óbundnar og fæturnir sömuleiðis. Hanginn er í grænum kyrtli,
er nær niður fyrir kné, rauðum leistabrókum og með svarta skó á
fótum. Hjá honum standa, hægra megin á myndinni, ungur maður
og ung kona, með hrygðarsvip bæði; tekur hann hægri hendi upp
til höfuðs sér, en hún heldur höndum saman á brjósti. Þau eru í
rauðum kyrtlum dragsíðum, en hún ber græna skikkju yfir sér, og
hvítan dúk á höfði. Efri myndin sýnir hinn sama hanga, en þar
stendur hann undir greininni, með snörunni enn um háls, en snar-
an er nú skorin sundur og sér hinn hluta hennar á greininni. Fyrir
framan hann stendur maður í hvítum sloppi með græna kápu yfir
sér og gullið mítur á höfði. Tekur hann vinstri hendi um báðar
höndur hins hengda, en hægri hendi er upphafin til blessunar. —
Fyrir aftan hann krýpur annar maður í grænni kápu og með hvítu
mítri, og fórnar upp höndum frammi fyrir sér.
I 6. kap. í Marteins-sögu') er sagt frá því að Marteinn fór einn
dag um akur eins auðugs manns. Þá heyrði hann grát og háreisti
og spurði hverju það gegndi. En honum var sagt að þræll einn
hefði hengt sig í snöru. Þá gekk Marteinn inn í hús það er líkið
lá í, byrgði úti alla aðra, féll á kné og var lengi á bæn fyrir hin-
um dauða hjá likinu. Þá tók hinn dauði að lifna, hóf upp augu
‘) I. og II.; vantar i III., því að þar er blað farið úr handritinn.
10*