Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Blaðsíða 74

76
sín og leitaði við að rísa upp. Þá tók Marteinn í hönd honum,
setti hann á fætur og leiddi hann lifandi út úr húsinu i augliti al-
þýðu.
Þessi atburður á samkvæmt sögunni að hafa gerst áður en Mar-
teinn varð biskup. Þess vegna og hins, að alt er hér sýnt öðru-
visi á efri myndinni, en segir í sögunni, virðist myndin ekki eiga
að sýna þennan atburð. En í Marteins sögu(m) eru ekki fleiri frá-
sagnir um endurlífgun hengdra manna.
Aftur á móti skýrir Gregoríus biskup í jarteiknabókum hins
heilaga Marteins frá 3 jarteiknum, sem urðu við hengda, fyrir kraft
Marteins biskups eftir dauða hans. Fyrsta frásögnin er í 21. kap.
I. bókar, en hinar í 53. kap. III. bókar. Ekki virðast myndir þess-
ar þó geta komið allskostar vel heim við neina af frásögnum þess-
um. Helztvirðist 1. frásögnin geta komið hér til greina, en alls ekki
hin önnur og tæplega hin þriðja. Fyrsta frásögnin1) er um mann,
er hengdur var fyrir þjófnað. Áður hann var festur upp gjörði hann
bæn sína til Marteins biskups. Að loknu verki sínu hurfu þeir á
braut, er hengdu hann, en jafnskjótt urðu leystar hendur hans og
fætur. Hann hélt lífi í snörunni og hét óaflátanlega á Martein bisk-
up. Er hann hafði hangið svo í 2 daga, fekk guðhrædd kona ein
vitrun um að hún skyldi frelsa hann. Er hún kom til, fann hún
hann með lífi, og með hjálp blessaðs Marteins kom hún honum úr
gálganum og leiddi heilan til kirkju. Undruðust allir, er sáu hann
þar lifandi og spurðu hann hversu hann hefði frelsast, en hann kvað
blessaðan Martein hafa leyst sig frá bráðum bana og leitt sig þangað.
Þriðja frásögnin er lík þessari að sumu leyti, en þar er það á-
bóti einn er frelsar manninn úr snörunni og þakkar sá, er hengdur
var, Marteini það, að hann fekk lífi haldið; en kona kemur þar
ekki til sögunnar.
Á báðum myndunum eru auka-persónur, sem ekki er getið um
í fyrstu frásögninni, og virðast þær þó alls ekki gera það fráleitt
að myndirnar eigi að sýna það, er fyrsta sögnin segir frá.
3. Þess var getið hér áður, að enn væru til í Noregi um 30
slikar altaristöflur (antemensalia), sem þessi. í bók dr. Harry Fett,
Norges kirker i middelalderen, eru myndir af nokkurum þeirra og
þar á meðal tveim frá Nesi í Sogni, og er önnur þeirra (sjá 309.
mynd) Mariu-tafla, en svo nauðalík þessari töfiu frá Möðruvöllum að
öllu fyrirkomulagi á myndunum, umgjörðinni og böndunum, er að-
Patrologiæ Latinæ tom. LXII., pag. 930. (De alio appenso).