Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1913, Page 32

aðihonum, aðenginn þeirra hafði skjöld, því þeir, sem höfðu skjöld, köst-
uðu þeim,erþeir hrukku undan í skoruna; eptir þetta fer Þorgeir upp, og
leitaþeir núfjelagasinna, oghafa þeirþá drepið 5 af þeim. En er þeirÞor-
geir komu til, leita hinir undan, en bráðlega fjellu þeir allir. Eptir
stórvirki þetta fara þeir bræður heim, og segja tiðindi, sem orðin
voru. Faðir þeirra ljet vel yfir, úr þvi sem ráða var. Ut af vígum
þessum urðu deilur allmiklar, en ekki vígaferli, svo getið sje«.
Sögn þessi kemur að öllu leyti heim við orð Kára, og verður
ekki á henni séð, hvort hún er síðari tíma tilbúningur út af þeim,
með ýmsum útfyllingum, eða samin jafnframt eftir öðrum heimild-
um; hún er vel og skipulega sögð og í engu ósennilegri en orð
Kára, verður ekki rengd fremur en þau, hvað sem menn annars
kunna að segja um Holta-Þóris-sögu sem heild. Atburður þessi
hefir sennilega orðið á síðasta tug 10. aldar, eða um það bil. Álíta
mætti helzt, að hann hefði gerst í Vestmannaeyjum, enda þótt orð
Kára í Njáls-sögu væru eina frásögnin. I frásögninni í Holta-Þóris-
sögu er tekið fram, að þessi bardagi yrði »vestar á Eyjum«, þ. e.
vestantil á Heimaey, og er þá nær sjálfsagt að hann hefir verið á
Dalfjalli eða þar nærri. Átti eg tal um þetta við Gfísla Lárusson
gullsmið, er áður var nefndur; er hann maður fróður mjög um sögu
Eyjanna fyr og síðar, þekkir þar hvern krók og kima, örnefni öll
og atburði þá, er sögur fara af. Hann hafði fyrir mörgum árum
síðan, er hann var heill heilsu — en nú er hann bilaður — athug-
að grandgæfilega alla þá staði og þær skorur í sjó niður, er sagan
gæti átt við, og kvað hann vera þar að eins eina skoru, er um
gæti verið að ræða, en hún kæmi líka öldungis heim við orð sög-
unnar. Sagði hann mér svo frá: Vestan í Dalfjalli er brekka, er
nefnist Sauðatorfa, sunnanvert við Stafnsnes og gegnt því; hamrar
eru fyrir ofan hana og neðan, en 2 gil liggja niður í hana, sem
ganga má laus niður um. Syðst úr Sauðatorfu er niðurganga, fjórir
faðmar á hæð, niður í skorumyndaða kvos, sem er niður við sjóinn,
og er þar undirlendi lítið rétt ofan við flæðarmál, um 5—6 faðmar
að þvermáli. Á þessu undirlendi er venjulega lítið sjólón og sjávar-
slý. Niðurgöngu þessa getur góður fjallamaður farið laus upp og
ofan, en venjulega er haldið i band. Er bergið stuðlaberg og berg-
höld því góð á þessum eina stað. Myndast hér skora í fjallið nær
því ofan frá brún og niður að sjó, sunnan við torfuna. — Af undir-
lendinu neðst í skorunni verður ekki komist nema beint i sjóinn,
eða á smánef, sem myndar hana að vestan, en það verður ekki
komist bandlaust.
Fyrir þann sem kynni að vilja leita skorunnar og ganga upp á