Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1885, Qupperneq 130

130
verja alidýr vor þessari hættulegu sýki, og það er inn-
stunguaðferðin (Vaccinationen); með þeirri aðferð eru
dýrin gjörð ómóttækileg fyrir sýkina, svo að þau fá
hana eigi aptur, enda virðist svo, sem aðferð þessi hafi
góðan árangur. þessi aðferð er eptirstæling bólusetn-
ingarinnar; skaljeg fara nokkrum orðum um hana, og
er þá hægt að skilja, hvað við er átt með þess kon-
ar aðferð. þegar á síðari hluta fyrri aldar voru
einstök dæmi þess, að þeir menn, sem kúabólan komst
á, fengu eigi hina eiginlegu mannabólu, þótt sótt-
næmið gæti náð til þeirra; þó var það fyrst Eng-
lendingurinn Edward Jenner, sem skýrði þessa ætl-
un með vísindalegum hugleiðingum og mörgum til-
raunum, er sönnuðu það, að þeir menn, sem sett var
kúabóla, sluppu með öllu hjá mannabólu, að minnsta
kosti um tiltekinn tíma, eða þá að bólan varð mjög
væg á þeim, þótt þeir sýktust af henni. Upp frá því
hefur bólusetningin smátt og smátt rutt sjer til rúms
hjá öllum siðuðum þjóðum og er tekin upp sem lög hjá
ýmsum. fað, sem vjer gjörum með kúabólusetning-
unni, er það, að kveykja hjá mönnum á unga aldri
sjúkdóm þann (kúabóluna), sem mjög er líkur manna-
bólu, og sleppa þeir þá hjá henni, og þetta vinnum
vjer með því, að pota sjúkdómsefninu inn í hörundið.
Kúabólan er kveykt hjá börnunum, en mjög væg og
bundin við einhvern einn lim likamans, t. a. m.
annan handlegginn; en hvernig á því stendur, að þeir,
sem hafa fengið væga kúabólu, sleppa hjá mannabólu,
það getum vjer eigi skýrt svo, að vel sje. Svo virð-
ist samt, að bakteríur þær, sem finna má í kúaból-
unni, sjeu samkynja þeim, sem eru í hinni eiginlegu
bólu. Að því er miltisbólguna snertir, ætti þá að finna
eitthvert það efni, sem stinga mætti inn í hörund dýr-
anna, svo að sýkin ynni ekkert á dýr þessi á eptir.
Ef oss tækist að finna slíkt efni, mundum vjer eigi að