Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Síða 94

94
liðna og upphaf hins verðanda, og fyrir því ávallt tak-
mark milli tveggja tima (hins liðna og ókomna). Verð-
ur því tími ætíð að vera beggja vegna við núið, eins
hið fyrsta eins og hið síðasta hugsaða nú (því í rauninni
er hvorki fyrsta né síðasta nú til). Sam á sér stað um
lok hreyfingarinnar, eins og upphaf hennar. Eins og
vér sáum, að hreyfing eða breyting hlýtur að vera til
á undan „fyrstu“ hreyfingunni eða breytingunni, eins
verður einnig hreyfing eða breyting að vera til á eptir
hinni „siðustu“. Ekki hætta hlutirnir jafnsnemma að
hreyfast og að vera hreyfanlegir, ekki jafnsnemma að
hreyfa og geta hreyft. Eða, fyrst hlýtur hreyfingin
sjálf að hætta, og síðan hæfilegleiki hins veranda til
að hreyfast og hreyfa. En,— þegar það forgengilega
forgengur, þá gerist það af völdum þess, sem eyðir
og getur eytt. þetta siðarnefnda verður því að lifa
hið forgengilega og útdána, og þá annaðhvort sjálft
að líða undir lok, eptir að allt forgengilegt er horfið
úr tilverunni, ellegar að öðrum kosti að verða eptir.
En, — hvort sem þessi eyðandi kraptur er sjálfur for-
gengilegur, eða óforgengilegur, fer á sömu leið. Sé
hann forgengilegur, lifir sumt forgengilegt eptir að allt
er forgengið, en sé hann óforgengilegur, verður það
óforgengilega eptir, sem einmitt hlýtur að hafa líf og
hreyfingu. Til hvers lifir það þá? Ákvörðun þess er
að setja í hreyfingu, lifa og lífga; hætti það þessu
starfi, er það þýðingarlaust, en í Guðs og náttúrunnar
riki á ekkert þýðingarlaust heima. Hreyfingin, alheims-
lífið, hlýtur því að vera eilift, en ekki vera á stundum,
en stundum ekki. Ekkert óreglubundið á sér stað í
náttúrunni. Eldurinn leitar ávallt upp, steinninn ætið
niður, ekki stundum og stundum ekki. Og loks ber
þess að gæta, að sjálf hrörnunin, sjálfur dauðinn er
ekki ferð frá verandi til einskis, heldur nokkurs konar
breyting úr einu í annað.