Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1914, Page 24

24
skift í þverhandar breiða feta, og þeir síðan kljáðir niður á gólfi,
og steinn bundinn neðan í hvern feta.
Nú er byrjað að gera fyrir vaðmálið og verða 2 að gera það.
Kvarðinn er lagður í skilið upp við rifinn; hafaldaripillinn er bund-
á móti skaftinu, og þráðurinn hafður á milli. Sköftin eru 2, bæði
bundin eins, nema annað neðar en annað, og síðan tekin hafalda-
hönk eða hnykill, sem ekki á að slitna, yfir vefinn allan og byrj-
að frá vinstri hendi. Sá fyrri tekur 2 þræði í jaðrinum, annan í
bak en annan í fyrir, og bindur á neðra skaftið; en annar tekur 2
þræðina næstu og bindur þá á aftara skaftið með hafaldinu. Síðan
eru teknir fjórir aðrir þræðir, og tveir af þeim, annar í bak en
annar i fyrir, kapmeldir við neðra skaftið með hafaldinu, en tveir
af þeim kapmeldir við efra skaftið. Svo er haldið áfram vefinn til
enda, en altaf á ripillinn að vera með í hafaldinu á móti skaft-
inu, og hann smátt og smátt dreginn úr til að fría á hafaldinu.
Nú er búið að gera fyrir efsta og neðsta skaftið og kemur þar
eftir miðskaftið. Það er bundið á móti riplinum og tekið eins og
áður er sagt frá vinstri hendi, og eru bundnir á það 2 bakþræðirn-
ir fyrstu, einn af hvoru efsta og neðsta skafti, og bundnir á mið-
skaftið og eru þeir kallaðir undir- og yfirfetaþræðir. Svo eru tekn-
ir tveir næstu yfir- og undirfetaþræðir, og kapmeldir við skaftið með
hafaldinu. Síðan er látið ganga þar til búið er að kapmella alla
bakþræðina við skaftið, en fyrri þráðurinn á efsta skaftinu heitir
stelend og segir hann til hvort rétt er eða rangt; ef hann kemur
ekki á eftir seinna þræðinum er ekki rétt. Nú er búið að gera fyrir og
er þá jafnað svo ekki standist á fetarnir; þá er tekið band úr seigu
efni og bundið við lokuþollinn hægra megin, og fitjaðir fjórir þræð-
ir i senn yfir allan vefinn, til vinstri handar, þar til hann er allur
fitjaður, er stillir varp og skörð; þeir (þ.e. bandendarnir) eru bundnir við
lokuþollana, sinn endi um hvorn; á fyrirgarnið kemur skil, í það er
látið mjótt skaft og það látið vera nærri niður við skilfjöl; svo eru
látnar meiðmar í áslokunum á skilfjölinni hjá lokuþollunum. Svo er
garninu óskift í baki upp á undir- og yfirfeta, sem aðgreinast með skili,
og hver skilpartur kljáður niður og bundinn niður með steinum.
Svo er tekið margfalt band og heft laust yfir fjóra þræði, 2 úr
hverjum feta þar sem þeir koma saman, yfir vefinn allan, svo ekki
séu skörð í; kvarðinn er tekinn úr, og nú er tekinn snakkurinn og
farið að vefa, og dregið í skilið frá hægri til vinstri handar, og
vefturinn færður upp að í’ifnum með hrælnum. Síðan er skaftið lát-
ið upp á meiðmina vinstra megin, og hrældur vefturinn með hræln-
um upp að rifnum og haldið liðlega í jaðarinn með vinstri hendi,
en hrælt með hægri að jaðrinum hægra megin, og hinn endinn á