Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Blaðsíða 40

42
hið mesta göfugmenni«, og sonur hans Jón, ungur maður, messu-
djákn þó orðinn að vígslu, albróðir Hallveigar, konu Björns Þor-
valdssonar Gissurarsonar og síðar Snorra Sturlusonar. Tvo menn
aðra, er með Ormi voru, drápu norðmenn þá og »eptir þetta letv
Avstmenn engi skip ganga or eyionvm, adr þeir sigldv aa haf«.
Stendur þessi atburður í nánu sambandi við aðra mikla undan og
eftir, sem lesa má í Sturlunga sögu — Og sömuleiðis um veru Lopts
biskupssonar (sonar Páls biskups bróður. Orms), sem um var kveðið
þetta: »Loptur er í eyiom, bítur lunda bein«.1)
Oft er getið sjóferða til eyja og þaðan, og þar um slóðir hefir
mörgum hlekkst á fyr og síðar eins og Sigurður hreppstjóri minnist.
á í upphafi máls síns. Skal hér minnst á 4 skipskaða er orðið hafa
hjá eyjunum fyrir lok 16. aidar. Hinn fyrsti þeirra varð á Ceciliu-
messu (22 nóv.) 1228; týndist skipið, en af komust 18 menn.2 *)
Annar varð 1360.8) Skip það var norskt kaupskip, lítið, er átti Gunnar
straumr; ætlaði það til Noregs og fjöldi manns með því, þar á með-
al Gyrðr biskup og Andrés hirðstjóri Gíslason úr Mörk, en er það
var komið skamt frá landi austur undan Vestmannaeyjum, sökk það
niður með öllu góssi, en menn allir hlupu í bát; »tók báturinn 40
manna með jarteign ens heilaga Þorláks,4) sá er ei var vanr að bera
meirr en halfan þriðja tug manna. Kistu heila rak upp á Eyrum
er i var brent silfr Skálholts kirkju ok pontificalia byskupsins«. —
Næsta sumar ætlaði Gyrðr biskup aftur til Noregs með Olafssúð-
inni, er var svo stórt skip, að varla hafði komið annað
stærra til Islands áður; voru nær 90 manna á skipinu, þar á meðal
Helgi ábóti í Björgvin og 5 sæmilegir prestar, og Gyrðr biskup, en
til þess skips spurðist aldrei framar.
Árið 1413 varð 3. skipskaðinn við Vestmannaeyjar, segir svo
frá þeim atburði í Lögmannsannál5): »Reru menn af fiski j Vest-
manneyium, xii menn á skipe, vpp a þat sker, er Dreingir heita,
j logni uedurs; braut skipit j spon, enn ix menn drucknudv. Þrir
komust lifs a land med storum iarteignum«.
Hinn 4., sem hér skal minst, er nefndur í Biskupa-annálum
síra Jóns Egilssonar6 *): »Anno 1570 misti lögmaðurinn Páll heitinn
‘) Sturl.s. I., bls. 347—8.
*) Bisk.s. I., 548.
s) Eða 1359; Safu II, 621. Isl. Ann., Chria ’88, bls. 277—78, 358, 407.
4) fJm aðrar jarteiknir Þorláks biskups í eyjum og i sambandi við þser, sjá
Bisk.s. I., 307—9 og 321. Um jarteikn Guðmundar biskups og flyðruveiði við Vest-
mannaeyjar, sjá Bisk.s. II., bls. 179—80.
8) Isl. Ann. 290—91.
e) Safn til sögu ísl. I., 110.