Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1937, Qupperneq 44

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1937, Qupperneq 44
44 kirkja verið þar, hvernig sem hún kann að hafa lagzt niður, þá hefir hún að líkindum verið affallin um siðaskipti, því í bréfinu frá 1573, sem áður var getið, er lýsing á húsum jarðarinnar, og er hvorki bænhús né kirkja talin meðal þeirra. Hér að framan hafa verið dregnar saman ýmsar upplýsingar um þessar 26 jarðir. Liggur þá næst að athuga það, hvaða ályklanir megi af þeim leiða um spurningar þær, sem þetta bæjarnafn vekur. Fyrst má spyrja: Hvað merkir orðið kirkjuból í þessum bæja- nöfnum? Vér þekkjum, svo sem áður var sagt, tvær merkingar þess í fornu máli, jörð, sem kirkja var á, og jörð, sem var kirkjueign. Fleiri merkingar en þessar tvær er engin ástæða til að ætla, að það hafi haft, og má því telja víst, að það sé notað í annari hvorri þeirra í bæjanöfnunum, þótt eigi þurfi það að vera notað i sömu merking- unni í þeim öllum. Er því á það tvennt að líta: Hve margar af jörð- um þessurn voru kirkjueignir, á hve mörgum þeirra var kirkja? Oss er ekki kunnugt um, að fleiri en 5 af jörðum þessum hafi nokkru sinni verið kirkjueign. Að vísu skal ég játa það, að þótt vér nú eigi höfum heimildir fyrir því, að nein af hinum jörðunum, 21, hafi verið kirkjueign, þá er eigi ómögulegt, að svo kunni að hafa verið um einhverja þeirra, en það er svo ósennilegt, að fyrir þvi þarf varla að gera ráð. Það er ósennilegt vegna þess, hversu miklar heimildir vér höfum um eignir kirkna hér á landi í kaþólskum sið, í öllu falli úr þvi kemur fram á 14. öld. Máldagi einn eða fleiri, eru til frá ná- lega hverri alkirkju á landinu. í þeim eru fasteignir kirknanna taldar. Þær fáu alkirkjur, sem máldaga vantar frá fyrir siðaskipti, eru engar svo settar, að líklegt sé, að nein þeirra hafi átt einhverja af þessum jörðum, en kirkjujarðir voru nálega ávalt i sömu sveit og kirkjan, sem átti þær, eða í næstu sveitum við hana. Auk þess höfum vér gögn um eignír sumra þessara kirkna eftir siðaskipti. Aðrar kirkjur en al- kirkjur áttu sjaldan jarðeignir, nema þá einhvern lítinn hluta af heima- landinu. En máldagar þeirra hálfkirkna, sem jarðeignir áttu, munu einkum hafa geymzt. Ennfremur er þess að gæta, að kirkjurnar hér á landi voru svo fastheldnar á jarðir þær, er komust i eign þeirra, að þess munu varla vera dæmi í kaþólskum sið, að jörð, sem kirkja hafði átt, lengur en um stundarsakir, hafi gengið undan henni aftur, þegar venjulegar alkirkjur áttu í hlut. Þótt elstu máldagar margra kirkna séu eigi gerðir fyr en á 14. öld, þá er því öll ástæða til að ætla, að þeir telji allar þær jarðir, sem kirkjan hafði eignazt fram til þess tíma, og oss er þess vegna nú kunnugt um nálega allar jarðir á landinu, sem hafa verið í eign kirkna. Þegar þessa er gætt, þá
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.