Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Side 85

85
inu. Ekki getur sama núið heldur vel haldið sér gegn
um allan tíma, hvort sem tíminn hugsast í einu lagi,
eða í fleiri samföstum tímabilum, því núið er, eins og
áður er sagt, takmark á milli hins umliðna og hins
ókomna, en tímanum eru þessi ítrekuðu takmörk ætluð.
Og sé það, að vera ásamt í tímanum og hvorki fyr
né síðar, hið sama sem að vera á hinu sama núi, en
sama núið héldi ferð sinni áfram gegn um allan tíma,
þá yrði það sem var eða gerðist fyrir tíu þúsund ár-
um og það sem verður eða mun gerast að tíu þúsund
árm liðnum, jafnsnemma og það sem gerist í dag, og
ekkert yrði þá fyr né síðar, því allt væri nú, en ein-
kenni tímans eru einmitt fyr og síðar.
Sumir segja, að tíminn sé hreyfing þessa heims,
er vér byggjum. En—væri fleiri heimar, þá hefði hver
sinn tíma, því ekki er víst, að þeir hreyfist á sama
hátt, og yrðu þá fleiri tímar jafnhliða. Hreyfing og
breyting hvers hlutar er að eins í hlutnum sjálfum,
eða þar sem hluturinn breytist eða hreyfist; en tíminn
er hvervetna jafnt i öllu, og allt í honum. f>ví næst
er hver hreyfing ýmist hægri eða hraðari, en tíminn
ávallt jafn; hann er einmitt einskorðun hins fljóta og
seina: fljótt er það sem hreyfist mikið á skömmum
tíma, seint það sem hreyfist lítið á löngum tíma. En
tfminn takmarkast ekki af tfma, hann er hvorki breyti-
legur að flýti né öðrum einkennum, þó það, sem hann
líður yfir, seinki sér eða flýti, og breytist margvís-
lega. Augljóst er því, að tíminn sjálfur er ekki hreyjing,
heldur eitthvað annað en hreyfing, þótt hann fylgi
hreyfingunni, og þótt hann lfði bæði yfir það, sem
hreyfist og það sem hvílist, og þótt hann standi aldrei
kyrr. J>ess vegna er hann og sameign hins gjör-
valla. Hversu margir hnettir eða heimar, sem hugsast
geta, þá eru þeir allir tímanum háðir og meira að
segja háðir sama tíma. þ>ó árin og dagarnir kunni að